© Διονύσης Χριστοφιλογιάννης
Νέες γλυπτικές εγκαταστάσεις σε φελλό, μέταλλο, πορσελάνη, λάδι σε καμβά και ριζόχαρτο παρουσιάζει ο Διονύσης Χριστοφιλογιάννης στην Ύλη[matter]HYLE από την Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου, στις 8 μ.μ., στην έκθεση με τίτλο Περιορισμένη Ελευθερία.
«Δεν πρόκειται ασφαλώς περί ύμνου για τον περιορισμό της ελευθερίας, αλλά για την αναγκαία συνθήκη του καλλιτέχνη, ο οποίος εναπόκειται, ούτως ή άλλως, σε περιορισμούς», όπως εξηγεί ο επιμελητής της έκθεσης, Θάνος Σταθόπουλος. «Όταν οι περιορισμοί δεν είναι βίαιοι και επιβεβλημένοι έξωθεν (πολιτικοί, ιδεολογικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί, σεξουαλικοί κ.ά.), επιβάλλονται είτε από τη διαδικασία παραγωγής και τη φύση του έργου τέχνης είτε από την αισθητική στάση του καλλιτέχνη. Οι περιπτώσεις καλλιτεχνών, οι οποίοι εξαιτίας περιορισμών (βίαιων, πολύ σκληρών έως εξοντωτικών συχνά) αναγκάστηκαν να καταφύγουν στον υπαινιγμό ή στην τροπή του μηχανισμού του έργου τους, ώστε να καταφέρουν να εκφράσουν τον κόσμο τους, την προβληματική τους για τον κόσμο και το αίσθημά τους, είναι αναρίθμητες. Μεταξύ αυτών, πολλές, πάρα πολλές, αιματηρές. Ενός λεπτού σιωπή θα ήταν το ελάχιστο. (Έτσι, μόνον ένας που τον κρεμάνε καταλαβαίνει τι είναι ξύλο και σχοινί, σημειώνει ο Βάλτερ Μπένγιαμιν.) Μόνο με βαριά καρδιά μπορούμε ν'' αναλογιστούμε τον εμπλουτισμό της τέχνης και τα oφέλη που προκύπτουν από αυτού του είδους τους περιορισμούς Ωστόσο, πέραν αυτού, δηλαδή εκτός του έξωθεν επιβεβλημένου περιορισμού, ο οποίος συνιστά ανελευθερία και τρομοκρατία, ο καλλιτέχνης ανέκαθεν ερχόταν αντιμέτωπος με περιορισμούς που ο ίδιος έθετε στη δημιουργία του έργου του. Λέγω αντιμέτωπος, διότι πρέπει να τους αντιμετωπίσεις για να τα βγάλεις πέρα, για να φτάσεις στο αποτέλεσμα που επιδιώκεις. Είναι μια άλλου τύπου σχέση με το μυαλό σου, το σώμα σου και τα υλικά σου. Η δημιουργία υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς· η αφοσίωση και η επιμονή είναι περιορισμός. Το στούντιο, το ατελιέ σού επιβάλλει περιορισμούς.»
«Οι προσωπικοί περιορισμοί είναι σαν ιεροτελεστία. Είναι μια εμμονή που επαναλαμβάνεται συνεχώς. Είναι σαν μια βαθιά συγκέντρωση στο πώς ακολουθούμε συναισθηματικά και φυσικά ένα αυστηρό τρόπο γέννησης του έργου τέχνης. Οι περιορισμοί, εξωτερικοί ή προσωπικοί, οδηγούν τελικά σε ένα είδος λύτρωσης και ελευθερίας», είπε ο Διονύσης Χριστοφιλογιάννης στον Σταθόπουλο, μιλώντας για το σκεπτικό των νέων έργων του τα οποία εκθέτει.
© Διονύσης Χριστοφιλογιάννης
Τα υλικά των νέων έργων του Χριστοφιλογιάννη διαστίζονται από τρύπες, οι οποίες αποτελούν σημεία ελευθερίας και θέασης του κόσμου μέσα από τον περιορισμό ή τη φυλακή, αλλά και μήτρα του εαυτού και όσων μας περιβάλλουν. «Η τρύπα συμβολίζει το παράδοξο της “ελεύθερης αίσθησης” μέσα από τη φυλακή», συνεχίζει ο Χριστοφιλογιάννης. «Εξαρτάται πού βρίσκεσαι... Μέσα στην τρύπα ή έξω από αυτή. Από μία τρύπα είναι συνηθισμένο να κοιτάζει κανείς, αλλα και να πυροβολεί μέσα από αυτή, να κρύβεται για να ουρλιάξει ή να πεθάνει μέσα σ'' αυτή. Στην ιστορία βρίσκουμε τρύπες ως επαναλαμβανόμενο εργαλείο σε αρχαία γλυπτά και αρχιτεκτονικές τοποθεσίες που ερμηνεύονται ως σύμβολα τελειότητας, αθανασίας, ευγένειας και μαγείας. Τρύπες έχουν χρησιμοποιηθεί σε τελετουργίες και στο αρχαίο θέατρο, όπου οι οπές της μάσκας ήταν μεγάλες, έτσι ώστε οι φωνές ν'' ακούγονται σαν από ηχείο». Όγκοι και σχήματα που παραπέμπουν σε οργανικές μορφές, σε εσωτερικές συνάψεις και συνάψεις του βίου, στο άνοιχτό ή κλειστό ψυχικό κέντρο, στο αίσθημα του εκλωβισμού και στην αίθηση ή στην ψευδαίσθηση ελευθερίας, στο πλέγμα των πραγμάτων, στην υπαρξιακή καταγωγή μας.
«Τα έργα του Διονύση Χριστοφιλογιάννη μοιάζει να έχουν κατασκευαστεί με άξονα την ελευθερία του περιορισμού, την ανέφικτη ελευθερία και τη σκοτεινή μας ρίζα», σημειώνει ο Σταθόπουλος. Και συνεχίζει: «Όλοι είμαστε μέσα στην τρύπα. Βγαίνουμε, ξαναμπαίνουμε: η τρύπα είναι τ'' αβγό απ'' το οποίο βγαίνουμε για να ζήσουμε, ν'' αναπνεύσουμε, να δούμε και να μιλήσουμε· η τρύπα είναι ο τάφος στον οποίο μπαίνουμε. Θα γίνω εγώ μια τρύπα και θα πέσω μέσα, θα μπούνε κι άλλοι μέσα, όσοι μ'' έχουν συντροφέψει. Θα γίνει επιτέλους η συγχώνευση των πάντων, θα βρούμε επιτέλους τη γαλήνη, στο απόρθητο χαράκωμα του τέλους, γράφει ο Γιώργος Ιωάννου.»
Διάρκεια έκθεσης: 21 Δεκεμβρίου 2017 - 2 Φεβρουαρίου 2018
Περισσότερες πληροφορίες: www.hyle.gr