Βομβαρδιζόμαστε με κείμενα, βιβλία, τοποθετήσεις ομιλίες που όλα αυτά αφορούν τα αίτια της κατάρρευσης του ΠΑΣΟΚ. Ουδείς όμως μιλά για τις αντοχές της Νέας Δημοκρατίας. Στην Ελλάδα είθισται να μιλάμε για τον ηττημένο και τα αίτια της ήττας του και όχι για τον νικητή και τους λόγους που νίκησε. Γιατί τελικά το σημαντικό είναι να αντέχεις και να νικάς.
Η Νέα Δημοκρατία θα μπορούσε αυτή να βρεθεί στη θέση του ΠΑΣΟΚ; Είναι ένα καλό ερώτημα, στο οποίο θα προσπαθήσω, συνοπτικά, να απαντήσω.
Η βασική διαφορά των φίλων που ακολουθούσαν τα δύο μεγάλα κόμματα βρισκόταν στην αντίληψη που είχαν για την στράτευση. Ο βασικός πυρήνας του ΠΑΣΟΚ ήταν ιδεολογικοποιημένος, πίστευε στον μαρξιστικό τρίτο δρόμο για τον σοσιαλισμό και φυσικά στην καταλυτική φυσιογνωμία του Αρχηγού, ενώ ο περίγυρος αυτού του πυρήνα απέβλεπε στη νομή της εξουσίας.
Με μεγάλη ευκολία οι μαρξιστικές αναφορές ξεχάστηκαν, αλλά έμεινε η εξουσία που διαχύθηκε σχεδόν σε όλες τις κοινωνικές βαθμίδες των φίλων του Κινήματος. Ακόμα και ο απλός αγρότης που ψήφιζε ΠΑΣΟΚ πίστευε πως ήταν ενταγμένος –είτε μέσω του συνεταιρισμού είτε μέσω του βουλευτή του– σε ένα σύστημα εξουσίας που διένειμε πλούτο. Όταν αυτό το σύστημα κατέρρευσε το 2012, κατέρρευσε και το ΠΑΣΟΚ.
Από την άλλη πλευρά οι Νεοδημοκράτες βρισκόταν σε αυτήν την παράταξη είτε από οικογενειακή παράδοση και λατρεία προς τον ιδρυτή, είτε από αντίδραση προς την Αριστερά και τον τρόπο ζωής που αντιπροσώπευε είτε γιατί πίστευαν στην ελεύθερη οικονομία. Η σχέση τους με την εξουσία ήταν χαλαρή, απόδειξη πως αυτή η Νέα Δημοκρατία άντεξε, αν και –από το 1981 ως και το 2003, δηλαδή στα 22 αυτά χρόνια– κυβέρνησε μόλις στα 3,5, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Σε αυτό το διάστημα δοκιμάστηκε από αποχωρήσεις πρωτοκλασάτων στελεχών (Στεφανόπουλος, Σαμαράς, Αβραμόπουλος), χωρίς όμως αυτές οι αποχωρήσεις να επηρεάσουν τη βάση που ακολουθούσε πιστά την εκάστοτε νόμιμη ηγεσία, διατηρώντας σταθερά το εκλογικό ποσοστό στην περιοχή του 40%. Και επανήλθε στην κυβέρνηση το 2004.
Στις εκλογές του Μαΐου 2012, όταν η Νέα Δημοκρατία έλαβε 19%, μέσα σε 40 ημέρες ανέβηκε στο 29%, γιατί επέστρεψε ένα σημαντικό μέρος της βάσης της που διαφώνησε με τη συμμετοχή στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Συνειδητοποίησε τι διακυβευόταν και αντέδρασε αποφασιστικά.
Γιατί δεν αντέδρασαν, με τον ίδιο τρόπο, οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ που στις εκλογές του Μαΐου μετακόμισαν στον ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί μπροστά στη διαφαινόμενη συντριβή δεν επανασυσπειρώθηκαν; Διότι εκτίμησαν πως ένας νέος πόλος εξουσίας σχηματίζεται και έκριναν πως τους δινόταν μια νέα ευκαιρία να ξανασυνδεθούν με την εξουσία.
Αυτές οι αντίθετες διαδρομές των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του Ιουνίου 2012 δείχνουν και τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίον είχαν δεθεί με τις παρατάξεις τους. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς περιστατικά που από μόνα τους δεν μπορεί να ερμηνεύσουν πώς το 44% έγινε 4%. Δεν μπορούν να ερμηνεύσουν γιατί το ένα κόμμα άντεξε και το άλλο δεν άντεξε, πολύ δε περισσότερο όταν μέσα από τη Νέα Δημοκρατία, στις αρχές του 2012, ξεπήδησαν άλλα δύο κόμματα.
Γι' αυτό όσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα κινείται στην περιοχή του 25%, δηλαδή θεωρητικά θα είναι κυβέρνηση εν αναμονή, τόσο θα απομακρύνεται η προοπτική το ΠΑΣΟΚ να επανέλθει στην προ μνημονίων δύναμη.
