Του Γιάννη Παλιούρη
Σε πραγματική πρόκληση εξελίσσεται το ζήτημα της κυβερνοασφάλειας, με εταιρείες, ιδιώτες αλλά και κρατικούς οργανισμούς να υψώνουν ολοένα και πιο ψηλά τείχη προστασίας γύρω από τα κρίσιμα δεδομένα και τις υποδομές τους.
Για πρώτη φορά το τέταρτο τρίμηνο του 2018 οι παγκόσμιες δαπάνες για λύσεις κυβερνοασφάλειας έσπασαν το ψυχολογικό φράγμα των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ στο σύνολο του έτους ανήλθαν στα 37 δισεκατομμύρια δολάρια, αυξημένες κατά 9% σε ετήσια βάση.
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που ανακοίνωσε η εταιρεία ερευνών Canalys, η οποία προβλέπει ότι το ποσό της παγκόσμιας δαπάνης για λύσεις κυβερνοασφάλειας θα συνεχίσει να αυξάνεται, φτάνοντας τα 42 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020. Ο ρυθμός αύξησης θα είναι ευθέως ανάλογος της εν εξελίξει ψηφικοποίησης. Ωστόσο ενώ το 2018 το παραδοσιακό hardware και λογισμικό αντιπροσώπευαν το 82% της αγοράς με το υπόλοιπο 18% να κατευθύνεται σε τομείς όπως οι εικονικοί βοηθοί και το cloud, μέχρι το 2020 το ποσοστό των παραδοσιακών μοντέλων ψηφιακής ασφάλειας θα πέσει στο 70%.
Καθώς η τεχνολογία κατακτά κάθε πτυχή της σύγχρονης κοινωνίας, οι απειλές που τη συνοδεύουν αυξάνονται και η κυβερνοασφάλεια καθίσταται συνθήκη επιβίωσης, για όλους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το τσουνάμι online επιθέσεων που δέχτηκαν τα τραπεζικά συστήματα την περασμένη χρονιά. Όπως αποκάλυψε έρευνα της Kaspersky Lab ο αριθμός των χρηστών που δέχθηκαν επίθεση από τραπεζικά Trojans, αυξήθηκε κατά 16% το 2018, φτάνοντας τους 900.000. Από αυτούς σχεδόν το 25% ήταν στελέχη επιχειρήσεων, καθώς οι επιτιθέμενοι μπορούν να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη από τα συγκεκριμένα θύματα.
Ουσιαστικά το πλέγμα τέτοιων επιθέσεων δεν απέχει πολύ από τον χαρακτηρισμό «πολεμική επιχείρηση». Ενώ, όμως, ένας κανονικός πόλεμος διεξάγεται στην ξηρά, τη θάλασσα, τον αέρα και για ελάχιστες χώρες δυνητικά στο διάστημα, η τεχνολογία έφερε μαζί της ένα νέο πεδίο μαχών: τον κυβερνοχώρο. Ακριβώς, όμως, λόγω της φύσης του κυβερνοχώρου, οι επιθέσεις αυτές είναι εξ ορισμού ασύμμετρες. Μικρές χώρες ή ακόμα και περιθωριακές ομάδες μπορούν να αποκτήσουν την κατάλληλη τεχνογνωσία για να κάνουν τεράστια ζημιά σε μεγάλους και θεωρητικά καλά προστατευμένους επιχειρηματικούς οργανισμούς και ισχυρά κράτη.
Ακόμη πιο δυστοπικό είναι το σενάριο που θέλει την κοινή γνώμη να χειραγωγείται συστηματικά, μέσω ψηφιακών εργαλείων που θα έχουν με τη σειρά τους χειραγωγηθεί από χάκερς. Σενάριο μία γεύση του οποίου πήραμε τα τελευταία χρόνια. Η μεγάλη πρόκληση για τους επαγγελματίες του κλάδου είναι ότι οι επιθέσεις δεν μπορούν να προβλεφθούν, καθώς οι ενέργειες προπαρασκευής δεν είναι ορατές όπως στις κανονικές εχθροπραξίες.
Οι κυβερνοεπιθέσεις αποτελούν πλέον την τρίτη μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει ο κόσμος μετά από τις φυσικές καταστροφές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, σύμφωνα με την Έκθεση Κινδύνου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Απειλή που θα είναι ακόμα πιο επικίνδυνη τα επόμενα χρόνια, όταν η καθολική διασύνδεση βιομηχανικών συστημάτων, κρίσιμων υποδομών αλλά και καταναλωτικών συσκευών γίνει πραγματικότητα.
Αν, λοιπόν, στο παρελθόν, το ρίσκο μιας κυβερνοεπίθεσης ήταν πρόβλημα λίγων «προνομιούχων» η έλευση τεχνολογιών όπως το 5G και το Ιnternet of Things, οδηγεί στον... εκδημοκρατισμό της απειλής και την κάνει πρόβλημα για τις μάζες.
