Του David Boaz
Οι αποτυχίες του σοσιαλισμού έχουν καταγραφεί πολλές φορές, από το Σοσιαλισμός του Λούντβιχ φον Μίζες το 1922 μέχρι το Σοσιαλισμός: Η αποτυχημένη ιδέα που ποτέ δεν πεθαίνει του Κρίστιαν Νίμιτς μόλις πέρσι. Ίσως η πιο πρόσφατη αποτυχία, πέρα από τις συνεχιζόμενες τραγωδίες της Βόρειας Κορέας και της Κούβας, είναι το θλιβερό παράδειγμα του “σοσιαλισμού του 21ου αιώνα” του Ούγκο Τσάβες στη Βενεζουέλα που αποδείχθηκε υπερβολικά παρόμοιο με τον σοσιαλισμό του 20ου αιώνα.
Σήμερα όμως μπορεί να είμαστε ενώπιον μιας νέας αποτυχίας του σοσιαλισμού: της ξαφνικής κατάρρευσης της προεδρικής εκστρατείας του αυτοαποκαλούμενου σοσιαλιστή Μπέρνι Σάντερς.
Λίγες μόλις εβδομάδες πριν, υπήρχε ένας κανονικός πανικός για τον Σάντερς. Προερχόμενος από την παραλίγο νίκη του έναντι της Χίλαρι Κλίντον το 2016, ο Σάντερς φαινόταν να καβαλά το κύμα, ετοιμάζοντας μια ισχυρότερη προσπάθεια το 2020. Μετά τις επιτυχίες που σημείωσε στην Άιοβα, το Νιου Χαμπσάιρ και τη Νεβάδα, εκτοξεύθηκε στην κορυφή των εθνικών δημοσκοπήσεων. Οι “μετριοπαθείς” Δημοκρατικοί υποψήφιοι φάνηκαν να βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Ο Μπέρνι χαρακτηρίστηκε φαβορί για το χρίσμα των Δημοκρατικών και βρισκόταν μπροστά από τον Πρόεδρο Τραμπ στις δημοσκοπήσεις για τις γενικές εκλογές.
Ο Σάντερς άρχισε να προσελκύει μεγαλύτερη προσοχή. Ο διάλογος με θέμα τον “δημοκρατικό σοσιαλισμό” πήρε φωτιά. Ο Σάντερς εμφανίστηκε πανεθνικά στην τηλεόραση για να υπερασπιστεί τους επαίνους του προς τον Φιντέλ Κάστρο. Οι ηγέτες του Δημοκρατικού κόμματος βρέθηκαν σε απόγνωση. Και τότε, οι ψηφοφόροι άρχισαν να δίνουν προσοχή. Ο Σάντερς έχασε με μεγάλη διαφορά στη Νότια Καρολίνα, όπως αναμενόταν. Λιγότερο αναμενόταν η ήττα του σε 10 από τις 14 προκαταρκτικές εκλογές της σούπερ Τρίτης. Και τότε, χθες η εκστρατεία του υπέστη πιθανότατα μοιραία πλήγματα ιδίως στο Μιζούρι και το Μίσιγκαν. Στο Μιζούρι, μια πολιτεία όπου η Κλίντον μετά βίας τον νίκησε το 2016, ο Σάντερς ηττήθηκε από τον Τζο Μπάιντεν με 60% έναντι 35%. Και στο Μίσιγκαν, όπου η νίκη του έναντι της Κλίντον το 2016 είχε δώσει ώθηση στην εκστρατεία του, οι ψηφοφόροι προτίμησαν τον Μπάιντεν με 53% έναντι 36%.
Φαίνεται πως οι ψηφοφόροι, ακόμη και οι Δημοκρατικοί στις προκαταρκτικές εκλογές, δεν είναι τόσο ερωτευμένοι με τον σοσιαλισμό όσο φοβούμασταν. Την προηγούμενη εβδομάδα στο Μίσιγκαν ο Σάντερς φαινόταν ότι έχει προβάδισμα στους ψηφοφόρους ηλικίας 18 έως 29.
