Του Daniel J. Mitchell
Έγραφα τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι η Νέα Ζηλανδία είναι η άγνωστη ιστορία επιτυχίας του κόσμου μας.
Όχι, δεν κατατάσσεται ψηλότερα από το Χονγκ Κονγκ και την Σιγκαπούρη, που σταθερά είναι οι δύο χώρες με τη μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία. Αλλά είναι αξιέπαινη που ανέβηκε τόσες πολλές θέσεις και τόσο γρήγορα, ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς ότι μόλις πριν από τρεις δεκαετίες η Νέα Ζηλανδία βρισκόταν βυθισμένη στην κρατικιστική μιζέρια.
Αυτή είναι η ιστορία αυτού του σπουδαίου βίντεο με αφηγητή τον Jonah Norberg από την Free to Choose Media. Διαρκεί 56 λεπτά αλλά αξίζει και με τον παραπάνω τον χρόνο σας.
Στην περίπτωση όμως που δεν μπορείτε να διαθέσετε μια ώρα για να δείτε ολόκληρο το βίντεο, μπορώ να σας πω ότι εξηγεί το πώς η Νέα Ζηλανδία μετακινήθηκε ριζικά προς τις ελεύθερες αγορές σε κρίσιμους τομείς όπως η γεωργία, το εμπόριο, η αλιεία και η βιομηχανική παραγωγή.
Έχω γράψει για την μετακίνηση της Νέας Ζηλανδίας στην κατεύθυνση ενός συστήματος δικαιωμάτων αλιείας που βασίζεται στα ιδιοκτησιακά διακαιώματα και αποτελεί μια σημαντική επιτυχία. Ακόμη περισσότερο όμως εντυπωσιάστηκα από το ότι η χώρα αυτή, που διαθέτει έναν πολύ σημαντικό αγροτικό τομέα, αποφάσισε να καταργήσει όλες τις επιδοτήσεις. Μπορώ μόνο να φαντάζομαι παρόμοιες μεταρρυθμίσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για να σας δώσω μια ιδέα της συνολικής επιτυχίας της απορρύθμισης στη Νέα Ζηλανδία, η χώρα κατέχει πλέον την πρώτη θέση στον δείκτη Doing Business της Παγκόσμια Τράπεζας.
Πώς τα κατάφεραν;
Ως φανατικός της δημοσιονομικής πολιτικής, το μόνο μου παράπονο είναι ότι το βίντεο δεν δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις φορολογικές πολιτικές και στον προϋπολογισμό.
(Τόσο το βάρος του κράτους όσο και το έλλειμμα της Νέας Ζηλανδίας συρρικνώνονται
Κρατικές δαπάνες - Έλλειμμα Προϋπολογισμού - Πλεόνασμα Προϋπολογισμού - Έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ - Κρατικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ)
Πρόκειται για μια ατυχή παράλειψη, καθώς αποτελεί μια πολύ θετική ιστορία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η κυβέρνηση ουσιαστικά επέβαλε το πάγωμα των ονομαστικών δαπανών. Κατά τη διάρκεια αυτής της πενταετούς περιόδου, το βάρος των κρατικών δαπανών μειώθηκε κατά περισσότερες από 10 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Και καθώς οι αρμόδιοι για την λήψη των πολιτικών αποφάσεων αντιμετώπισαν την βαθύτερη ασθένεια των υπερβολικών δαπανών, μπόρεσαν έτσι και να εξαλείψουν το σύμπτωμα των ελλειμμάτων. Με άλλα λόγια, ένα μεγάλο έλλειμμα μετατράπηκε σε μεγάλο πλεόνασμα.
