Του Γιάννη Παλιούρη
Κάνοντας ένα σημαντικό βήμα για να καταστεί η Ευρώπη κέντρο υπερυπολογιστικής ισχύος, η Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία Υπολογιστών Υψηλών Επιδόσεων – EuroHPC, επέλεξε τους κόμβους σε 8 διαφορετικά κράτη μέλη, που θα φιλοξενήσουν τις νέες υπερυπολογιστικές διατάξεις της Ένωσης. Και δυστυχώς σε αυτούς δεν περιλαμβάνεται καμία ελληνική πόλη.
Συγκεκριμένα, οι πρώτοι υπερυπολογιστές της ΕΕ θα βρίσκονται στη Σόφια (Βουλγαρία), την Οστράβα (Τσεχία), τη Καγιαάνη (Φινλανδία), τη Μπολόνια (Ιταλία), το Μπίσσεν (Λουξεμβούργο), το Μίνιο (Πορτογαλία), το Μάριμπορ (Σλοβενία) και τη Βαρκελώνη (Ισπανία).
Για να γίνει κατανοητή η σημασία του εγχειρήματος, αρκεί να αναφέρουμε ότι οι υπερυπολογιστικές διατάξεις της Ευρώπης θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη σημαντικών εφαρμογών σε τομείς αιχμής που θα καθορίσουν το μέλλον: εξατομικευμένη ιατρική, σχεδιασμός φαρμάκων και υλικών, βιοτεχνολογία, πρόγνωση καιρού και κλιματική αλλαγή. Το συνολικό μέγεθος της επένδυσης θα ανέλθει στα 840 εκατ. ευρώ, ενώ οι λεπτομέρειες για τη χρηματοδότηση θα οριστικοποιηθούν σε συμφωνίες που θα υπογραφούν σύντομα.
Γιατί χρειάζεται η ΕΕ υπερυπολογιστές
Το φάσμα χρήσης υπερυπολογιστών είναι τεράστιο ενώ οι δυνατότητες που προσφέρουν κρίνονται ως ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και την καινοτομία σε οποιοδήποτε τομέα.
Οι υπερυπολογιστές χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη τοπικών και περιφερειακών καιρικών συνθηκών, το μέγεθος και τις διαδρομές των καταιγίδων και των πλημμυρών, καθιστώντας δυνατή την ενεργοποίηση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η χρήση τους θεωρείται απαραίτητη στον σχεδιασμό νέων φαρμάκων, καθώς επιλύουν πολύπλοκες εξισώσεις που μοντελοποιούν τις μοριακές διεργασίες και τις αλληλεπιδράσεις ενός νέου φαρμάκου με τους ανθρώπινους ιστούς. Οι αεροπορικές βιομηχανίες και οι αυτοκινητοβιομηχανίες χρησιμοποιούν επίσης υπερυπολογιστές, για να εκτελούν πολύπλοκες προσομοιώσεις και να δοκιμάζουν μεμονωμένα εξαρτήματα αλλά και ολόκληρα αεροσκάφη και αυτοκίνητα. Επιπλέον, οι υπερυπολογιστές αποτελούν σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα ερευνών για την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ο σχεδιασμός της ΕΕ προβλέπει την εγκατάσταση 8 υπερυπολογιστικών συστημάτων: τριών υπολογιστικής ισχύος πρόδρομης της κλίμακας exascale (ικανά να εκτελούν περισσότερα από 150 Petaflops ή 150 εκατομμύρια δισεκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο) τα οποία θα είναι μεταξύ των 5 ισχυρότερων παγκοσμίως και 5 υπολογιστικής ισχύος της κλίμακας petascale (ικανά να εκτελούν τουλάχιστον 4 Petaflops ή 4 εκατομμύρια δισεκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο).
Τα τρία ισχυρότερα συστήματα αναμένεται να παρέχουν 4-5 φορές περισσότερη υπολογιστική ισχύ από τα σημερινά κορυφαία συστήματα υπερυπολογιστών που διαθέτει η ΕΕ. Σε συνδυασμό με τα συστήματα petascale, θα διπλασιάσουν τους διαθέσιμους πόρους υπερυπολογιστών για χρήση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πράγμα που σημαίνει ότι πολλοί περισσότεροι χρήστες θα έχουν πρόσβαση σε αυτά.
Οι νέοι υπερυπολογιστές αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020 για τους Ευρωπαίους χρήστες από τον ακαδημαϊκό χώρο, τη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα. Όλοι οι νέοι υπερυπολογιστές θα συνδεθούν με το πανευρωπαϊκό δίκτυο υψηλής ταχύτητας GEANT.
Η απόφαση αυτή της ΕΕ ήταν κάτι παραπάνω από αναγκαία, αφού στην νέα επιχειρηματική εποχή που αναδύεται, οι πραγματικά ισχυροί θα είναι όσοι κατορθώσουν να συγκεντρώσουν μεγάλες ποσότητες δεδομένων, αλλά κυρίως όσοι μπορέσουν να τα επεξεργαστούν. Η έλλειψη υποδομών υπερυπολογιστικής ισχύος πρακτικά μηδενίζει τη δυνατότητα επεξεργασίας Big Data, οπότε προκύπτει το εξής αδιέξοδο: είτε δεν...ασχολείσαι με αυτά, ή στρέφεσαι σε άλλους φορείς εκτός ΕΕ για την επεξεργασία των δεδομένων.
Και στις δύο περιπτώσεις η τεχνολογική και επιχειρηματική «αυτοκτονία» θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη....
