Όχι πολύ καιρό πριν - μόλις πριν από λίγους μήνες, πολλοί δημοσιολόγοι αναρωτιούνταν στις παρεμβάσεις τους αν η Αμερική είναι ένα κράτος που αποτυγχάνει ή πολύ χειρότερα που έχει ήδη αποτύχει. Στο Google η σχετική έρευνα είναι πολύ εύκολη.
“We are Living in a Failed State” (“Ζούμε σε ένα αποτυχημένο κράτος”) – George Packer, The Atlantic
“America is a failing state. And establishment politics can?t solve the crisis” (Η Αμερική είναι ένα κράτος που αποτυγχάνει. Και οι πολιτικές του κατεστημένου δεν μπορούν να επιλύσουν την κρίση) – Bhaskar Sunkara, The Guardian
“America is a failed state. Biden?s inauguration won?t suddenly change that” (Η Αμερική είναι ένα αποτυχημένο κράτος, και η ορκωμοσία του Μπάιντεν δεν θα το αλλάξει αυτό ξαφνικά) – Bob Hennelly, Slate
“Is America Becoming a Failed State?” (Μήπως η Αμερική μετατρέπεται σε αποτυχημένο κράτος;) – Paul Krugman, The New York Times
Όλα αυτά τα πήρα από τη πρώτη σελίδα των αποτελεσμάτων του Google. Και στην ίδια σελίδα βρίσκεται το χρήσιμο λήμμα “Failed state” (αποτυχημένο κράτος) της Wikipedia που περιλαμβάνει τον παρακάτω ορισμό: “Ένα αποτυχημένο κράτος είναι ένα πολιτικό σώμα που έχει διαλυθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε οι βασικές προϋποθέσεις και οι ευθύνες ενός κυρίαρχου κράτους δεν λειτουργούν πλέον σωστά (βλέπε επίσης εύθραυστο κράτος και κατάρρευση κράτους)”. Τα περισσότερα μάλιστα παραδείγματα που δίνονται είναι από βαθιά φτωχές και συχνά χαοτικές χώρες. Και πολλές από όσες δεν βρίσκονται ακριβώς σ? αυτή την χαοτική κατάσταση, συγκαταλέγονται στη λίστα λόγω ελλειμματικής δημοκρατίας, όπως η Ρωσία.
Ακόμη κι αν λάβουμε υπόψη την ανάγκη για μια κάποια υπερβολή στην αρθρογραφία και στους τίτλος, η ιδέα ότι η Αμερική είναι ένα αποτυχημένο κράτος είναι κάπως παράλογη. Πού βρίσκεται η Αμερική λίγους μόλις μήνες μετά; Καμία άλλη πλούσια χώρα δεν έχει δαπανήσει μεγαλύτερο ποσοστό της οικονομίας της για την ανακούφιση από την πανδημία απ? ό,τι οι ΗΠΑ. Ακόμη, έχουμε αρκετά καλές επιδόσεις και στον εμβολιασμό. Η Goldman Sachs επισημαίνει ότι το ποσοστό του πληθυσμού που έκανε την πρώτη δόση του εμβολιασμού είναι 59,9% στο Ισραήλ, 41,2% στο Ηνωμένο Βασίλειο, 24,9% στις ΗΠΑ, 9,1% στην Ιταλία και τη Γαλλία και 9% στην Ισπανία και τη Γερμανία. Κοιτάζοντας προς το μέλλον, πολλές μεγάλες τράπεζες προβλέπουν ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ φέτος της τάξης του 5 με 7% και ίσως άλλο ένα 3 με 4% του χρόνου.
Και μη ξεχνάμε ότι η περσινή χρονιά ήταν πολύ καλή σε ό,τι αφορά την καινοτομία. Όπως έγραφα, περίπου ταυτόχρονα με αυτά τα άρθρα περί “αποτυχημένου κράτους”, το 2021 ήταν μια χρονιά που “είδαμε - μεταξύ άλλων - ραγδαία καινοτομία σε ό,τι αφορά τα εμβόλια, καλές ειδήσεις για την πυρηνική σύντηξη, την επανάσταση του AlphaFold, μια πιθανή θεραπεία για κληρονομικές ασθένειες αίματος βασισμένη στην επεξεργασία γονιδίων μέσω του CRISPR, την τεχνητή νοημοσύνη ως έναν θαυμάσιο βοηθό της έρευνας και μια νέα εποχή για τις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις στην Αμερική. Και υπάρχουν και πραγματικά αυτοκινούμενα οχήματα στον δρόμο. Σίγουρα δεν επρόκειτο για μια χρονιά τύπου “έχουμε Twitter αλλά όχι ιπτάμενα αυτοκίνητα”.
Και υπάρχει κι αυτό: Και τα δύο κόμματα στη Ουάσινγκτον (εδώ και εδώ) διατυπώνουν ιδέες για την ενίσχυση της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας στις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της Κίνας και της κλιματικής αλλαγής. Μπορεί να έχω κάποιες ενστάσεις με κάποιες από τις ιδέες αυτές, αλλά πρόκειται για την εμπροσθοβαρή, ουσιαστική πολιτική που θα έλεγα ότι τα αποτυχημένα, ή τα οδεύοντα προς την αποτυχία, ή τα τελείως ανίκανα κράτη δεν εφαρμόζουν.
Βεβαίως, όλα αυτά πρέπει και να γίνουν. Μπορεί να υπάρχουν πολλές ζημιές στη χώρα, αλλά ακόμη και σε μια πλούσια, τεχνολογικά αναπτυγμένη χώρα όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν υπάρχει λόγος να δοκιμάζουμε τα όριά μας.
--
Ο James Pethokoukis είναι αρθρογράφος και μπλόγκερ στο American Enterprise Institute (ΑΕΙ).
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 25 Μαρτίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
