Του Jon Miltimore
Πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες έχουν αρνηθεί τα τελευταία χρόνια να εμφανιστούν στο σόου του ημιχρόνου του Super Bowl του NLF. Κάποιοι, όπως η Adele, απλώς δεν πίστευαν ότι ταιριάζουν με τη διοργάνωση.
“Πρώτα απ’ όλα, δεν εμφανίζομαι στο Super Bowl” είπε η Αγγλίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός το 2016. “Θέλω να πω, αυτό το σόου δεν αφορά τη μουσική. Εγώ δεν μπορώ να χορεύω. Ήταν πολύ ευγενικοί, με ρώτησαν, αλλά είπα όχι”. (Το NFL αρνήθηκε ότι έκανε πρόταση στην Adele).
Άλλοι (υποτίθεται) ότι αρνήθηκαν προτάσεις να εμφανιστούν για να δείξουν την αλληλεγγύη τους με τον πρώην quarterback Colin Kaepernick. Και υπάρχουν κι αυτοί που λέγεται πως παραπονέθηκαν για το ότι δεν θα πληρωθούν για την εμφάνισή τους.
Ως προς το τελευταίο, το NFL είναι αμετακίνητο.
“Δεν πληρώνουμε τους καλλιτέχνες” εξήγησε η εκπρόσωπος τύπου του NFL, Joanna Hunter το 2016. “Καλύπτουμε τα έξοδα και τα κόστη παραγωγής”.
Όχι δολάρια, όχι σόου;
Το γεγονός ότι οι καλλιτέχνες δεν πληρώνονται εκπλήσσει πολλούς ανθρώπους. Συνήθως βλέπουμε καλλιτέχνες όπως η Katy Perry, η Beyoncé, ο Bruno Mars, οι Maroon 5, and οι Coldplay να αμείβονται με εκατομμύρια δολάρια για τις εμφανίσεις τους.
Η ξεχωριστή όμως συμφωνία του NFL με τους καλλιτέχνες έχει οικονομικό νόημα.
Αφενός, η συμφωνία του NFL να καλύπτει όλα τα κόστη παραγωγής δεν είναι ασήμαντη. Αυτά τα κόστη αναφέρεται ότι μπορεί να υπερβούν τα 10 εκατομμύρια δολάρια. Ακόμη κι αν αυτός ο αριθμός είναι υπερβολικός, μιλάμε για ένα ούτως ή άλλως σημαντικό κόστος.
Δεύτερον, ας μη ξεχνάμε ότι οι εταιρίες κάνουν ουρά για να πληρώσουν 5 εκατομμύρια δολάρια για μια διαφήμιση 30 δευτερολέπτων στο Super Bowl. Γιατί αυτό; Διότι υπάρχει αξία στο να δουν το προϊόν σου κάποιες δεκάδες εκατομμύρια θεατές. Οι καλλιτέχνες που κατά κανόνα εμφανίζονται για 12 με 15 λεπτά έχουν μια έκθεση αξίας 24 με 30 εκατομμυρίων δολαρίων αν υποθέσουμε ότι η αξία είναι η ίδια με τις εταιρίες που πληρώνουν για διαφημιστικό χρόνο.
Τέλος, και ίσως πιο σημαντικό, οι καλλιτέχνες έχουν κι έτσι κάποια άμεσα οικονομικά κίνητρα να εμφανιστούν. Ακόμη και αν το NFL δεν τους γράφει κάποια επιταγή, όλοι όσοι έχουν εμφανιστεί, χωρίς εξαιρέσεις, είδαν να αυξάνονται οι πωλήσεις των δίσκων τους μετά από την εμφάνισή τους στο Super Bowl.
Για παράδειγμα, οι Maroon 5 είδαν τις πωλήσεις των δίσκων τους να αυξάνονται κατά 488% μετά την εμφάνισή τους το 2019. Η Missy Elliott είδε μια αύξηση 282% μετά την εμφάνισή της το 2015. Για τον Bruno Mars το 2014, η αύξηση ήταν 164%. Το 2013, οι διαδικτυακές πωλήσεις για τη Beyoncé αυξήθηκαν κατά 230% ενώ οι πωλήσεις των Destiny’s Child εκτοξεύθηκαν κατά 600%.
Οι πωλήσεις δίσκων δεν είναι όμως φυσικά το μόνο μέτρο της αξίας της εμφάνισης αυτής.
