Του Lawrence W. Reed
Πόσες φορές έχουμε ακούσει να εξυμνείται ο “καθημερινός άνδρας” ή η “καθημερινή γυναίκα”; Σίγουρα πολύ περισσότερες απ’ όσες μπορώ να απαριθμήσω, και με ενοχλεί κάθε φορά που ακούω αυτή τη φράση. Γιατί; Διότι δεν οφείλουμε τη μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη μας στο καθημερινό και το συνηθισμένο. Αυτή η τιμή ανήκει στο ασυνήθιστο και το εξαιρετικό.
Φανταστείτε έναν γονιό να συμβουλεύει το παιδί του “Δούλεψε σκληρά και μια μέρα μπορεί να γίνεις συνηθισμένος!” ή “ποτέ μην αφήσεις τις φιλοδοξίες σου να ξεπεράσουν το συνηθισμένο!’ ή “μη διαφέρεις, γίνε ένα με το πλήθος”. Θα στεναχωριόμουν αν μάθαινα ότι ένα παιδί μεγάλωνε σε ένα σπίτι με τόσο χαμηλές φιλοδοξίες. Πόσο βαρετή θα ήταν η ανθρωπότητα αν κανείς δεν ήταν ασυνήθιστα καλός ή μοναδικά ταλαντούχος ή εξαιρετικά εμπνευσμένος ή ξεχωριστά θαρραλέος.
Μελετώντας την ιστορία, η προσοχή μου πέφτει στους ασυνήθιστους ανθρώπους, αυτούς που κάνουν εξαιρετικά πράγματα που ανεβάζουν τα πρότυπά μας και αφήνουν τον κόσμο καλύτερο. Δεν έχω κανένα ενδιαφέρον να ισοπεδώσω το πνεύμα ή τα επιτεύγματά τους μέχρι αυτά να μη ξεχωρίζουν από τον μέσο όρο. Αφήνω αυτή τη φαύλη ενασχόληση, που τελευταία έχει γίνει πολύ συχνή, στους άλλους.
Πρόσφατα έμαθα για ακόμη έναν εμπνευσμένο ξεχωριστό άνθρωπο και θέλω να μοιραστώ την ιστορία του μαζί σας. Το όνομά της είναι Μπέσι Κόλμαν.
Η Μπέσι Κόλμαν γεννήθηκε στην Ατλάντα του Τέξας το 1892, όμως σε ηλικία δύο ετών η οικογένειά της μετακόμισε στο Γουαξαχάτσι του Τέξας όπου η Μπέσι μεγάλωσε ως ένα από τα 13 παιδιά μιας φτωχής οικογένειας καλλιεργητών βαμβακιού. Η μητέρα της ήταν Αφροαμερικανή. Ο πατέρας της είναι εν μέρει Αφροαμερικανός και εν μέρει ιθαγενής Αμερικανός (είτε Τσερόκι, είτε Τσάκτο). Έναν αιώνα πριν, αν κάποιος ήταν φτωχός και μειονοτικός αντιμετώπιζε σημαντικά εμπόδια οπουδήποτε στον κόσμο. Μπορούσε να στεναχωριέται, να παραπονιέται ή να θυμώνει - ή μπορούσε να κάνει αυτό που έκανε η Μπέσι Κόλμαν. Υπερέβη τα εμπόδια με αυτοπεποίθηση και φιλοδοξία. Κατέκτησε τη θέση της στον κόσμο.
Η Μπέσι στόχευσε ψηλά από μικρή ηλικία. Μελετούσε σκληρά, διάβαζε συνέχεια και έκανε μεγάλα όνειρα. Άφησε την επαρχία του Τέξας και την παράγκα των παιδικών της χρόνων και πήγε το 1915 στο Τέξας σε ηλικία 23 ετών. Εκεί, δουλεύοντας σε ένα κουρείο, έμαθε για τους ανθρώπους που οδηγούν αεροπλάνα στην Ευρώπη όπου μαινόταν τότε ο πόλεμος. Έβαλε στόχο να γίνει πιλότος, το οποίο σήμαινε ότι έπρεπε να πάει στη Γαλλία για να κάνει μαθήματα. Όλοι οι πιλότοι στην Αμερική ήταν λευκοί άνδρες και κανείς δεν είχε το παραμικρό ενδιαφέρον να μάθει σε μια μαύρη γυναίκα να πετά.
