Του Robert A. Levy*
Αν κατά κανόνα υποστηρίζετε συντηρητικές πολιτικές και συντηρητικούς υποψηφίους, αλλά τώρα βρίσκετε ότι οι δεξιοί έχουν γίνει σωβινιστές, δημοσιονομικώς ανεύθυνοι και μισαλλόδοξοι, αναλογιστείτε την φιλελεύθερη (libertarian) εναλλακτική.
Αν στο παρελθόν υποστηρίξατε αριστερές φιλελεύθερες πολιτικές και υποψηφίους, αλλά τώρα βρίσκετε ότι οι αριστεροί προωθούν ταυτοτικές πολιτικές και σοσιαλιστικά γιατροσόφια, αναλογιστείτε τη φιλελεύθερη (libertarian) εναλλακτική.
Οι φιλελεύθεροι πιστώνουμε στον Πρόεδρο Τραμπ την πρόοδο στη Μέση Ανατολή, την επιτυχία έναντι του ISIS, τη μείωση των στρατευμάτων στο εξωτερικό, των φόρων και των ρυθμίσεων, και τον διορισμό δικαστών που εκτιμούν τα ατομικά δικαιώματα και το περιορισμένο μέγεθος του κράτους. Από την άλλη πλευρά, επικρίνουμε τον Τραμπ όταν γελοιοποιεί τους φορείς αντικατασκοπείας μας, όταν κάνει παρέα με δικτάτορες, αποξενώνει τους συμμάχους μας και εντείνει τις παγκόσμιες εντάσεις. Ακόμη, μας προβληματίζουν οι ξενοφοβικές πολιτικές του για τη μετανάστευση, τα προστατευτικά εμπόδια στο εμπόριο, η τιμωρητική πολιτική για τα ναρκωτικά, την υπερβολική έμφαση στους πολέμους της κουλτούρας και την εκτίναξη των ομοσπονδιακών δαπανών.
Οι φιλελεύθεροι θα υποστηρίξουμε τα σχέδια του εκλεγμένου Προέδρου Μπάιντεν για την αναμόρφωση της ποινικής δικαιοσύνης, τη φιλελευθεροποίηση της μετανάστευσης, τα δικαιώματα του πολίτη, την κοινωνική ανεκτικότητα, την αναζωογόνηση της αμερικανικής διπλωματίας, τη μείωση των στρατιωτικών μας δεσμεύσεων και την μη περαιτέρω επέκτασή τους. Από την άλλη πλευρά θα αντιταχθούμε έντονα στην αύξηση των φόρων, των ρυθμίσεων, των θετικών διακρίσεων, στο Medicare για όλους, στο Πράσινο New Deal, την επέκταση της πρόνοιας, τη δωρεάν πανεπιστημιακή εκπαίδευση, την εκτίναξη των επιδομάτων, την αύξηση του κατώτατου μισθού, και σε δικαστές που νομίζουν ότι το Σύνταγμα είναι ένα εύπλαστο έγγραφο το οποίο μπορούν τα δικαστήρια να το εκμεταλλεύονται ως εναλλακτική της νομοθεσίας.
Στην ουσία του, ο φιλελευθερισμός είναι η πολιτική φιλοσοφία της προσωπικής και οικονομικής ελευθερίας. Πιστεύουμε ότι ο καπιταλισμός είναι το αποτελεσματικότερο και πιο ηθικά υπερασπίσιμο μέσο για την κατανομή σπάνιων οικονομικών πόρων. Φιλοσοφικά, υιοθετούμε, όπως και ο Τόμας Τζέφερσον, την ιδέα της ανεμπόδιστης ελευθερίας “εντός των πλαισίων που περιγράφονται γύρω μας από τα ίσα δικαιώματα των άλλων”. Ο ρόλος του κράτους είναι να διασφαλίζει αυτά τα δικαιώματα, να ασκεί επαρκή καταναγκαστική ισχύ -αλλά όχι περισσότερη από την ελάχιστη αναγκαία- προκειμένου να επιτυγχάνει αυτόν τον στόχο.
Με διαφορετικά λόγια, θα πρέπει να είμαστε ελεύθεροι να ζούμε τις ζωές μας όπως επιλέγουμε, αρκεί να μην παρεμβαίνουμε στη ζωή των ανθρώπων που επιθυμούν το ίδιο γι’ αυτούς. Βεβαίως, τα άτομα δεν είναι ποτέ πλήρως αυτάρκη. Γι’ αυτό και μερικές φορές χρειαζόμαστε κανόνες, που εφαρμόζονται από το κράτος, ώστε να καθίσταται εφικτή η ειρηνική συνεργασία. Ο κίνδυνος όμως είναι ότι αν οι κανόνες αυτοί επεκταθούν υπερβολικά, παράγουν ένα σύστημα ειδικών εξυπηρετήσεων που εξάγει γενναιοδωρία για τους πολιτικά συνδεδεμένους εις βάρος ημών των υπολοίπων. Αντιθέτως, ο φιλελευθερισμός βασίζεται στην αυθόρμητη τάξη -την ελαχιστοποίηση του ρόλου της εξουσίας που διατάζει και που μπορεί να εμποδίσει τις ελεύθερα επιλεγμένες δράσεις.
