Γιατί ανησυχώ για το μέλλον των πανεπιστημίων
Shutterstock
Shutterstock

Γιατί ανησυχώ για το μέλλον των πανεπιστημίων

Γράφει ο Samuel J. Abrams 

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ευδοκίμηση των πανεπιστημίων, είναι να λειτουργούν ως χώροι πλούσιου, ελεύθερου διαλόγου. Για να λειτουργεί η τριτοβάθμια εκπαίδευση ως το εργαστήριο για τη δημιουργία της επόμενης κλάσης των υπεύθυνων πολιτών, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα πανεπιστήμια είναι χώροι ελεύθερου, χωρίς φίμωτρα, λόγου. Μόνο όταν αμφισβητούνται οι ιδέες και οι αξίες μας, αποκτούμε περισσότερη ενημέρωση και ενσυναίσθηση για τον κόσμο γύρω μας. 

Οι πανεπιστημιακοί φέρουν το βάρος της διασφάλισης αυτών των αξιών στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Ωστόσο, ανησυχώ βαθιά ότι σύντομα θα αποδειχθούν κατώτεροι από το ύψος των καθηκόντων τους. Πρόσφατα, ένας μικρός αριθμός καθηγητών οργάνωσε ομάδες όπως η Heterodox Academy και η Academic Freedom Alliance. Ορισμένοι διδάσκοντες σήμερα έχουν αρχίσει να αντιδρούν έναντι της υπερεπέκτασης των αρμοδιοτήτων της διοίκησης. Ωστόσο, η πραγματικότητα που θα αντιμετωπίζουν οι φοιτητές εφεξής είναι ότι οι διδάσκοντες δεν πρόκειται να είναι τόσο αφοσιωμένοι στην ανοιχτή έκφραση ιδεών όσο θα ήλπιζε κανείς. 

Μια νέα έρευνα που έγινε σε πάνω από 1400 δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια τετραετούς φοίτησης το 2022 από το Foundation for Individual Rights and Expression (FIRE) ρίχνει φως στο μέλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Περισσότερο από το μισό (το 55%) του διδακτικού προσωπικού είπε ότι δεν είναι ποτέ αποδεκτό οι φοιτητές να φωνάζουν για να φιμώσουν έναν ομιλητή κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, σε σύγκριση με το 38% των φοιτητών. Τέσσερα στα πέντε μέλη ΔΕΠ (το 80%) είπαν ότι δεν είναι ποτέ αποδεκτό για τους φοιτητές να εμποδίζουν την είσοδο σε μια ομιλία στην πανεπιστημιούπολη, ενώ τα δύο τρίτα (το 63%) των φοιτητών αισθάνονται το ίδιο. Το 92% του διδακτικού προσωπικού δήλωσε ότι δεν είναι ποτέ αποδεκτό για τους φοιτητές να χρησιμοποιούν βία για να σταματήσουν μια ομιλία στην πανεπιστημιούπολη με ένα χαμηλότερο 80% των φοιτητών να έχει την ίδια άποψη. Οι διδάσκοντες φαίνεται να υποστηρίζουν περισσότερο το να επιτρέπεται η ομιλία και η έκφραση απ’ ό,τι οι φοιτητές τους οποίους διδάσκουν - μια αρετή που οι διδάσκοντες πρέπει να υιοθετήσουν ενεργά και υπερήφανα, καθώς ο διάλογος οδηγεί στη μάθηση ακόμα και όταν αναστατώνει τα συναισθήματα ή αμφισβητεί προκαταλήψεις. 

Αν και υποσχόμενη, η έρευνα δεν αποκαλύπτει το πώς οι γεννεακές αλλαγές στις λειτουργίες των πανεπιστημιακών τμημάτων έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι καθηγητές βλέπουν την ανοιχτή ανταλλαγή των ιδεών. Την τελευταία δεκαετία περίπου, πολλά ακαδημαϊκά τμήματα ενστερνίστηκαν ιδεολογικού τύπου απόψεις στη διδασκαλία και την έρευνά τους, προωθώντας τον εμποτισμό του έργου τους με ιδέες κοινωνικής δικαιοσύνης ως έναν τρόπο διόρθωσης των αδικιών του παρελθόντος. Δεν αποτελεί συνεπώς έκπληξη το γεγονός ότι πολλά τμήματα έχουν αναπτύξει αριστερές ακαδημαϊκές μονοκαλλιέργειες, με αποτέλεσμα να μην είναι φιλικά προς τις διαφορετικές απόψεις. Νεότερες γενιές διδασκόντων προστίθενται σ’ αυτό τον ακαδημαϊκό θάλαμο ηχούς. 

Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η γενιά των νεότερων από τους συνομηλίκους μου διδασκόντων θεωρεί πιο αποδεκτό οι φοιτητές να χρησιμοποιούν ανελεύθερες τακτικές για να σταματήσουν έναν ομιλητή από τους μεγαλύτερους συναδέλφους τους. Μεταξύ των διδασκόντων ηλικίας 35 ετών και κάτω, το 37% είπε ότι το να φωνάζουν κάποιοι φοιτητές για να σταματήσουν έναν ομιλητή δεν είναι ποτέ αποδεκτό, το 59% είπε ότι η παρεμπόδιση της εισόδου δεν είναι ποτέ αποδεκτή και το 79% είπε ότι η χρήση βίας δεν είναι ποτέ αποδεκτή. Αυτά τα ανησυχητικά στοιχεία είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα αποτελέσματα που αφορούν τους φοιτητές

Αντίθετα, τα ποσοστά αυτά είναι πολύ υψηλότερα για διδάσκοντες άνω των 55 ετών. Το 65% των μεγαλύτερων καθηγητών αναφέρει ότι το να φωνάζει κάποιος για να σταματήσει έναν ομιλητή κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην πανεπιστημιούπολη δεν είναι ποτέ αποδεκτό - μια διαφορά 28 μονάδων. Και η διαφορά στους αριθμούς για τον αποκλεισμό άλλων φοιτητών από το να παρακολουθήσουν μια ομιλία (27 μονάδες) ή τη χρήση βίας (18 μονάδες) είναι αρκετά σημαντική. Επιπλέον, το ποσοστό των διδασκόντων από 36 έως 45 ετών που είπαν ότι οι φοιτητές που εμποδίζουν την είσοδο σε μια ομιλία στην πανεπιστημιούπολη (77%) ή χρησιμοποιούν βία για να την σταματήσουν δεν είναι ποτέ αποδεκτό είναι σημαντικά υψηλότερο από εκείνους ηλικίας 35 και κάτω που απάντησαν το ίδιο. 

Η ανάμειξη της ηλικίας με την ιδεολογία αποκαλύπτει μια ακόμη εντονότερη υποστήριξη για ανελεύθερες συμπεριφορές. Μεταξύ των αριστερών διδασκόντων ηλικίας 35 ετών και κάτω, μόνο το 23% ανέφερε ότι δεν είναι ποτέ αποδεκτό να φωνάζει κάποιος για να σταματήσει έναν ομιλητή, το 43% είπε το ίδιο για το μπλοκάρισμα της εισόδου και το 64% για τη χρήση βίας για να σταματήσει μια ομιλία στην πανεπιστημιούπολη. Σε πλήρη αντίθεση, τα ποσοστά των συντηρητικών καθηγητών ηλικίας 35 ετών και κάτω που δήλωσαν ότι δεν ήταν ποτέ αποδεκτή η χρήση από τους φοιτητές αυτών των τακτικών είναι 88%, 93% και 100% αντίστοιχα. Οι μετριοπαθείς καθηγητές αυτής της ηλικιακής ομάδας ήταν επίσης πολύ πιο πιθανό από τους συντηρητικούς συναδέλφους τους να υποστηρίξουν την αποδοχή αυτών των τακτικών. 

Στην πραγματικότητα, η νεαροί αριστεροί διδάσκοντες διαφέρουν σημαντικά από τους μεγαλύτερης ηλικίας αριστερούς διδάσκοντες ως προς αυτά τα μεγέθη. Για τους φιλελεύθερους διδάσκοντες άνω των 55 ετών, το 51% ανέφερε ότι δεν είναι ποτέ αποδεκτό να φωνάζει κανείς για να σταματήσει έναν ομιλητής, το 83% ανέφερε ότι δεν είναι ποτέ αποδεκτό το μπλοκάρισμα της εισόδου και το 96% είπε το ίδιο για τη χρήση βίας για να σταματήσει μια ομιλία στην πανεπιστημιούπολη - σημαντικά υψηλότερα ποσοστά από αυτώ των νεότερων αριστερών. 

Η ανελευθερία είναι βαθιά ριζωμένη μεταξύ των νεαρών αριστερών διδασκόντων και οι απόψεις τους δυστυχώς μοιάζουν με εκείνες των φοιτητών τους παρά με τους μεγαλύτερης ηλικίας συναδέλφους τους. Καθώς νεότεροι και πολύ λιγότερο ανεκτικοί καθηγητές αντικαθιστούν τους παλαιότερους, τα πανεπιστήμια μπορεί να βρεθούν εν μέσω μιας πραγματικής κρίσης εάν ο κλάδος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καταστρέψει τις βασικές του αξίες. Υπάρχει ακόμη χρόνος για να διορθωθεί η πορεία. Αλλά, φοιτητές, μέλη διοικητικών συμβουλίων, δωρητές, απόφοιτοι και το κοινό πρέπει να απαιτεί περισσότερα πράγματα από τους διδάσκοντες σήμερα. 

--  

Ο Samuel J. Abrams είναι καθηγητής πολιτικής στο Sarah Lawrence College επισκέπτης ερευνητής στο American Entreprise Institute.    

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 28 Φεβρουαρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.