Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις στο μεταναστευτικό. Ένα πρώτο βήμα έγινε την προηγούμενη εβδομάδα με την ίδρυση μόνιμου μηχανισμού αλληλεγγύης, που θα περάσει από το Ευρωκοινοβούλιο. Εξέλιξη σημαντική γιατί προβλέπει ότι όποια χώρα αρνηθεί να πάρει μετανάστες από την χώρα της πρώτης υποδοχής θα της επιβάλλεται πρόστιμο 20.000 ευρώ, ανά μετανάστη, αναφέρει στο Liberal ο υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δανιήλ Εσδράς.
Μιλά για την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες ενημέρωσης στις χώρες προέλευσης ότι το ασφαλές ταξίδι προς την «Γη της Επαγγελίας», δηλαδή την Ευρώπη, δεν είναι παρά μύθος και ότι όσοι πιστεύουν τους διακινητές πρέπει να γνωρίζουν ότι οι ίδιοι και τα παιδιά τους μπορεί να πεθάνουν εν πλω.
Και ότι αφού δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, πρέπει να καταφέρουμε να συνεννοηθούμε με τις χώρες προέλευσης πάνω στα νόμιμα κανάλια προκειμένου να έρθουν οι μετανάστες στην Ευρώπη.
«Ανοικτά σύνορα πάντως δεν υπάρχουν. Απορρίπτουμε έντονα μια κατάσταση στην οποία οι μετανάστες θα κατευθύνονται προς τα σύνορα της Ευρώπης πιστεύοντας, επειδή κάποιος τους είπε ψέματα, ότι αυτά τα σύνορα θα είναι ανοιχτά», αναφέρει ο κ. Εσδράς.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη για να αποκτήσει επιτέλους μια μεταναστευτική πολιτική, με ίσο καταμερισμό βαρών στις χώρες υποδοχής; Πώς μπορεί ο αυριανός πρωθυπουργός να κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες του Βορρά;
Ένα πρώτο βήμα έγινε ήδη την προηγούμενη εβδομάδα στο συμβούλιο υπουργών Μεταναστευτικής Πολιτικής της ΕΕ με την ίδρυση μόνιμου μηχανισμού αλληλεγγύης, που θα περάσει από το Ευρωκοινοβούλιο, ώστε να γίνει νόμος.
Είναι σημαντική εξέλιξη γιατί προβλέπει ότι όποια χώρα αρνηθεί να πάρει μετανάστες από την χώρα της πρώτης υποδοχής θα της επιβάλλεται πρόστιμο 20.000 ευρώ, ανά μετανάστη. Και επίσης σημαντικό είναι ότι η απόφαση πέρασε με τη σύμφωνη γνώμη των χωρών του Βορρά.
Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα προσαρμογής της κάθε χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες της Ευρώπης, από τις χώρες - μέλη. Οι πληρωμές, δηλαδή τα ποσά από τα πρόστιμα, θα διατίθενται σε κοινό ταμείο της Ε.Ε., το οποίο θα διαχειρίζεται η Κομισιόν, για τη χρηματοδότηση έργων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης.
Υπάρχει όμως στα αλήθεια λύση για το μεταναστευτικό; Αρκεί η απόφαση αυτή για να πούμε ότι κάτι αλλάζει ;
Φυσικά και δεν λύνει τα προβλήματα. Δεν είναι ευρωπαϊκό το πρόβλημα, είναι παγκόσμιο. Απαιτείται μια παγκόσμια συζήτηση μεταξύ των χωρών προέλευσης και των χωρών υποδοχής, προκειμένου να βρεθεί μια μόνιμη λύση. Αυτό που αντιμετωπίζει η Ιταλία από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής ως προς την έκταση των εισροών, είναι μια ανάλογη κατάσταση με αυτό που αντιμετωπίζαμε εμείς το 2015.
Η διαφορά είναι ότι τα πλοιάρια που πλέουν στη Μεσόγειο είναι μεγαλύτερα και φορτωμένα με πολύ περισσότερο κόσμο απ' ότι εκείνα που έρχονταν πριν από οκτώ χρόνια στην Ελλάδα. Η κατάσταση είναι σίγουρα πολύ πιεστική. Στην περίπτωση της Λιβύης φυσικά, υπάρχει παντελής μέχρι σήμερα αδυναμία από την Ευρώπη να έρθει σε κάποιου είδους συνεννόηση με τις τοπικές αρχές. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να βρει λύσεις στην περίπτωση της Λιβύης όπου η εσωτερική της κατάσταση είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Αλλά μην νομίζετε ότι είναι εύκολος ο έλεγχος των ροών και από τις άλλες χώρες, όπως την Τυνησία και το Μαρόκο.
