Του Γιάννη Γορανίτη
Μέσα στον ορυμαγδό φημών για την επιβολή νέων φόρων, ξεχωρίσαμε το «μαργαριτάρι» της επιβολής ενός νέου χαρατσιού στη χρήση Internet. Η πρώτη αντίδραση στο άκουσμα της είδησης ήταν να διπλοτσεκάρουμε αν πρόκειται για κάποιο hoax –μία από τις γνωστές διαδικτυακές φάρσες που συχνά πυκνά ξεκινούν από κάποιο σατιρικό site και λαμβάνουν διαστάσεις πραγματικής είδησης.
Κι όμως δεν πρόκειται για φάρσα. Ούτε καν για σενάριο. Καλά πληροφορημένες πηγές ισχυρίζονται ότι η φορολόγηση του Internet είναι μία από τις αντισταθμιστικές προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης προκειμένου να μη μειωθούν (ακόμη περισσότερο) οι συντάξεις. Εντάσσεται, μάλιστα, σε μια ευρύτερη βεντάλια φορολογικών μέτρων, στην οποία περιλαμβάνεται η φορολόγηση της συνδρομητικής τηλεόρασης και ένα νέο χαράτσι στις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας.
Περισσότερες πληροφορίες για την περιοδικότητα, το ύψος (και το βάθος) του ειδικού τέλους δεν έχουν γίνει γνωστές. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα νεότερα και παραγωγικότερα μέλη της κοινωνίας, που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σε καθημερινή βάση για εργασία, επικοινωνία ή ψυχαγωγία.
Τι ισχύει στο εξωτερικό
Η αλήθεια είναι ότι στον τομέα της φορολόγησης των υπηρεσιών Internet δεν καινοτομήσαμε. Μας πρόλαβε το Μπουτάν και το Πακιστάν. Στο Βασίλειο του Μπουτάν οι χρήστες οικιακού ή mobile Internet επιβαρύνονται με 5% σε κάθε λογαριασμό από τον Σεπτέμβριο του 2015.
Λίγους μήνες αργότερα η κυβέρνηση του Πακιστάν έφερε προς ψήφιση ένα αντίστοιχο σχέδιο νόμου, φορολογώντας όμως τις συνδέσεις στο διαδίκτυο με 14%. Οι αντιδράσεις ήταν ιδιαίτερα έντονες και η εφαρμογή του νόμου πάγωσε προσωρινά.
Πριν λίγους μήνες ανάλογες προθέσεις επέδειξε και η αμφιλεγόμενη κυβέρνηση της Ουγγαρίας. Όπως είχε ανακοινώσει ο πρωθυπουργός της χώρας, η φορολόγηση θα αφορούσε τόσο οικιακούς όσο και επαγγελματικούς χρήστες και θα ανερχόταν σε περίπου μισό ευρώ για κάθε gigabyte που θα κατέβαζαν. Οι αντιδράσεις των πολιτών ήταν τόσο έντονες –διοργανώθηκαν πολυπληθείς συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας– που η κυβέρνηση του Βίκτορ Ορμπάν ανακάλεσε για πρώτη φορά ψηφισμένο νομοσχέδιο.
Το 2008 ο τότε Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί είχε εισηγηθεί την επιβολή τέλους χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών, με στόχο τη χρηματοδότηση της κρατικής τηλεόρασης. Και αυτό το νομοσχέδιο έμεινε στα χαρτιά.
ΗΠΑ: Οριστική απαλλαγή από φόρους
Στις ΗΠΑ η επιβολή φόρων σε υπηρεσίες διαδικτύου είναι απαγορευμένη από το 1998, επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον. Τον περασμένο Φεβρουάριο το Κογκρέσο ενσωμάτωσε στο Internet Tax Freedom Act νέες διατάξεις διαμορφώνοντας το καινούριο νομικό πλαίσιο, το οποίο αναμένεται να υπογραφεί σύντομα από τον Μπαράκ Ομπάμα. Με τον ισχύοντα νόμο όλες οι διαδικτυακές υπηρεσίες και λειτουργίες προστατεύονται πλήρως και καθολικά από την επιβολή φόρων.
Με το νόμο αυτό ακόμη και οι λιγοστές αμερικανικές πολιτείες που συνεχίζουν να επιβάλλουν κάποιας μορφής φορολόγηση (κυρίως σε παρόχους συνδέσεων Internet, αλλά όχι απευθείας σε καταναλωτές) θα υποχρεωθούν να αποσύρουν τις σχετικές διατάξεις.
Γιατί δεν πρέπει να φορολογείται το Internet
Θα μπορούσαμε να θεωρητικολογούμε επί μακρόν για τη συσχέτιση της διείσδυσης του Internet με την ανάπτυξη της οικονομίας –και ειδικά μιας αρτηριοσκληρωτικής οικονομίας όπως η ελληνική.
Αλλά δεν χρειάζεται. Μια ματιά στα πρόσφατα ευρήματα της έρευνας του ΟΟΣΑ για τις προοπτικές της ψηφιακής οικονομίας κατ' αντιπαράσταση με τα στοιχεία του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ε.Ε. αρκεί.
Η 26η θέση μεταξύ 28 χωρών δεν μπορεί να μας κάνει να αισιοδοξούμε. Αντί όμως να μας ωθήσει προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός στρατηγικού πλάνου ψηφιακής ανόρθωσης της χώρας και ευρύτερης –ει δυνατόν, καθολικής– διάδοσης του Internet, εμείς επιλέγουμε να περιορίσουμε το Διαδίκτυο με φόρους, ειδικές διατάξεις, καμιά φορά και με απόπειρες λογοκρισίας.
Από την άλλη, στο Μπουτάν και στο Πακιστάν έχουν διαφορετική γνώμη...
