Του Juan Angel Soto*
Το εθνικό συνέδριο του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο καμπής στο οικονομικό σκηνικό. Στο χειρότερο σενάριο - αν καταλήξουν απρόθυμοι, ή ανίκανοι να περάσουν από τις λέξεις στις πράξεις - παραμένει μια ισχυρή δήλωση προθέσεων που θα πρέπει να αναγνωριστεί.
Πολλά ειπώθηκαν σχετικά με την ιδεολογική πτυχή αυτού του συνεδρίου και τη κάπως διστακτική μετακίνηση του Λαϊκού Κόμματος προς το Vox - ένα σχετικά νέο δεξιό κόμμα. Το ΡΡ επιχειρεί να γίνει ξανά ισχυρό πλέοντας τα επικίνδυνα νερά της προσέλκυσης των ψηφοφόρων που, ενώ εκτιμούν όσα εκπροσωπεί το Vox, δεν υιοθετούν πλήρως τις αρχές και τη ρητορική του. Ένας τέτοιος υπολογισμός όμως συνεπάγεται ρίσκο καθώς, όταν ο πελάτης-ψηφοφόρος επιλέγει μεταξύ δύο παρόμοιων προϊόντων, θα επιλέξει πάντα το πιο αυθεντικό.
Πέρα από το ιδεολογικό φλερτ με το κόμμα του Σαντιάγο Αμπακάλ, το δεύτερο μεγάλο ζήτημα του συνεδρίου ήταν η καθαρή τομή με τις σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές που υιοθέτησε το ΡΡ από το συνέδριο της Βαλένθια το 2008, όταν εγκαταλείφθηκε ο οικονομικός φιλελευθερισμός. Αυτό το συνέδριο τον ξανάφερε στη ζωή. Και αυτό δεν είναι ένα ήσσον σημείο, καθώς η οικονομική ελευθερία έχει τεράστια αξία, τόσο στο κανονιστικό όσο και στο εργαλειακό πεδίο. Όχι μόνο συνιστά ένα αγαθό καθαυτή, που φέρνει ευημερία και προκοπή, αλλά και επιτρέπει ή ενισχύει και άλλες ελευθερίας.
Όταν το ισπανικό πολιτικό κατεστημένο αναφέρει τον οικονομικό φιλελευθερισμό, η σωστή στάση είναι η επιφυλακτικότητα. Πολλοί αυτοαποκαλούνται “φιλελεύθεροι” - ακόμη και ο Πέδρο Σάντσες, πρωθυπουργός της Ισπανίας και επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος, έχει αυτοχαρακτηριστεί υπερασπιστής του φιλελευθερισμού. Παρ' όλα αυτά, στο πλαίσιο του συνεδρίου του ΡΡ, δεν υπάρχει αμφιβολία ως προς την καθαρότητα των ιδεών, καθώς ήταν γεμάτο - και καθοδηγήθηκε - από κάποιους από τους διαπρεπέστερους υποστηρικτές του φιλελευθερισμού στην Ισπανία, όπως οι Daniel Lacalle, Lorenzo Bernaldo de Quiros και Carlos Rodriguez Braun. Ακόμη, ο Πάμπλο Κασάδο, ρητά αναφέρθηκε στη Σχολή του Σικάγο και την Αυστριακή οικονομική σχολή ως τις βάσεις του νέου φιλελευθερισμού του ΡΡ.
Τα θεωρητικά θεμέλια λοιπόν ήταν γερά, όπως άλλωστε και οι κύριοι στόχοι για την ανάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και της κυβέρνησης από το ΡΡ. Ο στόχος τους είναι να αντιμετωπίσουν και να τερματίσουν τις δημοσιονομικές ψευδαισθήσεις του Σοσιαλιστικού κόμματος, μειώνοντας το χρέος, εφαρμόζοντας μια χωρίς προηγούμενο μείωση των φόρων και κλείνοντας καταστάσεις ακραίας πολιτικής και συνεπώς και οικονομικής αβεβαιότητας, όπως το Καταλανικό.
Παρ' όλα αυτά, η αχίλλειος πτέρνα της Ισπανίας είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, όπως πολύ καλά γνωρίζει το ΡΡ, που στο παρελθόν έχει διακηρύξει πως είναι “κόμμα της απασχόλησης”. Ο ισχυρισμός αυτός βασίζεται στο γεγονός ότι κανένα από τα υπόλοιπα κόμματα δεν κατάφεραν να πετύχουν τα αποτελέσματα του ΡΡ σ' αυτό το πεδίο: 1,3 εκατομμύρια λιγότεροι άνεργοι μεταξύ του Δεκεμβρίου του 2011 και του Ιουνίου του 2018. Μια μείωση που σε μεγάλο βαθμό ήταν το αποτέλεσμα μιας βαθιάς εργασιακής μεταρρύθμισης που εφαρμόστηκε παρά τις έντονες κριτικές.
Σήμερα το ζήτημα της απασχόλησης αποτελεί προτεραιότητα, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη το ότι ο Σάντσεζ και οι προτάσεις του μπορεί να προχωρήσουν και ότι η σημερινή οικονομική επιβράδυνση μπορεί να μας οδηγήσει σε μια νέα κρίση. Ακόμη, όπως επισημάνθηκε κατά τη διακυβέρνηση Ραχόι, ο χώρος της απασχόλησης χρειάζεται νέες μεταρρυθμίσεις καθώς η τελευταία προσπάθεια το 2012 από την πρώην υπουργό Fatima Banez δεν απέδωσε σπουδαία αποτελέσματα.
Σ' αυτό το πεδίο πολιτικής, οι προτάσεις του Vox επίσης έχουν αντίκρυσμα. Όπως τονίζει ο Ivan Espinosa de los Monteros, γραμματέας διεθνών σχέσεων του κόμματος: “Η Ισπανία πρέπει να μετατραπεί από δημοσιονομική κόλαση σε παράδεισο της απασχόλησης”. Το κόμμα αυτό υποστηρίζει επίσης μια τεράστια απορρύθμιση και την ανάκαμψη μιας ενιαίας εθνικής αγοράς, που σήμερα αμφισβητείται από τις Αυτόνομες Κοινότητες.
Παρ' όλα αυτά, μολονότι είναι σημαντικός ο πολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ του ΡΡ και του Vox για ψηφοφόρους στα σημεία τομείς κάθε πολιτικού οράματος, δεν αποτελεί πρωτεύον ζήτημα. Το πραγματικό μήνυμα του συνεδρίου είναι ότι το ΡΡ, που έχει αρκετή εμπειρία και ιδεολογικό εύρος για να κυβερνήσει την Ισπανία, υιοθέτησε εκ νέου την ελευθερία. Και πριν ένα τέτοιο ξεκάθαρο στοίχημα σε ό,τι αφορά την ταυτότητα του κόμματος, οι ψηφοφόροι του ΡΡ περιμένουν να ενταθεί η αντιπολίτευση εναντίον της κυβέρνησης Σάντσεζ και θα θεωρήσουν υπόλογη τη νέα ηγεσία του ΡΡ για τις πολιτικές που θα εφαρμόσει το κόμμα όταν αναλάβει εκ νέου την εξουσία. Προς το παρόν όμως, ας χαρούμε!
--
* Ο Juan Angel Soto είναι διευθυντής της ισπανικής δεξαμενής σκέψης Civismo, η οποία είναι μέλος του Epicenter.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 28 Ιανουαρίου και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Epicenter Network και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
