Οι δακτύλιοι του Κρόνου είναι ένα από τα πιο μαγευτικά θεάματα στο ηλιακό μας σύστημα.
Αλλά κάθε 15 χρόνια, περίπου, κάτι περίεργο τους συμβαίνει - ένα φαινόμενο που έχει προβληματίσει τους επιστήμονες από τότε που ανακαλύφθηκε πριν από τέσσερις δεκαετίες. H Nasa παραδέχεται πως δεν έχει ιδέα τι το προκαλεί.
Νέες εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble αποκάλυψαν για ακόμη μία φορά μυστηριώδεις κηλίδες στους δακτυλίους του Κρόνου, σηματοδοτώντας ότι η «εποχή των ακτίνων» του πλανήτη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Έχει κερδίσει αυτό το παρατσούκλι επειδή τα σκούρα και τα ανοιχτά σημάδια μοιάζουν με τις ακτίνες ενός ποδηλάτου.
Το τι ακριβώς προκαλεί αυτές τις ακτίνες ή τις κηλίδες είναι άγνωστο, αλλά οι ειδικοί ελπίζουν ότι οι τελευταίες παρατηρήσεις από το Hubble θα δώσουν ευκαιρίες για να μελετηθεί το φαινόμενο με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.
Οι κηλίδες εμφανίζονται μόνο κατά τα έτη που προηγούνται και έπονται των ισημεριών στον έκτο πλανήτη από τον ήλιο - άρα ουσιαστικά την άνοιξη και το φθινόπωρο στο έτος του Κρόνου.
Η φθινοπωρινή ισημερία για το βόρειο ημισφαίριο του Κρόνου θα φτάσει στις 6 Μαΐου 2025, αλλά τα σημάδια τείνουν να αρχίσουν να εμφανίζονται τέσσερα χρόνια πριν από αυτό, γι' αυτό και το Hubble μπορεί ήδη να τα δει.
Η NASA θέλει να μάθει γιατί εμφανίζονται μόνο εποχιακά και τι τα κάνει να εξαφανίζονται και να επανεμφανίζονται σε συγκεκριμένες περιόδους του έτους του Κρόνου.
It's okay, Saturn! We're all a little strange sometimes.
— NASA Goddard (@NASAGoddard) February 9, 2023
New @NASAHubble images show strange spokes that appear across Saturn's rings around the planet's equinoxes. They're likely caused by Saturn's magnetic field electrically charging tiny ice particles.https://t.co/fu3SrJ3qvh pic.twitter.com/wLIjAo5ICs
Οι ακτίνες των δακτυλίων παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά από τα δύο σκάφη Voyager της NASA, τα οποία πέρασαν από τον Κρόνο το 1980 και το 1981.
Αλλά η περαιτέρω ανάλυση στη συνέχεια αποκάλυψε ακόμη περισσότερες παραδοξότητες - πρώτον ότι δεν είναι πάντα εκεί, αλλά και ότι συνήθως εμφανίζονται σκοτεινές στο πάνω μέρος και φωτεινές στο κάτω.
Το 2005 το διαστημικό σκάφος Cassini επιβεβαίωσε ότι οι ακτίνες πιθανώς σχετίζονται με το μαγνητικό πεδίο του Κρόνου, πυροδοτώντας πολυάριθμες θεωρίες σχετικά με τη διαδικασία.
Μία από αυτές είναι ότι φορτισμένα σωματίδια σκόνης αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, με αποτέλεσμα να διαχωρίζονται από τα παγωμένα κομμάτια στους δακτυλίους και να αιωρούνται ξεχωριστά.
Θα μπορούσε επίσης να είναι ότι ο ηλιακός άνεμος αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του Κρόνου και δημιουργεί ένα ηλεκτρικά φορτισμένο περιβάλλον που προκαλεί την ηλεκτροστατική συγκόλληση των σωματιδίων σκόνης μεταξύ τους, σχηματίζοντας έτσι πυκνότερα κομμάτια στους δακτυλίους.
Αλλά δεν είναι σαφές αν κάποια από αυτές τις θεωρίες είναι σωστή ή γιατί το φαινόμενο είναι εποχιακό, οπότε οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα δεδομένα του Hubble τα επόμενα χρόνια θα βοηθήσουν να διαλευκανθεί το μυστήριο.
