Της Ιeva Valeskaite
Η πανδημία του COVID-19 δεν περιόρισε μόνο τις ελευθερίες μας, αλλά και απελευθέρωσε δημιουργικότητα. Ο δήμαρχος του Βίλνιους και πρώην πρόεδρος του LFMI επέτρεψε τη μεταμόρφωση ολόκληρης της πόλης σε μια τεράστια υπαίθρια καφετέρια και επέτρεψε στις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πάρκα και πλατείες προς τούτο.
Αυτή η απόφαση έλαβε ευρεία υποστήριξη από τους πολίτες και προσέλκυσε το έντονο ενδιαφέρον των διεθνών μέσων. Ακόμα, δόθηκαν απαλλαγές για τον φόρο ιδιοκτησίας σε εταιρίες που λειτουργούν στο Βίλνιους και επηρεάστηκαν από τον κορονοϊό.
Για να ανακουφιστεί ολόκληρος ο επιχειρηματικός κλάδος, το Lithuanian Free Market Institute πρότεινε να επιτραπεί η 100% μεταφορά ζημιών στο μέλλον. Η Λιθουανία εφάρμοζε αυτόν τον κανόνα μέχρι το 2014, αλλά σήμερα οι επιχειρηματικές εταιρίες επιτρέπεται μόνο να μεταφέρουν πάνω από το 70% των ζημιών τους στο μέλλον για να εξισώσουν φορολογητέο εισόδημα.
Η 100% μεταφορά ζημιών δεν θα κάνει απλώς το φορολογικό σύστημα της Λιθουανίας πιο ελκυστικό και δίκαιο. Θα το καταστήσει ιδιαίτερα επίκαιρο στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού.
Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όμως ακόμη και μετά το πέρας αυτών των δυσκολιών, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν περιορισμούς. Θα κληθούν να καταβάλουν φόρο επί των κερδών τους αμέσως μόλις γίνουν ξανά κερδοφόρες, παρά το ότι μπορεί να λειτουργήσουν με κέρδη για αρκετά χρόνια στη σειρά. Η πιθανότητα να μειωθεί το φορολογητέο κέρδος μέσω των συγκεντρωμένων φορολογικών ζημιών μπορεί να προσφέρει μια σημαντική ανακούφιση στον δρόμο προς την ανάκαμψη.
Η Λιθουανική κυβέρνηση αντιτίθεται σε αυτή την πρόταση υποστηρίζοντας ότι οι μικρές επιχειρήσεις, που επλήγησαν περισσότερο από το lockdown μπορούν να εξισορροπήσουν το φορολογητέο τους εισόδημα με τα λειτουργικά κόστη προηγούμενων περιόδων και επιβαρύνονται με εταιρικό φόρο μόλις 5%, έναντι του κανονικού φορολογικού συντελεστή του 15%.
Η αλήθεια είναι ότι το lockdown δεν έχει επηρεάσει μόνο μικρές επιχειρήσεις. Τα περισσότερα από τα μέτρα στήριξης απευθύνονται σε μικρές επιχειρήσεις, όμως ακόμη κι αυτά δεν έχουν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή (σύμφωνα με δεδομένα της 20ης Μαΐου, μόλις το 5% των 73,4 εκ. ευρώ που αφορούν ενίσχυση επιχειρήσεων έχει εκταμιευθεί).
Το ταμείο στήριξης μεγάλων επιχειρήσεων, ύψους 100 εκ. ευρώ δεν έχει καν τεθεί σε εφαρμογή ακόμη, συνεπώς τα κύρια διαθέσιμα μέσα στις μεσαίες και μεγάλες εταιρίες είναι η επιδότηση μισθών και οι φορολογικές διευκολύνσεις.
Άλλωστε, οι επιχειρήσεις που θεωρούνται μικρές (δηλαδή όσες απασχολούν μέχρι και 10 υπαλλήλους) αντιστοιχούν μόλις στο περίπου ένα πέμπτο του εργατικού δυναμικού της χώρας. Έτσι, ο συντελεστής εταιρικής φορολόγησης 5% και οι προβλέψεις για τη μεταφορά ζημιών δεν αφορούν τις εταιρίες που απασχολούν τη μερίδα του λέοντος του εργατικού δυναμικού.
Από την άλλη πλευρά, η δυνατότητα της συνολικής μείωσης των φορολογητέων κερδών κατά το ποσό των συσσωρευμένων ζημιών θα ωφελήσει όλες τις εταιρίες που πλήττονται από την οικονομική ύφεση.
Μολονότι η κυβέρνηση της Λιθουανίας πιστεύει ότι η χώρα ήδη έχει ένα πολύ ελκυστικό σύστημα εταιρικής φορολόγησης, η Λιθουανία είναι η μόνη χώρα της Βαλτικής που φορολογεί κέρδη που επανεπενδύονται. Η Λετονία και η Εσθονία φορολογούν μόνο τα μερίσματα.
Έτσι, ο συνολικός πραγματικός εταιρικός και προσωπικός φορολογικός συντελεστής στη Λιθουανία είναι περίπου 27,5% ενώ στη Λετονία και την Εσθονία περίπου 20%.
Συνεπώς, ακόμη και αν το σύστημα εταιρικής φορολόγησης στη Λιθουανία θεωρείται ανταγωνιστικό στο παγκόσμιο επίπεδο, θα πρέπει να κρατάμε κατά νου ότι η Λιθουανία ανταγωνίζεται πρωτίστως για να προσελκύσει επενδύσεις στην περιοχή.
Η υιοθέτηση της δυνατότητας 100% μεταφοράς ζημιών θα βελτιώσει τις προοπτικές προσέλκυσης περισσότερων άμεσων ξένων επενδύσεων στη Λιθουανία και θα ενθαρρύνει δραστηριότητες μεγάλης προστιθέμενης αξίας, καινοτομία, νέες θέσεις εργασίας και καλούς μισθούς. Αυτό μπορεί να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία.
--
* Η Ieva Valeskaite είναι αναλύτρια πολιτικής στο Lithuanian Free Market Institute.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 10 Ιουνίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 4Liberty.eu και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
