Εμπνευσμένες από τη μεθοδολογία της «ανοιχτής μορφής», του καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα Oskar Hansen, καθώς επίσης και από τη δυνατότητα των αυθόρμητων συγκεντρώσεων να προκαλούν κοινωνικο-πολιτικές αλλαγές, οι Ανοιχτές Κοινότητες λειτουργούν ως αυτοδίδακτα και αυτο-οργανωμένα μικρο-κοινά που αναπτύσσουν τις δικές τους δραστηριότητες. Οι Ανοιχτές Κοινότητες αναπτύσσονται από τον Οκτώβριο 2016 έως τα εγκαίνια της documenta 14 στην Αθήνα, τον Απρίλιο 2017, μετασχηματιζόμενες προοδευτικά σε δημόσια υποδομή της έκθεσης. Οι Κοινότητες συγκεντρώνονται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα, με την ευκαιρία διαφόρων δραστηριοτήτων, όπως σεμινάρια, προβολές, εργαστήρια, περίπατοι, αναγνώσεις και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις. Όλοι μπορούν να συμμετάσχουν ως μέλη σε κάποια από τις Κοινότητες. Τα μέλη μοιράζονται μεταξύ τους πληροφορίες και πρακτικές (βιβλιογραφίες, αναφορές, αρχεία), και αποφασίζουν για τις μελλοντικές εκδηλώσεις. Δεν είναι απαραίτητη η ιδιότητα του μέλους μιας Κοινότητας για τη συμμετοχή σε οποιαδήποτε δραστηριότητά της. Κάθε Κοινότητα μπορεί να καθορίσει τις χρονικές παραμέτρους και μορφές δράσης της. Δεν υπάρχει προκαθορισμένη μορφή για τις Ανοιχτές Κοινότητες. Κάθε Ανοιχτή Κοινότητα διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα της δικής της επιτελεστικής πρακτικής. Επομένως, μια Κοινότητα μπορεί να αλλάξει μορφή, με τη συνεννόηση όσων συμμετέχουν, ή μέσα από τις δράσεις ή τις συμμαχίες της με άλλες συλλογικές πρωτοβουλίες ή Κοινότητες. Εξελισσόμενες και επιτελεστικές, όλες μαζί οι Κοινότητες συνιστούν την ψυχή της Βουλής των Σωμάτων, του Προγράμματος Δημοσίων Δράσεων της documenta 14, που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο 2016 στο Πάρκο Ελευθερίας.
ΤΡΙΤΗ 25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016
Η Κοινότητα για το Τέλος της Νεκροπολιτικής
Αν δεν μας αφήσετε να ονειρευόμαστε, δεν θα σας αφήσουμε να κοιμηθείτε
Μια συζήτηση για την Δημοκρατία και τον Πόλεμο
Andrew Feinstein, συγγραφέας και Johan Grimonprez, καλλιτέχνης
συντονίζει η Μαρίνα Φωκίδη, Διευθύντρια του Καλλιτεχνικού Γραφείου της documenta 14 στην Αθήνα
7:00–10:00 μ.μ., Πάρκο Ελευθερίας
Ποια είναι η σχέση μεταξύ πολιτικής και εταιρειοκρατίας; Δεν είναι εύκολο να επανεφεύρουμε την έννοια της κοινότητας σε αντιδιαστολή με τη λατρεία της ιδιωτικοποίησης που προωθούν οι μεγάλες εταιρείες. Η ταινία ντοκιμαντέρ Shadow World (2016) αποκαλύπτει την ωμή πραγματικότητα και τη διαφθορά πίσω από το διεθνές εμπόριο όπλων. Το καινούργιο αυτό ντοκιμαντέρ, σε σκηνοθεσία του καλλιτέχνη και κινηματογραφιστή Johan Grimonprez, είναι εμπνευσμένο από το βραβευμένο βιβλίο του Andrew Feinstein με τίτλο The Shadow World: Inside the Global Arms Trade (2011), με αποκαλύψεις που σοκάρουν, βασισμένες στη δεκαετή έρευνα του συγγραφέα. Στην Αθήνα, οι Feinstein και Grimonprez συζητούν την εξέλιξη της δουλειάς τους ανάμεσα σε κατασκευαστές όπλων, εμπόρους, πληροφοριοδότες, εισαγγελείς, καθώς και σε επαφές στο στρατιωτικό και βιομηχανικό κατεστημένο. Μαζί, παρουσιάζουν αποσπάσματα από την ταινία Shadow World και εναλλακτικές αφηγηματικές διαδρομές, όπως εκφράζονται μέσα από τις δικές τους ιδέες καθώς και μερικών από τους πρωταγωνιστές της ταινίας, όπως ο συγγραφέας Eduardo Galeano, ο πολιτικός φιλόσοφος Michael Hardt, ο David Leigh, δημοσιογράφος της εφημερίδας The Guardian και ο Chris Hedges, πρώην πολεμικός ανταποκριτής στην εφημερίδα The New York Times.
