Του Derek Scissors*
Όπως συνήθως το Εθνικό Γραφείο Στατιστικής (National Bureau of Statistics - NBS) της Κίνας χρειάστηκε μόλις δύο εβδομάδες για να συλλέξει στοιχεία για 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή τη φορά το πράγμα ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακό, καθώς το NBS παρήγαγε πάρα πολλά δεδομένα για την ανάπτυξη του ΑΕΠ. Η ανάπτυξη ήταν 12,% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο για το πρώτο εξάμηνο, 7,9% για το δεύτερο τρίμηνο, 5,3% κατά μέσο όρο από το 2019 για το πρώτο εξάμηνο, και 5,5% κατά μέσο όρο από το 2019 για το δεύτερο τρίμηνο. Οι επιλογές μπορεί να προκαλούν σύγχυση, κάτι το κατανοητό καθώς τα επίσημα κινεζικά στοιχεία για την ανάπτυξη του ΑΕΠ είναι το πιο υπερεκτιμημένο δεδομένο στην παγκόσμια οικονομία.
Ο λόγος για την αναφορά στο 2019 είναι σαφής: η ετήσια ανάπτυξη το 2021 είναι πολύ υψηλή, αλλά εξαιρετικά ασταθής και επιβραδυνόμενη. Τα διετή δεδομένα είναι χαμηλά, αλλά περισσότερο σταθερά και αυξανόμενα. Και ανταποκρίνονται καλύτερα στο αφήγημα του Κομμουνιστικού Κόμματος:
Κατά το πρώτο ήμισυ του έτους, εν μέσω ενός περίπλοκου και μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, υπό την ισχυρή ηγεσία της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ με τον Σύντροφο Σι Τζινπινγκ στο επίκεντρο, όλες οι περιοχές και οι διοικητικές ενότητες εφάρμοσαν με αυστηρότητα τις αποφάσεις και τις διαρρυθμίσεις της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ και του Κρατικού Συμβουλίου, συνέχισαν να εμπεδώνουν και να διευρύνουν τα επιτεύγματα που σημειώθηκαν στο πεδίο της πρόληψης και του ελέγχου της επιδημίας καθώς και της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, και εφάρμοσαν ακριβείς μακροοικονομικές πολιτικές.
(Αυτή η εναρκτήρια πρόταση του NBS, με μόλις 77 λέξεις στα αγγλικά, είναι κάπως απογοητευτική δεδομένου του ότι συνήθως τέτοιες προτάσεις ξεπερνούν τις 100 λέξεις).
Αν όμως η συνήθης ρητορική και τα επίσημα στοιχεία για την ανάπτυξη του ΑΕΠ δεν έχουν και τόσο μεγάλη σημασία, τι έχει;
1) Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας επέστρεψε με μαγικό τρόπο στην τάση, έχοντας προηγουμένως απομακρυνθεί από αυτήν πέρσι. Το 2019, η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ ήταν 6,1% και δημιουργούνταν περίπου 1,1 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στις πόλεις κάθε μήνα. Το 2020, η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ ήταν 2,3% και περίπου 1 εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας στις πόλεις δημιουργούνταν κάθε μήνα. Το 2021, μέχρι σήμερα, η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ είναι περισσότερες από πέντε φορές ταχύτερη απ’ ό,τι πέρσι, αλλά η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας απλώς επέστρεψε στα 1,1 εκατομμύρια. Φαίνεται σχεδόν πως ό,τι κι αν συμβεί, δημιουργούνται αρκετές θέσεις εργασίας.
2) Η βιομηχανία εύκολα υπερέβη τις υπηρεσίες. Αυτό ήταν αναπόφευκτο και κατανοητό το 2020 λόγω του COVID-19 αλλά πλέον αρχίσει να γίνεται κάπως περίεργο. Σε κάθε περίπτωση, η μετάβαση σε μια εποχή όπου οι υπηρεσίες θα έχουν την πρωτοκαθεδρία της οικονομίας για μια ακόμη φορά αναβλήθηκε.
3) Κοιτώντας την πλευρά των δαπανών, τόσο οι πωλήσεις λιανικής, όσο και οι σταθερές επενδύσεις παρέμειναν βραδύτερες από την ανάπτυξη του ΑΕΠ και κάτω από το 5% σε ετήσιο ρυθμό από το 2019. Τα προβλήματα στα δύο αυτά πεδία στη συνέχεια απέκλιναν μεταξύ τους.
