Γράφει ο Nicholas Eberstadt
Από το τέλος του σοβιετικού κομμουνισμού μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία, εμείς στη Δύση περάσαμε 30 χρόνια σαν υπνοβάτες σε μια ονειρική χώρα, καλλιεργώντας ευχάριστες φαντασιώσεις για έναν κόσμο όπως θα τον θέλαμε να είναι. Τώρα που η πραγματικότητα στην Ευρώπη μας ξύπνησε απότομα, είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε και τις υπόλοιπες γεωπολιτικές μας ψευδαισθήσεις - σε ολόκληρο τον κόσμο.
Στην κορεατική χερσόνησο, η προηγούμενη γενιά έχει ακούσει ατελείωτα ευχολόγια για την επανένωση. Οι διανοούμενοι και πολιτικοί ηγέτες στον Νότο συμπεριφέρθηκαν σαν η συνεχιζόμενη διαίρεση της Κορέας να ήταν μια προοπτική χωρίς κόστος. Πίστεψαν ότι ο πρακτικός σχεδιασμός για την επανένωση θα μπορούσε πάντα να αναβάλλεται. Ακόμη και όταν μπήκαν στον κόπο να σκεφτούν την επανένωση, μερικοί σοβαροί άνθρωποι φαντάζονταν ότι αυτή θα μοιάζει με το τέλος ενός παραμυθιού, όπου ο Βορράς με κάποιο τρόπο θα έχει μεταρρυθμιστεί και πλουτίσει πριν προσφέρει το χέρι του για γάμο με τον Νότο.
Ας απορρίψουμε λοιπόν επιτέλους τώρα όλες αυτές τις παρηγορητικές αυταπάτες, και αντ' αυτού ας εστιάσουμε στην επανένωση σαν ένα εγχείρημα που έχει σημασία για τις ζωές των πραγματικών ανθρώπων γιατί σίγουρα έχει.
Μπορούμε να ξεκινήσουμε με κάποια οικονομικά ερωτήματα σχετικά με την επανένωση της Κορέας.
Πρώτα απ 'όλα: Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ποτέ ότι η συνεχιζόμενη διαίρεση της Κορέας έχει ένα πολύ πραγματικό τίμημα που καταβάλλεται καθημερινά από τον αιχμάλωτο πληθυσμό της Βόρειας Κορέας. Οι άνθρωποι αυτοί υποφέρουν από μια εφιαλτική καταπίεση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, μια καταπίεση που τελειοποιήθηκε εξαιρετικά υπό τις τρεις γενιές της ολοκληρωτικής διακυβέρνησης της δυναστεία των Κιμ. Το βιοτικό επίπεδο στον εξαθλιωμένο Βορρά υπολείπεται ολοένα και περισσότερο έναντι εκείνου του πλούσιου Νότου - και αυτό το χάσμα θα συνεχίσει να διευρύνεται όσο η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας (ΛΔΚ) ελέγχει τον Βορρά.
Οι Νοτιοκορεάτες μπορεί να κάνουν σοβαρό λάθος αν υποθέτουν ότι η συνέχιση της διαίρεσης της χερσονήσου δεν έχει κόστος γι’ αυτούς. Γιατί άραγε η Πιονγκγιάνγκ συσσωρεύει πυρηνικό της οπλοστάσιο και κατασκευάζει όλους αυτούς τους πυραύλους; Ο Βορράς έχει ένα σχέδιο: και αυτό δεν περιλαμβάνει μια επ’ αόριστον ειρηνική διαίρεση της χερσονήσου. Όσοι αξιολογούν ως σχεδόν μηδενική την απειλή της Βόρειας Κορέας μπορεί να κάνουν έναν μοιραίο οικονομικό λάθος υπολογισμό - και όσο περισσότερο αναβάλλεται η ενοποίηση, τόσο μεγαλύτερο είναι το πιθανό κόστος του.