Ο Andrew Feinstein είναι ένας από τους κορυφαίους διεθνώς ειδικούς για τη διαφθορά και το παγκόσμιο εμπόριο όπλων, καθώς και συγγραφέας του βραβευμένου βιβλίου The Shadow World: Inside the Global Arms Trade (2011), στο οποίο βασίζεται το ντοκιμαντέρ. Ο Feinstein ζει και εργάζεται στο Λονδίνο.
Ο Johan Grimonprez κινείται ανάμεσα σε πράξη και θεωρία, τέχνη και σινεμά, ντοκιμαντέρ και μυθοπλασία. Είναι πιο γνωστός για τις ταινίες του Double Take (2009) και dial H-I-S-T-O-R-Y (1997). Η καινούργια του ταινία, με τίτλο Shadow World, βασισμένη στο βιβλίο του Andrew Feinstein, κέρδισε το Bραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Εδιμβούργου 2016. Ο Grimonprez ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες και τη Νέα Υόρκη.
ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016
Η Κοινότητα των Απάτριδων της Πολιτικής Ετερότητας
Εισαγωγή στην Κοινότητα της Ιθαγένειας
Max Jorge Hinderer Cruz, συγγραφέας, συντάκτης και φιλόσοφος, Νέλλη Καμπούρη, ερευνήτρια των κοινωνικών φύλων και Μαργαρίτα Τσώμου, συγγραφέας, εκδότρια, δραματουργός και επιμελήτρια
7:00–11:00 μ.μ., Πάρκο Ελευθερίας
Ανοιχτή συζήτηση
Θεσπίζοντας την έννοια της ιθαγένειας ως όρο, η Κοινότητα των Απάτριδων αποπειράται να υπερβεί μια ευρω-κεντρική προοπτική, καθώς ενθαρρύνει την παρατήρηση των μεταβαλλόμενων μορφών και επικρατειών των σύγχρονων αποικιοκρατιών και των καινούργιων προσταγμάτων στην παραγωγή παγκόσμιων και τοπικών υποκειμενικοτήτων. Η Κοινότητα των Απάτριδων φιλοδοξεί να γίνει ένα βήμα διαλόγου για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αρθρωθεί σήμερα η πολιτική Ετερότητα (που περιλαμβάνει τις συνθήκες της μετανάστευσης, της επισφάλειας, της αποστέρησης και της έλλειψης κρατικής υπόστασης, καθώς και των πολιτικών, φυλετικών και σεξουαλικών μειονοτήτων) μέσα από καταλήψεις, αντίσταση και δράσεις πολιτών.
Ο Max Jorge Hinderer Cruz είναι βολιβιανός-γερμανός συγγραφέας, συντάκτης και φιλόσοφος, και ειδικεύεται στην υλιστική αισθητική, την αποικιακή οικονομία και την ιστορία της λατινοαμερικάνικης τέχνης. Από το 2014 είναι ιδρυτικό μέλος του Seminario Publico Micropoliticas του Σάο Πάολο, καθώς και ένας από τους συντονιστές του P.A.C.A. (Πρόγραμμα Αυτόνομης Πολιτιστικής Δράσης). Ο Hinderer Cruz ζει και εργάζεται στο Σάο Πάολο.
