Mike Kelley, Transplant, 1990 © Συλλογή Δ.Δασκαλόπουλου & Ah...Youth! (Έκδοση 3/10), 1990 © Συλλογή Ringier, Ελβετία
Από την Αναστασία Μανιουδάκη
Ο Οργανισμός ΝΕΟΝ, στην τρίτη συνεργασία του με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, παρουσιάζει από σήμερα στο κοινό τη μονογραφική έκθεση Mike Kelley: Fortress of Solitude, έως τις 25 Φεβρουαρίου 2018.
O Kelley (1954-2012) υπήρξε ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης. Ασχολήθηκε με διαφορετικά μέσα, από τα πιο παραδοσιακά, όπως η ζωγραφική και η γλυπτική, μέχρι την performance και το video. Για την έκθεση στο Μέγαρο Σταθάτου ο επιμελητής Douglas Fogle, κατά το παρελθόν αναπληρωτής διευθυντής εκθέσεων και επικεφαλής επιμελητής του Μουσείου Hammer στο Los Angeles, επέλεξε μόλις 18 έργα, τα οποία όμως είναι αντιπροσωπευτικά της εικοσάχρονης πορείας του καλλιτέχνη.
Έμπνευση για τον τίτλο της έκθεσης αποτέλεσε η μυθολογία του υπερήρωα Superman. Το Κάστρο της Μοναξιάς (Fortress of Solitude) είναι το καταφύγιο του ήρωα στο Βόρειο Πόλο, το οποίο παράλληλα είναι και χώρος φύλαξης διαφόρων ενθυμίων από τις μάχες του. Το πιο πολύτιμο από αυτά είναι μια γυάλινη σφαίρα που περιέχει σε σμίκρυνση την πόλη Kandor από τον πλανήτη Krypton, την γενέθλιά του πόλη. Μετά από πολλές προσπάθειες, δεν καταφέρνει να επαναφέρει την πόλη στο φυσικό της μέγεθος και έτσι, παίρνει τη θέση της ανάμεσα στα άλλα ενθύμια της συλλογής του. Από εκεί ξεκινά και η εννοιολογική τοποθέτηση του Kelley.
Mike Kelley, Kandor #5 (Έκδοση ½), 2007 © Συλλογή Ringier, Ελβετία
Μέσα από την ιστορία του φανταστικού ήρωα μας μιλά για την ανθρώπινη κατάσταση και το υπαρξιακό άγχος. Την αναζήτηση της χαμένης αθωότητας της παιδικής ηλικίας και τη συνειδητοποίηση ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε πια σε αυτή. O Superman λειτουργεί ως αρχέτυπο επειδή και ο ίδιος είναι ένας εξωγήινος σε έναν ξένο πλανήτη, τη δική μας Γη. Στο χώρο της έκθεσης, μπορούμε να δούμε μία από τις είκοσι αναπαραστάσεις της Kandor που κατασκεύασε ο Kelley.
Στο ίδιο υπαρξιακό κλίμα κινείται και η υπόλοιπη έκθεση. Χρησιμοποιώντας παλιά φθαρμένα παιχνίδια δημιουργεί μια σειρά γλυπτών συνθέσεων και σουρεαλιστικών αντικειμένων που πραγματεύονται τα ίδια ζητήματα. Η αγάπη του για την pop κουλτούρα φαίνεται και εδώ, μιας και ένα από τα παιχνίδια που χρησιμοποιεί είναι μια κούκλα του χαρακτήρα Chewbacca από τη σειρά ταινιών επιστημονικής φαντασίας ο Πόλεμος των Άστρων.
Στον όροφο του μεγάρου, βλέπουμε ότι ο Kelley χρησιμοποιούσε έργα ζωγραφικής και φωτογραφίες σε μια προσπάθεια να ξορκίσει τους δαίμονες του παρελθόντος. Μεγαλωμένος τη δεκαετία του '60 στα προάστια του Ντητρόιτ από οικογένεια Καθολικών, σχολιάζει εδώ όλα τα κακώς κείμενα της αμερικανικής κουλτούρας των προαστίων, κάποτε με σοβαρότητα και άλλοτε με ειρωνικούς τόνους.
Συνολικά, πρόκειται για μια μικρή αλλά μεστή έκθεση. Η φιλοσοφία του καλλιτέχνη και το εννοιολογικό περιεχόμενο των έργων γίνεται αντιληπτό εύκολα από το θεατή. Παρακινείται να στοχασθεί στα αιώνια υπαρξιακά θέματα της αποξένωσης, της μοναξιάς και της νοσταλγίας. Μέσα από τα έργα του Mike Kelley, οι δημοφιλείς ήρωες μιας διεθνούς πια pop κουλτούρας αποκτούν ένα απροσδόκητο εννοιολογικό βάθος και μια ενδιαφέρουσα νέα υπόσταση.
Mike Kelley, Estral Star #3, 1989 © Συλλογή Ringier, Ελβετία, Untitled, 1990 © Συλλογή Δ.Δασκαλόπουλου & Double Figure (Hairy), 1990 © Συλλογή Mark Grotjahn & Jennifer Guidi