Δεύτερον, η Νότια Κορέα και οι σύμμαχοί της πρέπει να αναλάβουν το δύσκολο διανοητικό καθήκον να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες μια επιτυχημένης επανένωσης της Κορέας. Αυτό περιλαμβάνει συγκεκριμένα τον σχεδιασμό πολιτικής στον τομέα της οικονομίας. Η καλύτερη κατανόηση των πολλών οικονομικών ζητημάτων που συνεπάγεται η επανένωση Βορρά και Νότου δεν θα πρέπει να θεωρείται ως κάτι το αδιανόητο.
Μια επιτυχημένη οικονομική μετάβαση σε μια Κορέα μετά τη ΛΔΚ θα απαιτήσει ένα σταθερό βλέμμα και ένα ανθρωπιστικό όραμα. Θα απαιτήσει θάρρος για την αναγνώριση δυσάρεστων αληθειών, αλλά και ακλόνητη δέσμευση για την προάσπιση των συνταγματικών δικαιωμάτων και τη σταδιακή βελτίωση των νεότερων πολιτών της Δημοκρατίας της Κορέας (ROK).
Εφόσον το καθεστώς της οικογένειας Κιμ συνεχίζει να αποκρύπτει την πραγματική κοινωνική και οικονομική κατάσταση του Βορρά από τους ξένους, δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε προσεκτικά τις τρέχουσες συνθήκες. Μπορούμε όμως να ξεκινήσουμε με κάποιες ενημερωμένες εικασίες.
Πρώτον, δεδομένης της σοβαρής τεχνολογικής καθυστέρησης της ΛΔΚ και των θλιβερών διαρθρωτικών της στρεβλώσεων, είναι πολύ πιθανό το απόθεμα κεφαλαίου του Βορρά να είναι λίγο-πολύ άχρηστο σήμερα σε όρους αγοράς, εκτός ίσως από την αξία του ως παλιοσίδερα. Σχεδόν όλη η βασική υποδομή της περιοχής - στις μεταφορές, τις επικοινωνίες και τη βιομηχανία - πιθανότατα θα πρέπει να γκρεμιστεί και να ξαναχτιστεί. Αλλά θυμηθείτε, ότι η εκτεταμένη ανοικοδόμηση θα φέρει επίσης μεγάλες οικονομικές δυνατότητες: Ο Βορράς θα μπορούσε να καταλήξει να έχει μια νεότερη και πιο αποτελεσματική δομή παραγωγικών εγκαταστάσεων από τον Νότο! Επιπλέον, με μια επιχειρηματικού τύπου προσέγγιση στο πλαίσιο ενός ευοίωνου επιχειρηματικού κλίματος, τέτοια μακροπρόθεσμα εγχειρήματα θα παράγουν υψηλές αποδόσεις: και, ως εκ τούτου, θα μπορούσαν εντέλει να καταστούν αυτοχρηματοδοτούμενα.
Εξάλλου, το ανθρώπινο κεφάλαιο της Βόρειας Κορέας - η υγεία, η διατροφή, η εκπαίδευση και οι δεξιότητες των ανθρώπων της - μπορεί σήμερα να υπολείπεται οδυνηρά από το αντίστοιχο των συμπατριωτών του Νότου. Σε ένα σύστημα αγοράς, τέτοιες καθυστερήσεις προμηνύουν τεράστια χάσματα στους μισθούς και τις αποδοχές μεταξύ των περισσότερων Βορείων και των περισσότερων Νοτίων, τουλάχιστον στην αρχή. Ακόμα κι έτσι: Δεδομένης της άθλιας κατάστασης της καθημερινής ζωής στη ΛΔΚ σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των Βορείων θα μπορούσε να περιμένει όχι απλώς ένα άλμα στο βιοτικό της επίπεδο από την ενοποίηση, αλλά ένα άλμα τεράστιων διαστάσεων. Και με προσεκτική εκπαίδευση και κατάρτιση -όχι μόνο για τις ανερχόμενες ηλικιακές κοορτές της νεολαίας του Βορρά, αλλά και για τους εργαζόμενους ενήλικες του- η παραγωγικότητα, και επομένως τα εισοδήματα, θα πρέπει στη συνέχεια να αρχίσουν να εξισώνονται μεταξύ των πρώην διαιρεμένων πληθυσμών.
