Του Desmond Lachman
Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται οι καταχρεωμένες Ιταλία και η Ισπανία με τα αδύναμα τραπεζικά τους συστήματα είναι ένα ισχυρό ευρώ. Αυτό όμως τους δίνει η ραγδαία αποδυνάμωση του αμερικανικού δολαρίου. Κι αυτό αυξάνει την πιθανότητα ότι σε περίπου ένα χρόνο θα έχουμε ένα ακόμη, χειρότερο κύκλο της κρίσης χρέους της ευρωζώνης.
Σήμερα τα δεδομένα του ΑΕΠ της ευρωζώνης υπογραμμίζουν το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ιταλία και η Ισπανία - η τρίτη και η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης αντιστοίχως. Ενώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2020 η παραγωγή των ΗΠΑ μειώθηκε κατά 9,5%, στην Ιταλία και την Ισπανία καταγράφηκαν μειώσεις 12% και 18,5% αντιστοίχως. Αυτό με τη σειρά του πιέζει σημαντικά τα ήδη προβληματικά τραπεζικά συστήματα αυτών των χωρών, αλλά και βάζει τον λόγο δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ σε μια πορεία ώστε να φτάσει το 160% στην Ιταλία και το 120% στην Ισπανία μέχρι το τέλος του χρόνου.
Οι παράγοντες που επιδεινώνουν τις προοπτικές της Ιταλίας και της Ισπανίας να ξεφύγουν από τα προβλήματα του χρέους και του τραπεζικού τους τομέα μέσω της ανάπτυξης είναι η μεγάλη τους εξάρτηση από τον τουρισμό - που πλήττεται ιδιαίτερα σκληρά από την παγκόσμια πανδημία - και την περιορισμένη δυνατότητα για δημοσιονομική ενίσχυση. Αυτή η τελευταία παράμετρος εξηγεί το γιατί η απάντηση της Ιταλίας και της Ισπανίας στην πανδημία ήταν μόλις ένα κλάσμα της αντίστοιχης απάντησης της Γερμανίας και των ΗΠΑ, παρά τη βαθύτερη οικονομική υποχώρηση λόγω της πανδημίας σ? αυτές τις χώρες έναντι της Γερμανίας και των ΗΠΑ.
Ακόμη, δεν βοηθά στις προοπτικές της Ιταλίας και της Ισπανίας για οικονομική ανάκαμψη το γεγονός ότι είναι δεμένες με τον ζουρλομανδία του ευρώ. Αυτό δεν τους επιτρέπει να χρησιμοποιήσουν ένα ανεξάρτητο επιτόκιο ή μια πολιτική συναλλαγματικών ισοτιμιών για να δώσουν ώθηση στις ασθμαίνουσες οικονομίες τους. Ακόμη, αυτό δυσχεραίνει την αντιμετώπιση του εμφανιζόμενου προβλήματος υποπληθωρισμού, που απειλεί να εντείνει το πρόβλημα χρέους αυτών των χωρών.
Τα προβλήματα της Ιταλίας και της Ισπανίας εντείνονται από την απ? ό,τι φαίνεται αυξανόμενη απώλεια εμπιστοσύνης έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Οι ανησυχίες των αγορών φαίνεται να περιλαμβάνουν τη μαζική αύξηση της παροχής χρήματος στις ΗΠΑ, την επάνοδο της πανδημίας, και την πολιτική αβεβαιότητα ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου. Το καθαρό αποτέλεσμα είναι ότι τους τελευταίους έξι μήνες, το δολάριο υποτιμήθηκε κατά σχεδόν 10% έναντι του ευρώ. Αυτή η υποτίμηση είναι βέβαιο πως επέτεινε την ήδη αδύναμη διεθνή ανταγωνιστικότητα της Ιταλίας και της Ισπανίας και δημιούργησε περαιτέρω υποπληθωριστικές πιέσεις στις οικονομίες τους.
Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει δύσκολο έργο μπροστά της. Όχι μόνο μπορεί να χρειαστεί να επεκτείνει για μια ακόμη φορά το πρόγραμμα πιστωτικής επέκτασης για να αντιμετωπίσει την σχετική ισχύ του ευρώ και να στηρίξει την ευρωπαϊκή οικονομία στις δυσκολίες της. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να είναι έτοιμη να αγοράσει μεγάλες ποσότητες ιταλικών και ισπανικών ομολόγων και να παράσχει στήριξη στα ασθμαίνοντα τραπεζικά τους συστήματα. Μπορεί να χρειαστεί να το κάνει αυτό στην προσπάθειά της να αποτρέψει μια πιθανή διάλυση της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης.
--
Ο Desmond Lachman είναι στέλεχος του American Enterprise Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 31 Ιουλίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