Οι φιλελεύθεροι δεν αντιτιθέμεθα στις εύλογες ρυθμίσεις για την ασφάλεια, στους στοχευμένους περιορισμούς της οπλοφορίας, ή σε λογικούς περιορισμούς σε άλλους τομείς. Ακόμη, αναγνωρίζουμε ότι οι αγορές δεν είναι τέλειες. Ούτε όμως το κράτος είναι τέλειο. Το πρότυπο έναντι του οποίου συγκρίνουμε το υφιστάμενο πλαίσιο της ζωής μας, δεν είναι ένας ουτοπικός κόσμος όπου η δικαιοσύνη επικρατεί πλήρως και όλες οι αδικίες έχουν συστηματικά εκριζωθεί. Αντιθέτως, πρέπει να βλέπουμε το σημερινό περιβάλλον έναντι ενός άλλου στο οποίο οι ρυθμίσεις είναι πιο επεκτακτικές -που σημαίνει ότι κάποια προβλήματα μπορεί να λυθούν, όμως άλλα χωρίς αμφιβολία θα πολλαπλασιαστούν.
Κάποια από αυτά τα άλλα προβλήματα: αντικίνητρα για την καινοτομία, χάρες σε ειδικά συμφέροντα, μεγαλύτερα κόστη, λιγότερη ανάπτυξη, μονοπώλια με την επίνευση του κράτους, εμπόδια στην είσοδο που υπονομεύουν τον ανταγωνισμό, περιορισμένες επιλογές για τους καταναλωτές, υψηλότερες τιμές, αλληλοεπικαλυπτόμενοι νόμοι που προκαλούν σύγχυση, κατάχρηση της δημόσιας εξουσίας, και αφιέρωση υπερβολικά πολλών πόρων στη μικροπολιτική και τον πολιτικό επηρεασμό.
Πώς λοιπόν μπορεί κανείς που βλέπει την αριστερά ως υπερβολικά κολλεκτιβιστική και τη δεξιά ως υπερβολικά αυταρχική να συνταχθεί με τους φιλελεύθερους για την προαγωγή κοινωνικώς φιλελεύθερων και δημοσιονομικώς συντηρητικών στόχων; Ένας τρόπος είναι να ψηφίζει υποψηφίους που πλησιάζουν περισσότερο στο να προάγουν πολιτικές υπέρ της ελευθερίας. Δεδομένου του σημερινού πολιτικού κλίματος στις ΗΠΑ, αυτοί οι υποψήφιοι δεν θα είναι αμιγώς φιλελεύθεροι. Δεν είναι όμως αναγκαίο να συμφωνούν πλήρως με τον φιλελευθερισμό για να μετακινήσουν τη δημόσια πολιτική προς τη σωστή κατεύθυνση.
Δεύτερον, ένα φιλελεύθερο κίνημα μπορεί να υποστηριχθεί με την στήριξη νομοθετικών πρωτοβουλιών και άλλων πολιτικών δράσεων που ενισχύουν την προσωπική αυτονομία και τον περιορισμό του κράτους. Αυτή η υποστήριξη -που εστιάζει στις πολιτικές αντί για τους υποψηφίους- μπορεί να έχει τη μορφή επηρεασμού, επικοινωνίας με κρατικούς αξιωματούχους, επιστολών σε μέσα ενημέρωσης, ή δωρεών σε φίλα προσκείμενους οργανισμούς.
Τέλος, υπάρχει και η διαφορετική προοπτική του σχηματισμού ενός βιώσιμου τρίτου κόμματος. Αυτή η προοπτική περιπλέκεται από δύο προφανή εμπόδια. Πρώτον, οι συνεισφορές προς πολιτικές εκστρατείες περιορίζονται σήμερα σε 2.800 δολάρια ανά υποψηφίο ανά εκλογές. Αυτό ουσιαστικά αποκλείει όλους τους υποψηφίους από τρίτα κόμματα, εκτός από αυτούς που μπορούν να αυτοχρηματοδοτηθούν. Δεύτερον, οι 48 από τις 50 πολιτείες εκλέγουν τους προεδρικούς εκλέκτορες με τη μέθοδο “ο νικητής τα παίρνει όλα”. Μόνο το Μέην και η Νεμπράσκα εκλέγουν εκλέκτορες, εν μέρει, ανά περιφέρεια. Συνεπώς, οι υποψήφιοι που δεν έχουν καμία ελπίδα να κερδίσουν τη λαϊκή ψήφο στο επίπεδο της πολιτείας δεν θα μπορέσουν να συλλέξουν εκλεκτορικές ψήφους.
Συνεπώς, και δυστυχώς, η διαμόρφωση μιας αμιγούς φιλελεύθερης εναλλακτικής θα χρειαστεί
χρόνο και προσπάθεια. Όμως η σταδιακή πρόοδος στην κατεύθυνση της θετικής δημόσιας πολιτικής είναι πραγματοποιήσιμη, επίκαιρη και αδιαμφισβήτητα αξίζει τον κόπο. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν.
--
*Ο Robert A. Levy είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Cato Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 4 Ιανουαρίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
