Του Dan Mitchell
Πιστεύω πως όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη διαμάχη μεταξύ καπιταλισμού και κρατισμού σ' αυτό το γράφημα που συγκρίνει την κατά κεφαλή οικονομική καταγράφονται απόδοση στη Χιλή και τη Βενεζουέλα.
Κατά κεφαλή ΑΕΠ, δολάρια ΗΠΑ 2014, PPP Χιλή, Βενεζουέλα
Αναλογιστείτε ποια από τις δύο χώρες προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες, ιδιαίτερα για τους φτωχούς. Η προφανής απάντηση είναι η Χιλή, όπου η φτώχεια έχει υποχωρήσει δραστικά από τότε που η χώρα μετακινήθηκε στην κατεύθυνση της ελεύθερης επιχειρηματικότητας. Αντιθέτως στη Βενεζουέλα, φτωχά παιδιά πεθαίνουν από ασιτία εξαιτίας του εκτεταμένου κρατικού παρεμβατισμού.
Έχοντας μάλιστα παρουσιάσει διάφορες φρικτές ιστορίες ανθρώπινου πόνου και δωροδοκίας κρατικών αξιωματούχων στη Βενεζουέλα (μεταξύ των οποίων 28 διαφορετικά παραδείγματα τον Απρίλιο του 2017 και άλλα 28 διαφορετικά παραδείγματα τον Δεκέμβριο του 2017), έχω φτάσει στο σημείο όπου τίποτε δεν με εκπλήσσει.
Έτσι, πλέον αναρωτιέμαι κυρίως αν οι αριστεροί απολογητές του καθεστώτος νιώθουν καθόλου ντροπή όταν διαβάζουν αυτά τα ζοφερά νέα από αυτή την κόλαση του κρατισμού.
Για παράδειγμα, πώς φαίνεται στον Τζόζεφ Στίγκλιτς αυτή η έκθεση από τον Miami Herald;
“Στα 16 της, η Λιλιάνα έχει γίνει η μητρική φιγούρα για μια συμμορία παιδιών και νέων ενηλίκων στη Βενεζουέλα που ονομάζεται Τσακάο, όπως και η γειτονιά την οποία έχουν κηρύξει ως επικράτειά τους. Τα 15 μέλη, ηλικίας 10 έως 23 ετών, συνεργάζονται για να επιβιώσουν στις άγριες μάχες με έπαθλο τα “ποιοτικά” σκουπίδια στην υπό κατάρρευση Βενεζουέλα των συνεχών ελλείψεων σε τρόφιμα. Τα όπλα τους είναι μαχαίρια, ξύλα και ματσέτες. Το έπαθλο, σκουπίδα που περιέχουν αρκετό φαγητό ώστε να τραφούν… Πριν από ένα χρόνο, η συμμορία είχε τη βάση της έξω από ένα σούπερ μάρκετ στο εμπορικό κέντρο Centro Comercial Ciudad Tamanaco που παράγει πολλά σκουπίδια. Αλλά μια αντίπαλη συμμορία από τη γειτονιά Las Merceded ήθελε κι αυτή τα σκουπίδια”.
Και πώς φαίνεται στον Μπέρνι Σάντερς αυτή η ιστορία από το NPR;
“Η Φαρμακευτική Ομοσπονδία της Βενεζουέλας εκτιμά πως η χώρα υποφέρει από ελλείψεις φαρμάκων της τάξης του 85% εν μέσω της οικονομικής κρίσης…'Το σύνολο του συστήματος υγείας της Βενεζουέλας είναι έτοιμο να καταρρεύσει' δηλώνει ο επικεφαλής της ομάδας υποστήριξης της δημόσιας υγείας Francisco Valencia. Κάποια νοσοκομεία δεν έχουν ηλεκτρισμό, και περισσότεροι από 13.000 γιατροί έχουν εγκαταλείψει τη Βενεζουέλα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες. 'Δεν δίνουν τροφή στους ασθενείς στα νοσοκομεία…'. Σύμφωνα με τα κρατικά στοιχεία, η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 30% το 2016… Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα εκτοξευθεί φέτος στο 13.000% και η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 15%... Ο μηνιαίος κατώτατος μισθός για πολλούς Βενεζολάνους είναι σήμερα στα 3 δολάρια ΗΠΑ σύμφωνα με το Associated Press. Ο Μαδούρο αποδίδει τη εντεινόμενη κρίση της χώρας… στις ΗΠΑ… που είναι επικεφαλής μιας προσπάθειας να εξαλειφθεί ο σοσιαλισμός στη Βενεζουέλα”.