Οι σταθερές επενδύσεις για μια ακόμη φορά δεν είναι συγκρίσιμες με το προηγούμενο έτος, όπως ακριβώς το προηγούμενο έτος δεν ήταν συγκρίσιμο με το προπροηγούμενο. Το NBS ουσιαστικά κατέστρεψε τις χρονοσειρές των σταθερών επενδύσεων, αναρτώντας είτε μη συγκρίσιμα μεταξύ τους στοιχεία είτε τίποτα απολύτως. Προηγουμένως η χρονοσειρά αυτή ήταν ένας χαρακτηριστικός ενδείκτης. Οι τρέχουσες σταθερές επενδύσεις είναι 6 τρις γουάν χαμηλότερες από τον αριθμό που δημοσίευσε το NBS πέρσι πολλαπλασιασμένο με τον ρυθμό ανάπτυξης που μόλις ανακοίνωσε.
Απ’ ό,τι φαίνεται η επίδραση στο ΑΕΠ είναι μικρή. Κοιτώντας στο μέλλον, αυτό είναι κάτι το θετικό. Οι σταθερές επενδύσεις εδώ και χρόνια δεν έβγαζαν νόημα, καθώς σε μερικές περιπτώσεις ήταν ακόμη και μεγαλύτερες από την συνολική οικονομική δραστηριότητα. Ο περιορισμός του μεγέθους που ανακοινώνεται μπορεί εντέλει να καταστήσουν αυτό το δεδομένο χρήσιμο. Αυτό όμως ρίχνει βεβαίως μια σκιά στους πολλούς σχολιαστές που προηγουμένως επικαλούνταν τις σταθερές επενδύσεις ως απόδειξη ότι η Κίνα αναπτύσσεται με ραγδαίο ρυθμό. Πιστεύετε ότι κάποιος από αυτούς θα πάρει το μάθημα;
4) Οι πωλήσεις λιανικής βγάζουν περισσότερο αριθμητικό νόημα, αλλά είναι μέρος μιας γεμάτης σημάδια αφήγησης για την κατανάλωση. Ο πληθωρισμός παραγωγού δεν είναι αμελητέος και οι πωλήσεις λιανικής φαίνεται να βελτιώνονται, όμως ο πληθωρισμός καταναλωτή διατηρήθηκε στο ασθενικό 0.5% στο δεύτερο τρίμηνο, πολύ χαμηλότερα από τους αποπληθωριστές των επενδύσεων, ενισχύοντας την εκτίμηση ότι η κατανάλωση είναι το ασθενέστερο μέρος της οικονομίας.
Το εμπόριο συμφωνεί. Το εμπορικό πλεόνασμα αυξήθηκε κατά 37% (με όρους γουάν) στα περίπου 250 δις δολάρια. Η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Κίνας παραμένει εξαιρετική τόσο σε κακές εποχές, όσο και σε καλές. Αλλά μια υποτιθέμενη κορυφαία παγκοσμίως οικονομία θα έπρεπε να υπερσκελίζει επαρκώς τους εταίρους τους ώστε να εισάγει περισσότερο και να περιστέλλει το εμπορικό της πλεόνασμα, αντί να το βλέπει να αυξάνεται. Οι ισχυρισμοί ότι η Κίνα βοηθά τον υπόλοιπο κόσμο είναι εσφαλμένοι. Η Κίνα, για μια ακόμη φορά απομακρύνθηκε από το υπόλοιπο παγκόσμιο ΑΕΠ μεταφέροντας μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής στο εξωτερικό.
5) Το Κόμμα γνωρίζει τι συμβαίνει. Ο τραπεζικός δανεισμός αυξήθηκε κάπως τον Ιούνιο και η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας αποφάσισε πριν από λίγες μέρες ότι αυτό δεν επαρκεί, μειώνοντας τις απαιτήσεις αποθεματικών προκειμένου να εισαγάγει στη ρευστότητα άλλα 150 δις δολάρια. Το ένα σύνολο των δεδομένων του ΑΕΠ λέει ότι η οικονομία ανθεί, το άλλο λέει ότι είναι σταθερή και ενισχύεται. Μια βαθιά ματιά στα πιο πρόσφατα σημάδια πολιτικής λέει όμως ότι μπορεί τίποτε από τα δύο να μην ισχύει.
--
*Ο Derek Scissors είναι ερευνητικό στέλεχος του American Enterprise Institute.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 15 Ιουλίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