(Η συρρίκνωση του βάρους κρατικών δαπανών της Νέας Ζηλανδίας - Οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται κατά 1,88% ετησίως, με αργότερο ρυθμό απ' ό,τι στον ιδιωτικό τομέα, πράγμα που έχει αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του δημοσιονομικού βάρους)
Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και αυτή τη δεκαετία. Οι δαπάνες αυξάνονται κατά μέσο όρο μικρότερο του 2% ετησίως. Και καθώς αυτό είναι συμβατό με τον Χρυσό μου Κανόνα, έχει ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του βάρους των δαπανών.
Επίσης θετική είναι η ιστορία της φορολογικής πολιτικής. Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής εισοδήματος μειώθηκε δραστικά από το 66% στο 33%, και ο φόρος κεφαλαιακών κερδών καταργήθηκε.
Ξεφεύγοντας από τη μοίρα της Ελλάδας
Ας ολοκληρώσω αυτό το άρθρο υπογραμμίζοντας ποιο θα πρέπει να είναι το βασικό δίδαγμα του βίντεο: ότι η οποιαδήποτε χώρα μπορεί να γλιτώσει από την οικονομική της παρακμή.
Καθώς το παρακολουθούσα, το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό είναι πως οι μεταρρυθμίσεις της Νέας Ζηλανδίας είναι - ή θα έπρεπε να είναι - ένας οδικός χάρτης και για την περίπτωση της Ελλάδας.
Ο Δείκτης Παγκόσμιας Οικονομικής Ελευθερίας του Fraser Institute καταδεικνύει την ιστορία της οικονομικής ελευθερίας στις δύο χώρες και μπορείτε να δείτε ότι στο παρελθόν, στη δεκαετία του 1970, έμοιαζαν μεταξύ τους - με άσχημο τρόπο. Άρχισαν να αποκλίνουν κατά το διάστημα 1975-1985, κυρίως γιατί οι εφαρμοζόμενες πολιτικές έγιναν ακόμη χειρότερες στην Ελλάδα. Και οι δύο άρχισαν να υιοθετούν καλύτερες πολιτικές από το 1985, αλλά η Νέα Ζηλανδία κινήθηκε πολύ γρηγορότερα προς τη σωστή κατεύθυνση.
(Επίδοση Οικονομικής Ελευθερίας ανά έτος - παγκόσμια κατάταξη)
Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές υπήρξαν σε γενικές γραμμές σταθερές στις δύο χώρες κατά τον 21ο αιώνα. Αυτό είναι αποδεκτό για τη Νέα Ζηλανδία, αλλά πρόκειται βασικά για μια συνταγή συνεχιζόμενης εξαθλίωσης για την Ελλάδα.
Τα καλά νέα όμως είναι ότι η Ελλάδα μπορεί απλώς να αντιγράψει τη Νέα Ζηλανδία για να αποκομίσει τα ίδια θετικά αποτελέσματα.
ΥΓ. Θυμάστε όταν ο Gary Johnson δέχθηκε κριτική επειδή δεν μπόρεσε να ονομάσει κάποιους ξένους ηγέτες που θαυμάζει; Τότε τον υποστήριξα, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχουν σήμερα σε θέσεις εξουσίας κάποιες προφανείς επιλογές, αλλά ανάφερα ότι ο Roger Douglas και η Ruth Richardson - που και οι δύο προβάλλονται στο παραπάνω βίντεο - θα βρίσκονταν στη λίστα αν αυτή περιλάμβανε και πρώην πολιτικούς.
ΥΓΓ. Η Νέα Ζηλανδία βρίσκεται στην 3η θέση της συνολικής ανθρώπινης ελευθερίας, πίσω μόνο από το Χονγκ Κονγκ και την Ελβετία.
Αναδημοσίευση από το International Liberty.
--
Ο Daniel J. Mitchel είναι senior fellow στο Cato Institute, που ειδικεύεται στην δημοσιονομική πολιτική και ιδίως στην φορολογική μεταρρύθμιση, τον διεθνή φορολογικό ανταγωνισμό και το οικονομικό βάρος των κρατικών δαπανών. Ακόμη, είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του Cayman Financial Review.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 17 Αυγούστου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του συγγραφέα και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