Όμως οι ισχυρισμοί του ότι μπορούσε να κερδίσει την προεδρία μέσω ενός τεράστιου
ρεύματος νέων ψηφοφόρων δεν επιβεβαιώθηκαν. Η συμμετοχή των νέων υπήρξε χαμηλότερη στις προκαταρκτικές εκλογές απ’ ό,τι το 2016. Ο Σάντερς χάνει με διαφορά στους αφροαμερικανούς και τους μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρους. Τα πήγε χειρότερα στη λευκή εργατική τάξη απ’ ό,τι το 2016. Έχασε τόσο στους πανεπιστημιακής όσο και στους μη πανεπιστημιακής μόρφωσης λευκούς.
Ανησυχούμε πολύ για την άνοδο του ανελεύθερου λαϊκισμού τόσο στη δεξιά όσο και την
αριστερά, στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο. Ιδέες που νομίζαμε ότι είναι νεκρές - ο
προστατευτισμός, ο εθνοτικός εθνικισμός, ο αντισημιτισμός και ο σοσιαλισμός - έχουν
επιστρέψει. Αλλά ανασαίνω πιο άνετα σήμερα. Φαίνεται ότι υπάρχει λιγότερος ενθουσιασμός για τη σοσιαλιστική εκδοχή της ανελευθερίας απ’ ό,τι φοβόμουν.
Αυτά τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι μεγάλο μέρος των ψήφων υπέρ του Σάντερς το 2016 ήταν ψήφοι εναντίον της Κλίντον. Η Χίλαρι Κλίντον είχε το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό αρνητικής γνώμης από όλους τους προεδρικούς υποψηφίους που είχε καταγραφεί από την Gallup από το 1956, πίσω μόνο από τον Ντόναλντ Τραμπ. Ίσως δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ένας εναλλακτικός υποψήφιος μπόρεσε να φτάσει τόσο κοντά από το να της στερήσει το χρίσμα. Σε κάθε όμως πολιτεία μέχρι και την σούπερ Τρίτη, ο Σάντερς πήρε μικρότερο ποσοστό ψήφων το 2020 απ’ ό,τι το 2016, συμπεριλαμβανομένης και της πατρίδας του, του Βερμόντ.
Σίγουρα ο Τζο Μπάιντεν δεν είναι πρότυπο ελευθεριακού ή κλασικού φιλελεύθερου. Οι
Δημοκρατικοί ψηφοφόροι την ώρα που απορρίπτουν τον σοσιαλισμό δεν υιοθετούν
ταυτόχρονα τις ελεύθερες αγορές. Ο Μπάιντεν είναι προοδευτικός υπέρ του μεγάλου κράτους και ανήκει στο κύριο ρεύμα του Δημοκρατικού κόμματος. Τόσο το ιστορικό του σε δημόσια αξιώματα, όσο και οι τρέχουσες απόψεις του περιλαμβάνουν πολλά πράγματα στα οποία αντιτίθενται οι φιλελεύθεροι. Αλλά δεν είναι οπαδός του επαναστατικού σοσιαλισμού και για πολλούς ψηφοφόρους φαίνεται πως εκφράζει μια ευκαιρία για την επιστροφή στην κανονικότητα και τη σταθερότητα.
Κοιτώντας στο μέλλον, μπορεί να αναρωτιόμαστε αν ο Τζο Μπάιντεν θα διατηρήσει ποσοστά θετικής γνώμης καλύτερα από τα αντίστοιχα της Κλίντον. Προς το παρόν βρίσκεται αρκετά μπροστά από τον Τραμπ σε δημοσκοπήσεις που αφορούν την ειλικρίνεια, που ήταν ένα αδύναμο σημείο για την Κλίντον. Οι εκλογές όμως απέχουν ακόμη οχτώ μήνες.
--
Ο David Boaz είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Cato Institute και συγγραφέας του The Libertarian Mind: A Manifesto for Freedom and the editor of The Libertarian Reader.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 11 Μαρτίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
