Εβδομήντα χρόνια από την εκτοξευση του πρώτου τεχνητού δoρυφόρου, του σοβιετικού Sputnik (???????-1, Sputnik 1). Εκτοξεύτηκε στις 4 Οκτωβρίου 1957. Φανταστείτε ότι υπήρχε μια εποχή όπου η συχνότερη απάντηση ενός παιδιού στην ερώτηση “τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;” ήταν “αστροναύτης”. Αν αυτό σας ξυπνάει νοσταλγία, μάλλον γεννηθήκατε πριν το 1970. Αν σας προκάλεσε έκπληξη ή απορία, μάλλον γεννηθήκατε πολύ μετά. Κάποια στιγμή στην πρόσφατη ιστορία όλοι, ακόμη και τα παιδιά, μετατραπήκαμε σε πολύ προσγειωμένους πολίτες. Η αιτία αυτής της μετάλλαξης δεν ήταν, βεβαίως, μόνον το βάλτωμα της διαστημικής έρευνας, η πτώση του Τοίχους του Βερολίνου, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το τέλος του μοντερνισμού, το τέλος των ιδεολογιών... Ίσως όμως όλα αυτά έπαιξαν τον ρόλο τους στην τελική κατάληξη των πραγμάτων.
Ξεκινώντας από τις Η.Π.Α., πέρασε τόσο στη λαϊκή φιλολογία, όσο και στη βιβλιογραφία ο όρος Εποχή του Διαστήματος [Space Age], ένας όρος που συμπίπτει χρονικά, συνδέεται ή ακόμη και ταυτίζεται, με τον όρο Ατομική Εποχή [Atomic Age], έναν όρο που, προφανώς, την εποχή που προσδιορίζεται από την ατομική βόμβα στη Χιρασίμα και την επακόλουθη φοβία για την ολοκληρωτική καταστροφή, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Η Ελλάδα δεν είχε, βέβαια, ποτέ διαστημικό πρόγραμμα, ούτε και ατομική ή πυρηνική ενέργεια ή σχετικά όπλα. Την εποχή που η κούρσα της εξερεύνησης του Διαστήματος βρισκόταν στο απΌγειο της εκκίνησής της από τις δύο Υπερδυνάμεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, η Ελλάδα προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές του Εμφυλίου Πολέμου που την είχε καταβαραθρώσει. Παρόλα αυτά, όπως μαρτυρούν δεκάδες έντυπα παραδείγματα της εποχής, η ταλαίπωρη Ελλάδα συμμεριζόταν το διαστημικό όραμα όσο οποιαδήποτε χώρα του πλανήτη εκείνης της εποχής, πλούσια ή φτωχή, στ'' αριστερά ή τα δεξιά του Σιδηρού Παραπετάσματος. Όπως και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, τα πρότυπα του Αστροναύτη/Κοσμοναύτη, του Διαστημοπλοίου, του Ρομπότ και, λίγο αργότερα, του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή απλώθηκαν στις επιστημονικές συζητήσεις, τη δημοσιογραφία, τη μαζική κουλτούρα...
Μια νέα τέχνη έπρεπε να δημιουργηθεί. To όραμα μιας τεχνολογικής τέχνης θα πάρει αρχικά τη μορφή μιας ηλεκτρικής και στη συνέχεια μιας ηλεκτρονικής τέχνης. Αν, διεθνώς, οι πειραματισμοί εικαστικών έργων με τον ηλεκτρισμό θ'' αποδώσει καρπούς ήδη πριν από τον Β'' Παγκόσμιο Πόλεμο με έργα όπως αυτά του Laszlo Moholy Nagy, στην Ελλάδα αυτό θ'' αργήσει πολύ. Ουσιαστικά η πρώτη χρήση του ηλεκτρισμού στην ελλαδική τέχνη θα έρθει από τις μηχανές προβολής των κινηματογράφων και από την προενίσχυση των οργάνων και των μικροφώνων στην ελαφριά μουσική. Στα εικαστικά μια σειρά καλλιτεχνών, από τη δεκαετία του ''60 και μετά, θα κερδίσουν τον χαμένο χρόνο με γρήγορους ρυθμούς.
H έκθεση "Η Εποχή του Διαστήματος: Ηλεκτρική και Ηλεκτρονική Τέχνη στην Eλλάδα 1957-1989" θα ερευνήσει ουτοπικές εφαρμογές και τεχνολογίες του μέλλοντός (τους) στους τομείς της Μουσικής (Ξενάκης, Λογοθέτης, Χρήστου, Μαμαγκάκης, Αδάμης), των Εικαστικών (Takis, Παντελής Ξαγοράρης, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Κωστής Τριανταφύλλου, Μίνως Αργυράκης), του Κινηματογράφου και της Αρχιτεκτονικής και της Πολεοδομίας. Άλλοι καλλιτέχνες που παρουσιάζονται είναι οι Βαλέριος Καλούτσης, Θανάσης Ρεντζής, Μάνθος Σαντοριναίος και Κωνσταντίνος Δοξιάδης.
Γιώργος Ζογγολόπουλος
Η έκθεση θα συνοδεύεται από βιβλίο (επιμ. Κωνσταντίνου Βασιλείου, Θανάση Μουτσόπουλου) από τις εκδόσεις Ασίνη.
Διάρκεια έκθεσης: 22 Ιουνίου - 10 Σεπτεμβρίου 2017