Είμαι περίεργος να μάθω πώς φαίνονται στον Μάικλ Μουρ αυτά τα νέα από το CNN;
“Η καταστροφική κρίση τροφίμων στη Βενεζουέλα έχει ως αποτέλεσμα το σταρένιο αλεύρι να έχει γίνει σπάνιο αγαθό στη χώρα. Κάποιες εκκλησίες δεν έχουν πλέον τα υλικά για να φτιάξουν το πρόσφορο που χρειάζεται για τη Θεία Ευχαριστία… Έτσι, μέλη της καθολικής επισκοπής της Κούκουτα στην Κολομβία πάλεψαν με τις έντονες βροχές αυτή την εβδομάδα για να μεταφέρουν την όστια μέσω μιας γέφυρας που συνδέει τις δύο χώρες… Η οικονομική κρίση της Βενεζουέλας, που ενισχύθηκε από τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου, δεν δείχνει σημάδια βελτίωσης. Οι άνθρωποι λιμοκτονούν εξαιτίας των συνεχών ελλείψεων σε τρόφιμα. Πεθαίνουν στα νοσοκομεία γιατί δεν υπάρχουν βασικά φάρμακα και εξοπλισμός”.
Και πώς φαίνεται στον Τζέρεμι Κόρμπιν αυτή η έκθεση του Bloomberg;
“Ο εβδομαδιαίος μισθός του Ruiz -110.000 μπολιβάρες, δηλαδή περίπου 50 σεντς ΗΠΑ στα ανταλλακτήρια της μαύρης αγοράς - του φτάνει για να αγοράσει λιγότερο από ένα κιλό καλαμποκάλευρο ή ρύζι. Η μόνη του πηγή πρωτεΐνης είναι τα 170 γραμμάρια τόνου σε κονσέρβα που περιλαμάνονται στο κουτί τροφίμων που παρέχει το κράτος σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα. Το λαμβάνουν κάθε περίπου 45 μέρες. 'Δεν έχω φάει κρέας εδώ και δύο μήνες” λέει… Η πείνα επιταχύνει την κατάρρευση της βιομηχανίας πετρελαίου της Βενεζουέλας, καθώς οι εργάτες είναι υπερβολικά πεινασμένοι και αδύναμοι για να εκτελέσουν βαριές εργασίες. Με παιδιά να πεθαίνουν από ασιτία και ενήλικες να ψάχνουν τα σκουπίδια για ψίχουλα, το φαγητό έχει γίνει σημαντικότερο από την απασχόληση, και χιλιάδες εγκαταλείπουν τις εργασίες τους… Η Βενεζουέλα, ένα σοσιαλιστικό αυταρχικό κράτος που ήταν κάποτε το πλουσιότερο της Νότιας Αμερικής, υφίσταται μια σχεδόν χωρίς προηγούμενο κατάρρευση”.
Και ποια θα ήταν άραγε η αντίδραση του Σων Πεν σ' αυτό το άρθρο των New York Times;
“Εδώ και τρεις βδομάδες, η Γουίλια Χερνάντεζ, ο άνδρας και η δίχρονη κόρη της Αντονέλα, κοιμούνται στους βρώμικους δρόμους της Κούκουτα, μια εκτεταμένη και χαοτική κολομβιανή πόλη στα σύνορα με τη Βενεζουέλα. Μολονότι η Αντονέλα συχνά δεν έχει να φάει, η κ. Χερνάντεζ δεν έχει καμία διάθεση να επιστρέψει στη Βενεζουέλα… “Πούλησα τα μαλλιά μου για να ταΐσω το κορίτσι μου” λέει, αποκαλύπτοντας το ξυρισμένο της κεφάλι, και προσθέτει ότι οι κατασκευαστές περουκών πηγαίνουν πλέον στις πλατείες της Κούκουτα όπου μαζεύονται πολλοί Βενεζολάνοι με πινακίδες που διαφημίζουν πως προσφέρουν μετρητά για μαλλιά. “Αν δεν έχω τα χρήματα να χρησιμοποιήσω τουαλέτα, θα πάω στον δρόμο”, λέει η κ. Χερνάντεζ. “Τότε είναι που οι περαστικοί μας λένε τρομακτικά πράγματα”.
