«Ιούλιος Βερν»: Στην Γαλλία ο δεύτερος υπερυπολογιστής exascale της ΕΕ
shutterstock
shutterstock

«Ιούλιος Βερν»: Στην Γαλλία ο δεύτερος υπερυπολογιστής exascale της ΕΕ

Η Γαλλία θα φιλοξενήσει τον δεύτερο υπερυπολογιστή exascale της ΕΕ. Ο Ιούλιος Βερν, όπως ονομάζεται,  θα εκτελεί πάνω από ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια πράξεις ανά δευτερόλεπτο, επιτρέποντας επιστημονικές ανακαλύψεις στους τομείς της υγείας, της κλιματικής αλλαγής και των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. 

Αυτός ο νέος υπερυπολογιστής exascale θα τεθεί υπό τη διαχείριση της GENCI (ως φορέας υποδοχής), του γαλλικού εθνικού οργανισμού για τους υπολογιστές υψηλών επιδόσεων, και θα λειτουργεί στο υπολογιστικό κέντρο TGCC από την CEA (ως χώρος υποδοχής), τη γαλλική Επιτροπή Εναλλακτικών Ενεργειών και Ατομικής Ενέργειας, στο Bruyères-le-Châtel. Οι υπερυπολογιστές Exascale είναι συστήματα ικανά να εκτελούν πάνω από ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο και αποτελούν σημαντικό ορόσημο για την Ευρώπη.

Όπως και οι υπάρχοντες υπερυπολογιστές EuroHPC, έτσι και αυτό το νέο σύστημα θα είναι διαθέσιμο για να εξυπηρετήσει ένα ευρύ φάσμα Ευρωπαίων χρηστών, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται στην Ευρώπη, στην επιστημονική κοινότητα, καθώς και στη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα.

Όπως επισημαίνεται στην σχετική ανακοίνωση της αρμόδιας υπηρεσίας της Ευρωπαικής Ένωσης, αυτός ο υπερυπολογιστής exascale θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή επιστημονική αριστεία, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη μοντέλων υψηλής ακρίβειας για πολύπλοκα συστήματα και συμβάλλοντας στην επίλυση βασικών κοινωνικών ερωτημάτων που αφορούν, για παράδειγμα, την κλιματική αλλαγή και την πρόβλεψη ακραίων καιρικών φαινομένων, τον καινοτόμο σχεδιασμό και την εξατομικευμένη ιατρική, την ανάπτυξη υλικών και νέων μορφών ενέργειας, τα ψηφιακά δίδυμα για τη βιομηχανία ή τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε κλίμακα.

Επικεφαλής της κοινοπραξίας Jules Verne θα είναι η Γαλλία μέσω της GENCI που υποστηρίζεται από το CEA, με τη συμμετοχή των Κάτω Χωρών μέσω της SURF, μιας συνεταιριστικής ένωσης ολλανδικών εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων.

Με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 540 εκατομμυρίων ευρώ, η μηχανή θα συγχρηματοδοτηθεί από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC, με προϋπολογισμό που προέρχεται από το Πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη (DEP) και από συνεισφορές της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών. Η ΚΕ θα συγχρηματοδοτήσει έως και το 50% του συνολικού κόστους του υπερυπολογιστή. Η ακριβής ρύθμιση της χρηματοδότησης του νέου υπερυπολογιστή θα αποτυπωθεί στη συμφωνία φιλοξενίας που θα υπογραφεί σύντομα.

Ο ελληνικός «Δαίδαλος»

Επισημαίνεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή επιπλέον δύο υπερυπολογιστών: του  JUPITER στη Γερμανία, του πρώτου ευρωπαϊκό υπερυπολογιστή exascale και του Daedalus στην Ελλάδα, με σχέδια για περισσότερους, συμπεριλαμβανομένων κβαντικών υπολογιστών.

Ο DAEDALUS θα είναι ένας υπερυπολογιστής μεσαίας εμβέλειας, ικανός να εκτελεί περισσότερα από 30 petaflops ή 30 εκατομμύρια δισεκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο. Αυτός ο νέος υπερυπολογιστής θα διαχειρίζεται και θα λειτουργεί από το GRNET, το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας. Ο DAEDALUS θα εγκατασταθεί στο ιστορικό κτίριο του Ηλεκτρικού Σταθμού του 19ου αιώνα στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και αναμένεται να έχει συνολική επιφάνεια 1500 m2.

Ο υπερυπολογιστής θα τροφοδοτεί νέες εφαρμογές σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως η μηχανική, η χημεία, οι επιστήμες υγείας και θα χρησιμοποιείται για την οπτικοποίηση και την επίλυση επιστημονικών προβλημάτων. Θα προάγει την επιστήμη και θα ενισχύσει το δυναμικό καινοτομίας των επιχειρήσεων, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.

Το DAEDALUS, με συνολικό κόστος απόκτησης 33 εκατ. ευρώ, θα συγχρηματοδοτηθεί με μέγιστο συνολικό προϋπολογισμό έως 10 εκατ. ευρώ από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC (35%) και την Ελλάδα (65% των εθνικών πόρων). Η Κύπρος, το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία συμμετέχουν επίσης στο έργο ως μέλη της κοινοπραξίας DAEDALUS. Η σύμπραξη αυτή είναι στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς θα υποστηρίξει την επιστήμη και την τεχνολογία στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ο υπερυπολογιστής DAEDALUS θα είναι διαθέσιμος για να εξυπηρετήσει ένα ευρύ φάσμα χρηστών της επιστημονικής κοινότητας, της βιομηχανίας και του δημόσιου τομέα που βρίσκονται στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη και οι οποίοι πρέπει να χρησιμοποιήσουν την ισχύ των υπερυπολογιστών. Την πρόσβαση στους υπολογιστικούς πόρους του νέου μηχανήματος θα διαχειρίζονται από κοινού η Ελλάδα και η Κοινή Επιχείρηση EuroHPC, ανάλογα με τις επενδύσεις τους.   

Η συμφωνία φιλοξενίας, η οποία έχει πλέον υπογραφεί, είναι ένα συμβατικό έγγραφο που καθορίζει τους ρόλους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κάθε μέρους.  Η διαδικασία προμήθειας του νέου υπερυπολογιστή θα διαχειριστεί από το GRNET σε συνεργασία με την EuroHPC JU και θα ξεκινήσει στο άμεσο μέλλον. Η προετοιμασία του κέντρου δεδομένων που θα φιλοξενήσει τον DAEDALUS θα γίνει υπό τη διαχείριση του GRNET και θα λάβει χώρα παράλληλα με την προμήθεια.