Ποιες οι εκτιμήσεις για τις τάσεις των μεταναστευτικών ροών τα επόμενα χρόνια;
Συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας εκθέσεις ότι τα επόμενα χρόνια, οι μεταναστευτικές ροές θα αυξηθούν κατακόρυφα προς την Ευρώπη, λόγω της κλιματικής κρίσης, δηλαδή της έλλειψης νερού, της ξηρασίας, της εντεινόμενης ερημοποίησης και της φτώχειας στην Αφρική. Απρόβλεπτοι παράγοντες, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, μπορεί να ανατρέψουν τις όποιες εκτιμήσεις. Δεν μπορούμε να κάνουμε ασφαλείς προβλέψεις τι μπορεί να συμβεί με τις μετακινήσεις των ανθρώπων τα επόμενα χρόνια.
Η μετανάστευση είναι μια πραγματικότητα, δεν πρέπει να την βλέπουμε ως πρόβλημα. Χρειάζεται διαχείριση. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις στο μεταναστευτικό. Χρειάζεται να ενταθούν οι προσπάθειες ενημέρωσης στις χώρες προέλευσης ότι το ασφαλές ταξίδι προς την «Γη της Επαγγελίας», δηλαδή την Ευρώπη, δεν είναι παρά ένας μύθος και ότι όσοι πιστεύουν τους διακινητές πρέπει να γνωρίζουν ότι οι ίδιοι και τα παιδιά τους μπορεί να πεθάνουν εν πλω.
Από το προηγούμενο μου πόστο στον Οργανισμό Μετανάστευσης, όπως και τώρα ως υπηρεσιακός υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, αυτή ήταν η συζήτηση. Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουν 27 χώρες σε κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, γι' αυτό και θεωρώ ότι η συμφωνία για τον μόνιμο μηχανισμό αλληλεγγύης ήταν ότι καλύτερο μπορούσε να γίνει.
Το εμπόριο ελπίδας ωστόσο είναι πολύ ισχυρό; Πώς καταπολεμιέται, ειδικά σε ζώνες που ελέγχονται από αυταρχικά καθεστώτα, όπου ανακυκλώνεται μια κατάσταση βίας, φτώχειας και πολέμων;
Είναι δύσκολο το εγχείρημα, το γνωρίζω. Το εμπόριο ελπίδας είναι πολύ ισχυρό. Αν όμως ο μετανάστης στα παράλια της Β. Αφρικής ήξερε ότι θα πεθάνει, δεν θα ξεκινούσε. Άρα, μια λύση είναι να συνεννοηθούμε με τις χώρες προέλευσης πάνω στα νόμιμα κανάλια προκειμένου να έρθουν οι μετανάστες στην Ευρώπη. Και επίσης κανείς δεν πρόκειται να αφήσει την πατρίδα του εφόσον δει ότι βελτιώνονται οι συνθήκες ζωής στη χώρα του. Άρα, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει να βοηθήσει τις χώρες της Αφρικής, εφευρίσκοντας άλλες μεθόδους στήριξης, Αλλά προφανώς πρέπει και οι χώρες αυτές να είναι πρόθυμες να συνεργαστούν.
Από εκεί και πέρα, ανοικτά σύνορα δεν υπάρχουν. Απορρίπτουμε έντονα μια κατάσταση στην οποία οι μετανάστες θα κατευθύνονται προς τα σύνορα της Ευρώπης πιστεύοντας, επειδή κάποιος τους είπε ψέματα, ότι αυτά τα σύνορα θα είναι ανοιχτά. Ο υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης, κάτι που ζητούσαν εδώ και χρόνια κράτη - μέλη της πρώτης γραμμής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, είναι ένα πρώτο βήμα για τη δικαιότερη κατανομή των μεταναστών.
Δεδομένων επομένως των συνθηκών, η συμφωνία της περασμένης εβδομάδας στο Λουξεμβούργο εξασφαλίζει μια διαρκή αποσυμφόρηση στα σύνορα και προσαρμόζει τις δεσμεύσεις του Κανονισμού του Δουβλίνου στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χωρών πρώτης γραμμής. Έχουμε ακόμη δρόμο, όπως είπαμε. Απαιτείται συνεκτική ευρωπαϊκή πολιτική, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα δίκτυα που διακινούν απελπισμένους ανθρώπους.