Εάν η Νότια Κορέα και οι ξένοι σύμμαχοι και φίλοι της επιθυμούν να καταστήσουν την τελική επανένωση της χερσονήσου μια οικονομική επιτυχία, πρέπει να πιάσουν δουλειά σήμερα. Δεν γνωρίζουμε πότε θα γίνει η επανένωση, αλλά μπορεί να μην υπάρχει χρόνος για χάσιμο.
Μια ισχυρή και αξιόπιστη αρχιτεκτονική διεθνούς ασφάλειας για την κορεατική χερσόνησο θα ενσωματώσει μια ενωμένη Κορέα στη δυτική οικογένεια των εθνών και στο παγκόσμιο σύστημα αγοράς για το εμπόριο και τη χρηματοδότηση. Μια τέτοια γεωπολιτική δέσμευση δεν θα μειώσει μόνο τις στρατιωτικές και πολιτικές αβεβαιότητες, αλλά και τις οικονομικές.
Μέχρι σήμερα, η συμμαχία ΗΠΑ-ROK έχει εξυπηρετήσει καλά τον κόσμο, και υπάρχει ένα ισχυρό επιχείρημα για τη διατήρησή της ακόμη και μετά την επανένωση, καθώς η Βορειοανατολική Ασία φαίνεται να είναι μια επικίνδυνη γειτονιά ακόμα και μετά την οριστική άρση της απειλής της Βόρειας Κορέας. Και αν κοιτάξουμε το μέλλον, θα πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε την απραγματοποίητη ακόμη προοπτική των πολυμερών δικτύων ασφάλειας για την Ασία – κοιτάξτε απλώς πώς λειτουργούν αυτά στην Ευρώπη, στην τρέχουσα κρίση της. Η δημιουργία μιας ισχυρής πολυμερούς συμμαχίας ασφάλειας που θα δεσμεύει τις δυτικές δημοκρατίες της Ασίας είναι ένα μεγάλο εγχείρημα και θα είναι ένας πολιτικός θρίαμβος.
Τέλος, οι πιο σημαντικές προετοιμασίες για την οικονομική επανένωση που μπορούν να κάνουν σήμερα οι Νοτιοκορεάτες στο εσωτερικό τους αφορούν τη διασφάλιση της συνεχιζόμενης επιτυχίας της δικής τους οικονομίας. Τα τελευταία 20 χρόνια ο πλούτος της Νότιας Κορέας έχει τετραπλασιαστεί - μεγαλύτερος πλούτος, σημαίνει περισσότερες επιλογές όταν έρθει η επανένωση. Μια δυναμική, επιχειρηματική, τεχνολογικά πρωτοποριακή οικονομία θα είναι πιο ικανή να αντιμετωπίσει τις πολλές προκλήσεις που αναπόφευκτα θα δημιουργήσει η ενοποίηση με τον Βορρά.
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για συνέχιση των οικονομικών και νομικών μεταρρυθμίσεων - συμπεριλαμβανομένης και της ενίσχυσης του εσωτερικού κράτους δικαίου. Αυτά θα χρησιμεύσουν πολύ τη Νότια Κορέα σήμερα - και πολύ περισσότερο αύριο, όταν θα καλωσορίζει τους νέους πολίτες της σε μια χώρα όχι μόνο ευκαιριών αλλά και δικαιοσύνης.
* O Nicholas Eberstadt κατέχει την έδρα Wendt Πολιτικής Οικονομίας στο American Enterprise Institute.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 18 Απριλίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