Δούλευε σε δύο δουλειές. Μάζευε κάθε δεκάρα που μπορούσε να μαζέψει. Έφτασε μέχρι και να μάθει Γαλλικά σε ένα σχολείο ξένων γλωσσών. Το 1920, ήταν πια έτοιμη για το Παρίσι. Σε λιγότερο από έναν χρόνο, ήταν η πρώτη μαύρη γυναίκα και η πρώτη ιθαγενής Αμερικανή που απέκτησε άδεια πιλότου.
Επιστρέφοντας στην Αμερική έγινε διάσημη ως πιλότος επικίνδυνων ελιγμών και συγκέντρωνε μεγάλα πλήθη για τις αεροπορικές της επιδείξεις ανά τη χώρα. Για πέντε χρόνια, ως η γνωστότερη πολιτική αεροπόρος του κόσμου, κέρδιζε την επευφημία του κόσμου που ενθουσιαζόταν από τις ατρόμητες πτήσεις της.
Η βιογράφος της, Connie Plantz, γράφει:
Κάθε ελιγμός της έδειχνε στο κοινό στο έδαφος ότι μια Αφροαμερικανή μπορούσε να πιλοτάρει ένα αεροπλάνο. Καθώς η Μπέσι Κόλμαν έσκιζε τον αέρα, το μήνυμά της ήταν σαφές σαν να το γράφει στον ουρανό: Μη φοβάστε να αναλαμβάνετε ρίσκα. Πετάξτε!
Οι νόμοι φυλετικών διακρίσεων ενοχλούσαν τη Μπέσι. Όταν έγινε διάσημη, αξιοποίησε τη δημοτικότητά της για να τους κατακρίνει. Αρνούταν επίμονα να συμμετάσχει στην οποιαδήποτε εκδήλωση που δεν επέτρεπε σε Αφροαμερικανούς να τη παρακολουθήσουν. Κάθε αεροπορική επίδειξη που εφάρμοζε φυλετικές διακρίσεις κατέβαλλε ένα υψηλό τίμημα: Δεν μπορούσε να έχει μια από τις πιο δημοφιλείς σταρ του κλάδου. Σε μιά άλλη περίσταση, μια κινηματογραφική εταιρία την προσκάλεσε να ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη για να εμφανιστεί σε μια ταινία με τον τίτλο Shadow and Sunshine. Όταν η Μπέσι συνειδητοποίησε ότι την ήθελαν για ένα ρόλο που αναπαρήγε παλαιά στερεότυπα για τους μαύρους, έφυγε από την ταινία.
Η φανταστική της καριέρα τερματίστηκε τραγικά, απότομα και αδόκητα. Στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντας, τον Απρίλιο του 1926, πετάχτηκε έξω από το αεροπλάνο της καθώς επιχειρούσε μια απότομη βουτιά. Ήταν μόλις 34 ετών.
Η Doris L. Rich, στο βιβλίο της Queen Bess: Daredevil Aviator (Η Βασίλισσα Μπες: Μια Ατρόμητη Αεροπόρος) αποκαλύπτει στο Τζάκσονβιλ “περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι παρακολούθησαν τη νεκρώσιμη ακολουθία της, μεταξύ των οποίων εκατοντάδες μαθητές σχολείων που είχαν παρακολουθήσει ομιλία της την προηγούμενη ημέρα”. Τρεις μέρες μετά, όταν η σορός της έφτασε στο Σικάγο, άλλοι 10.000 άνθρωποι την αποχαιρέτησαν. Την επόμενη μέρα, άλλοι 5.000 γέμισαν την εκκλησία για την εξόδιο τελετή.
Μολονότι δεν έζησε αρκετά για να πραγματοποιήσει το όνειρό της για τη δημιουργία μιας αεροπορικής σχολής για μαύρους, ενέπνευσε αμέτρους ανθρώπους ακριβώς επειδή υπήρξε ασυνήθιστη.
Ο Θεός ας αναπαύσει τη Μπέσι Κόλμαν, μια ηρωίδα για όλους τους ανθρώπους και όλες τις εποχές.
--
Ο Lawrence W. Reed είναι επίτιμος πρόεδρος του Foundation for Economic Education και συγγραφέας των βιβλίων Real Heroes: Inspiring True Stories of Courage, Character and Conviction και Excuse Me, Professor: Challenging the Myths of Progressivism.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 12 Οκτωβρίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
