© Ulmer Museum. Φωτογραφία: Oleg Kuchar
Από τον Martin Bailey
Το πρωιμότερο γνωστό εικονιστικό ειδώλιο που σώζεται είναι το αστέρι της νέας έκθεσης του Βρετανικού Μουσείου για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, Living with Gods.
Δάνειο για την έκθεση από το Μουσείο της Ulm στη Γερμανία, ο Άνθρωπος-Λιοντάρι είναι τέχνεργο της Εποχής των Παγετώνων που αναχρονολογήθηκε πρόσφατα. Το ειδώλιο με κεφάλι λιονταριού, το οποίο κάποτε θεωρείτο ότι ήταν ηλικίας 32.000 ετών, πλέον πιστεύεται ότι σκαλίστηκε πριν από 40.000 χρόνια στο σπήλαιο Hohlenstein-Stadel στις γερμανικές Άλπεις της Σουαβίας.
Βασική προϋπόθεση της έκθεσης, η οποία συνοδεύεται από μια σειρά από ραδιοφωνικές εκπομπές του BBC που παρουσιάζει ο πρώην διευθυντής του μουσείου, Neil MacGregor, είναι ότι όλοι οι πολιτισμοί είχαν θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η έκθεση και τα ραδιοφωνικά προγράμματα θα διερευνήσουν τις πρακτικές και τις εκφράσεις της θρησκείας σε κοινότητες σε όλο τον κόσμο μέσα στα χρόνια.
Η 30λεπτη ραδιοφωνική εκπομπή στο Radio 4 του MacGregor ξεκίνησε στις 23 Οκτωβρίου και διαρκεί μέχρι την 1η Δεκεμβρίου. Γράφει επίσης ένα βιβλίο με τίτλο "Living with the gods", το οποίο θα εκδοθεί το Μάρτιο του 2018.
Ο Άνθρωπος-Λιοντάρι καλωσορίζει τους επισκέπτες στην αρχή της έκθεσης. Η φιγούρα που ανακαλύφθηκε το 1939 ως ένας σωρός από 200 θραύσματα, ανακατασκευάστηκε 30 χρόνια αργότερα για να μοιάζει με όρθια αρκούδα ή μεγάλη γάτα, αλλά με ανθρώπινο κεφάλι. Επιπρόσθετα θραύσματα ενσωματώθηκαν το 1989, όταν οι ερευνητές συνειδητοποίησαν τη μορφή λιονταριού που είχε. Πρόσφατες ανασκαφές οδήγησαν στην ανακάλυψη περίπου χιλίων ακόμη θραυσμάτων, τα μεγαλύτερα από τα οποία έχουν ενσωματωθεί και στο γλυπτό.
Επειδή το 2013 ήταν υπό συντήρηση, ο Άνθρωπος-Λιοντάρι δεν ήταν διαθέσιμος για την έκθεση Ice Age του Βρετανικού Μουσείου εκείνη τη χρονιά, την οποία διοργάνωσε η Jill Cook (παρουσιάστηκε ένα αντίγραφο). Η Cook, η οποία διοργανώνει και την τρέχουσα έκθεση, επισημαίνει ότι μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ότι οι θρησκείες αναπτύχθηκαν μόνο μετά την εμφάνιση της γραφής, η οποία επέτρεπε στους πρώιμους λαούς να «συλλαμβάνουν ιδέες για το υπερφυσικό». Ο Άνθρωπος-Λιοντάρι αμφισβητεί αυτή την ιδέα.
© Βρετανικό Μουσείο
Περίπου 160 αντικείμενα εκτίθενται συνολικά, με τα τρία τέταρτα να προέρχονται από τη συλλογή του Βρετανικού Μουσείου. Δεν θα υπάρξει κατάλογος της έκθεσης, αν και το μουσείο θα εκδώσει ένα μικρό βιβλίο το Δεκέμβριο.
Εν τω μεταξύ, ακόμη μία έκθεση για τις θρησκείες, με τίτλο Imaging the Divine: Art and the Rise of World Religions, βρίσκεται στο Μουσείο Ashmolean της Οξφόρδης (μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου 2018).
Living with Gods: Peoples, Places and Worlds Beyond, 2 Νοεμβρίου 2017 - 8 Απριλίου 2018