Είναι και οι τηλεοπτικές εμφανίσεις που ακολουθούν, τα εκατομμύρια των νέων ακολούθων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αμέτρητα άλλα οφέλη μάρκετινγκ, κάποια από τα οποία δεν είναι ποσοτικοποιήσιμα.
Για παράδειγμα, ένας από τους μάνατζερ της Katy Perry είπε ότι το Super Bowl ήταν εκείνο
που την ανέβασε σε ένα νέο επίπεδο σταρ.
“Την οδήγησε από το επίπεδο του σταρ στην στρατόσφαιρα” δήλωσε ο μάνατζερ Cobb Jensen το 2015.
Τα οικονομικά και η ελεύθερη συναλλαγή
Η διαρρύθμιση αυτή ανάμεσα στο NFL και τους καλλιτέχνες είναι ασυνήθιστη, αλλά αυτό που γνωρίζουμε είναι πως πρόκειται για μια αμοιβαίως επωφελή συναλλαγή.
Το γεγονός ότι το NFL δεν υπογράφει επιταγές στους καλλιτέχνες δεν είναι τεκμήριο μιας άδικης συναλλαγής. Η ίδια μάλιστα η ύπαρξη αυτής της συναλλαγής αποδεικνύει το αντίθετο.
Υπάρχουν πολλά πράγματα στα οποία οι οικονομολόγοι διαφωνούν, αλλά μια θεμελιώδης αρχή στην οποία καθολικά συμφωνούν είναι πως μια εθελούσια συναλλαγή ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα μέρη είναι επωφελής για όλους τους εμπλεκόμενους.
Κατά τη διατύπωση του νομπελίστα οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν “και τα δύο μέρη μιας οικονομικής συναλλαγής επωφελούνται από αυτήν, υπό την προϋπόθεση ότι είναι διμερώς εθελούσια και βασίζεται σε έγκυρη πληροφόρηση”.
Κάποιοι μπορεί να παραπονεθούν για την ισχυρή διαπραγματευτική θέση του NFL, αλλά ακόμη κι αυτή δεν είναι τόσο ισχυρή όσο μπορεί να φαίνεται. Πρώτα απ’ όλα, όπως επισημάνθηκε, πολλοί καλλιτέχνες έχουν αρνηθεί να εμφανιστούν στο Super Bowl τα τελευταία χρόνια.
Ακόμη, το NFL φαίνεται να έχει υπερεκτιμήσει την αξία της πλατφόρμας του. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, η λίγκα διερεύνησε την ιδέα να κάνει τους καλλιτέχνες να πληρώνουν για την εμφάνισή τους στο Super Bowl. Αυτό δεν άρεσε στους καλλιτέχνες.
“Πάτησα πόδι πολύ νωρίς στις συνομιλίες” είπε η Katy Perry στο Associated Press μετά την εμφάνισή της στο ημίχρονο του Super Bowl το 2015. “Είπα ‘κοιτάξτε παιδιά, αυτή είναι για μένα μια κόκκινη γραμμή’ Θέλω να με καλέσετε για την αξία μου και όχι με ψιλά γράμματα σε ένα συμβόλαιο”.
Είτε πρόκειται για την ιδέα ότι θα χάσουν μετηρά, είτε, όπως υποδηλώνει η Perry πρόκειται για μια προσβολή της καλλιτεχνικής ακεραιότητας, αυτές οι συναλλαγές αποδείχθηκαν απορριπτέες για τους καλλιτέχνες και σύντομα το NFL εγκατέλειψε τις προσπάθειες να τους κάνει να πληρώνουν για την εμφάνισή τους.
Ίσως το NFL να προσπαθήσει να πουλήσει τα σόου του ημιχρόνου ξανά στο μέλλον. Ίσως και όχι. Ό,τι και να συμβεί, αυτό που ξέρουμε είναι ότι το σόου αυτό ωφελεί τόσο το NFL, όσο και τους καλλιτέχνες που εμφανίζονται.
Όπως είπε κάποτε ένας σοφός οικονομολόγος “Το σημαντικότερο κεντρικό δεδομένο για την ελεύθερη αγορά είναι ότι καμία συναλλαγή δεν συμβαίνει αν δεν ωφελούνται και τα δύο μέρη”.
--
O Jonathan Miltimore είναι υπεύθυνος έκδοσης του FEE.org.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 30 Ιανουαρίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
