Η πιο επώδυνη κρίση είναι εκείνη που υποτιμάς. Το μέγεθος της Silicon Valey Bank δεν είναι τόσο εκφοβιστικό από μόνο του. Εκείνο που τρομάζει είναι η κρίση εμπιστοσύνης που μπορεί να δημιουργήσει η συνεχής αμφισβήτηση του λαμπερού κόσμου του σύγχρονου καπιταλισμού. Κρυπτονομίσματα, start up επιχειρήσεις, παραλίγο να μας πείσουν ότι … «άλλαξαν» οι κανόνες της Οικονομίας. Μέχρι που έρχεται μια κρίση για να μας θυμίσει ότι πάντα κάποιος μένει με τον μουτζούρη στο χέρι!
Αυτό είναι άλλωστε και το νόημα της κερδοσκοπίας! Ο μουτζούρης! Και επειδή αν γινόμασταν όλοι πλούσιοι θα έχανε το νόημά της η λέξη, όλα τα κερδοσκοπικά παιγνίδια έχουν την ίδια ακριβώς κατάληξη: Λίγοι κερδισμένοι και πολλοί ξεπουπουλιασμένοι. Αυτό συνέβη και με τα κρυπτονομίσματα. Μας τα παρουσίασαν ως το κλειδί για την οικονομική ελευθερία. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ακόμη θλιβερή ιστορία κερδοσκοπίας που στηρίχτηκε, όπως και οι προηγούμενες, σε αφελείς ανθρώπους. Σίγουρα ωφελήθηκαν οι ιδρυτές των κρυπτονομισμάτων. Ούτε καν ο υπόκοσμος, που πρέπει ήδη να το έχει μετανιώσει πικρά για τη σπουδή που έδειξε στον «νέο κόσμο».
Παράλληλα αναπτύχτηκε μια θεωρία για τις καινοτόμες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με αυτή δεν έχει σημασία τι κέρδη μπορεί να βγάλει μία καινοτόμος επιχείρηση, αλλά τι μπορεί να υποσχεθεί για το μέλλον. Αρκετά βολική θεωρία για τους εκδότες νέων μετοχών. Αρκετά οδυνηρή, όμως, από ένα σημείο και έπειτα για τις τράπεζες που χρηματοδότησαν τέτοια projects, όπως η SVB. Μπορεί οι αγορές να είναι «τρελές», αλλά αργά ή γρήγορα επανέρχονται στην τάξη και απορρίπτουν τέτοιες μαξιμαλιστικές αντιλήψεις.
Οι δύο αυτοί χείμαρροι, των κρυπτονομισμάτων και των καινοτόμων επιχειρήσεων, συναντιούνται με τη συνδρομή της πολιτικής αύξησης των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών. Και δημιουργούν ένα ορμητικό ποτάμι που μπορεί να ξαφνιάσει τους πάντες με την καταστροφική του δύναμη.
Θα είναι η σημερινή μέρα; Η αυριανή; Μπορεί σε έναν μήνα. Ή σε περισσότερο χρόνο. Αλλά αποκλείεται να μην νιώσουμε τις αναταράξεις που θα προκαλέσουν οι ζημίες εκείνων που πίστεψαν ότι μπορούν να μεταβληθούν οι βασικοί κανόνες του παιγνιδιού.
Ο σπόρος της αμφιβολίας έχει ήδη μπει. Εκείνο που δεν γνωρίζουμε είναι ο χρόνος. Και όσοι υποστηρίζουν ότι αυτή η κρίση δεν θα μας αγγίξει, μου θυμίζουν τις σχετικές δηλώσεις στις πρώτες ημέρες της κρίσης της Lechman Brothers…
Τρόπος προστασίας; Το έχουμε πει και στο παρελθόν! Πολύτιμα μέταλλα και αγροτική γη. Διότι η επόμενη χρηματιστηριακή κρίση θα κάνει όλες τις προηγούμενες να μοιάζουν με παιδική χαρά…
Θανάσης Μαυρίδης