Η Νέλλη Καμπούρη είναι ερευνήτρια των κοινωνικών φύλων και εργάζεται στο Κέντρο Σπουδών Φύλου του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο της Αθήνας από το 2005. Διδάσκει για το φύλο, τις εργατικές σχέσεις και την κοινωνική πολιτική, και κάνει έρευνα σχετικά με το φύλο και τα logistics. Η Καμπούρη ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Η Μαργαρίτα Τσώμου είναι συγγραφέας, εκδότρια, δραματουργός και επιμελήτρια. Είναι εκδότρια του pop-φεμινιστικού περιοδικού Missy Magazine και γράφει για γερμανικές εφημερίδες και το ραδιόφωνο. Σήμερα ολοκληρώνει το βιβλίο της με θέμα την «Αντιπροσώπευση των πολλών», στο πλαίσιο του κινήματος των Ελλήνων αγανακτισμένων και της κατάληψης της πλατείας Συντάγματος το 2011. Η Τσώμου ζει και εργάζεται στο Βερολίνο.
ΠΕΜΠΤΗ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016
Η Νοοσφαιρική Κοινότητα
Μύηση στη Νοοσφαιρική Κοινότητα
Άγγελος Πλέσσας, καλλιτέχνης
7:00–10:00 μ.μ., Πάρκο Ελευθερίας
Η Νοοσφαιρική Κοινότητα είναι ένας δημόσιος χώρος που δημιούργησε ο καλλιτέχνης Άγγελος Πλέσσας με στόχο τη στοχαστική ανάπαυλα. Ένας βωμός αποτοξίνωσης από τον ψηφιακό πολιτισμό ή μια θεραπευτική συνεδρία, ένας χώρος εξερεύνησης νου και σώματος, ένα κοινωνικό περιβάλλον γεμάτο ιδέες και σωματίδια, και, τέλος μια απόπειρα ελεύθερης αιώρησης στον χωροχρόνο. Οι συμμετέχοντες μοιράζονται διαφορετικές ιστορίες ανθρώπων, τόπων και εμπειριών μετατρέποντας τις συναντήσεις αυτές σε ρεαλιστική απάντηση απέναντι στην ολοένα και περισσότερο υπερ-επικοινωνημένη ζωή μας. Ως κοινωνικό περιβάλλον, η Κοινότητα προσφέρει πλήθος ευκαιριών στοχαστικής καταφυγής, καθώς και διερεύνησης θεμάτων σχετικών με την πνευματικότητα, την πολιτιστική ετερογένεια, την κοσμική ζωή και την υπαίθρια εκπαίδευση. Η Νοοσφαιρική Κοινότητα αποτελεί στάδιο προετοιμασίας για την ανάπτυξη του Eternal Internet Brother/Sisterhood.
Ο Άγγελος Πλέσσας είναι καλλιτέχνης. Η δουλειά του εστιάζει στη συμφιλίωση της ζωής σε σύνδεση και εκτός σύνδεσης, και στην εξεύρεση τρόπων που μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τις δύο καταστάσεις. Οι δραστηριότητες του Πλέσσα περιλαμβάνουν περφόρμανς και artist residencies, ιδιωτικές εκδόσεις και διαδραστικές ιστοσελίδες, γλυπτική και live-streaming εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια διοργανώνει ετήσιες συγκεντρώσεις μιας εβδομάδας της Αιώνιας Διαδικτυακής Αδελφότητας, και πιο πρόσφατα του Πειραματικού Εκπαιδευτικού Πρωτοκόλλου. Έργα του Πλέσσα έχουν παρουσιαστεί σε διεθνείς εκθέσεις σε χώρους όπως το Centre Pompidou και το Jeu de Paume, στο Παρίσι, το Ίδρυμα Σύγχρονης Τέχνης ΔΕΣΤΕ και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα, καθώς και στο πλαίσιο των Frieze Projects 2013 στο Λονδίνο. Είναι υπότροφος του Ιδρύματος Fulbright και αποδέκτης του Βραβείου ΔΕΣΤΕ 2015. Ο Πλέσσας ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Όλες οι δραστηριότητες των Ανοιχτών Κοινοτήτων είναι δωρεάν και ανοικτές στο κοινό.