Αναρωτιέμαι αν ο Νόαμ Τσόμσκι έχει τίποτε σχόλια γι' αυτό το ρεπορτάζ της Washington Post;
“Πρόσφατα, ένας φίλος μού έστειλε μια φωτογραφία… μια θολή, χάλια φωτογραφία από κινητο… Και όμως, δεν μπορώ να σταματήσω να την σκέφτομαι, γιατί δείχνει πεταμένα στα σκουπίδια τουλάχιστον δέκα χαρτονομίσματα των 20 μπολιβάρ, χαρτονομίσματα μικρής αξίας που σήμερα είναι τόσο άχρηστα που ούτε οι ρακοσυλλέκτες δεν πιστεύουν ότι αξίζει τον κόπο να σκύψουν και να τα μαζέψουν… σύμφωνα με την “επίσημη” ισοτιμία,... καθένα από αυτά τα χαρτονομίσματα αξίζει 2 δολάρια ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, καθώς η Βενεζουέλα βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στον υπερπληθωρισμό… τα χαρτονομίσματα των μπολιβάρ πλέον δεν αξίζουν τίποτα: Καθένα αξίζει περίπου 0,0001 δολάρια ΗΠΑ σύμφωνα με τη σημερινή ισοτιμία… Είναι εύκολο να δει κανείς γιατί οι κλέφτες τα άφησαν πίσω”.
Αναρωτέμαι τέλος πώς φαίνονται στον Τζέσε Τζάκσον αυτές οι ειδήσεις από τον βρετανικό Guardian;
“Σύμφωνα με μία νέα έρευνα, οι περισσότεροι από τους μισούς νέους Βενεζολάνους θέλουν να μεταναστεύσουν μονίμως, αφού οι ελλείψεις τροφίμων, η βία και η πολιτική κρίση έφτασαν σε νέα υψηλά το 2017. Η οικονομία της Βενεζουέλας, της πλουσιότερης κάποτε χώρας της Λατινικής Αμερικής, καταρρέει… Μια από τις πιο οδυνηρές συνέπειες της σημερινής κρίσης είναι η εκτεταμένη πείνα. Το 2015, όταν ο πληθωρισμός και οι ελλείψεις σε τρόφιμα ήταν πολύ πιο κάτω από τα σημερινά επίπεδα, το 45% των Βενεζολάνων δήλωναν ότι υπήρχαν μέρες που δεν μπορούσαν να αγοράσουν φαγητό. Στην τελευταία μελέτη, αυτό το ποσοστό έχει φτάσει στο 79% - ένα από τα ψηλότερα στον κόσμο… Η Νόρμα Γκουτιέρεζ, μια ραδιολόγος στο ανατολικό Καράκας είναι μία από αυτούς τους επίδοξους μετανάστες. Οι έντονες ελλείψεις στο νοσοκομείο όπου εργάζεται την καταθλίβουν και λέει ότι η ιδέα της μετανάστευσης την απασχολεί τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα”.
Παρεμπιπτόντως, ως ένα παράδειγμα απρόθετου χιούμορ, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Μεγάλης Βρετανίας έχει μια έτοιμη απάντηση σε όλες αυτές τις ερωτήσεις. Η εξαθλίωση οφείλεται στον καπιταλισμό. Δεν αστειεύομαι.
Και τα μέλη της Αριστεράς του κατεστημένου προσπαθούν μερικές φορές να υπονοήσουν ότι για όλα φταίνε οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου.
Πριν από δύο χρόνια έφτιαξα ένα γράφημα που δείχνει τους “Πέντε Κύκλους της Κόλασης του Κρατισμού” και υπέθεσα ότι η Βενεζουέλα πλησιάζει το τέταρτο επίπεδο. Ακόμα όμως δεν πιστεύω ότι τα πράγματα είναι εκεί τόσο άσχημα όσο στη Βόρεια Κορέα.
ΥΓ. Εφόσον αναφέρθηκα στο απρόθετο χιούμορ, αξίζει να σας ενημερώσω ότι ένας “Δείκτης Χαρούμενου Πλανήτη” (Happy Planet Index) τον οποίο δημιούργησαν κάποιοι ακραίοι περιβαλλοντιστές, κατατάσσει τη Βενεζουέλα πάνω από τις ΗΠΑ.
ΥΓΓ. Και να κάποιο ηθελημένο μαύρο χιούμορ με θέμα την πείνα στη Βενεζουέλα.
--
Ο Daniel J. Mitchel είναι senior fellow στο Cato Institute, που ειδικεύεται στην δημοσιονομική πολιτική και ιδίως στην φορολογική μεταρρύθμιση, τον διεθνή φορολογικό ανταγωνισμό και το οικονομικό βάρος των κρατικών δαπανών. Ακόμη, είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του Cayman Financial Review.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 31 Μαρτίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του συγγραφέα και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
