Αντρέα Μαντένια, Ο Θρίαμβος του Καίσαρα: Οι Κουβαλητές Αγγείων, περ. 1484-92 © Royal Collection Trust / Her Majesty Queen Elizabeth II
Μεγάλα έργα που ανήκαν κάποτε στη συλλογή του βασιλιά Καρόλου Α'' της Αγγλίας έχει συγκεντρώσει και παρουσιάζει σε μια φιλόδοξη έκθεση η Royal Academy of Arts, σε συνεργασία με τη Βασιλική Συλλογή. Η έκθεση Charles I: King and Collector είναι το πρώτο μεγάλο γεγονός που σηματοδοτεί την επέτειο των 250 χρόνων από την ίδρυση της ακαδημίας και τρέχει παράλληλα με άλλη μία έκθεση για τον Κάρολο Β'' που άνοιξε τον περασμένο μήνα στην Queen's Gallery στο Παλάτι του Μπάκινγχαμ (έως 13 Μαΐου).
Ο Κάρολος Α'' ήταν ένας από τους μεγάλους συλλέκτες της εποχής του: η συλλογή του αριθμούσε 1.500 πίνακες. Μετά την εκτέλεσή του το 1649, η συλλογή του δημοπρατήθηκε και διασκορπίστηκε. Αργότερα, ο γιος του, Κάρολος Β'', κατάφερε να ξανααποκτήσει 200 πίνακες από τη συλλογή του πατέρα του, οι οποίοι παραμένουν έκτοτε στη Βασιλική Συλλογή. Υπάρχουν 100 ακόμη πίνακες που έχουν εντοπιστεί αλλού, ενώ άλλοι έρχονται στην επιφάνεια κατά καιρούς, όπως ο Salvator Mundi (περ. 1500) του Λεονάρντο ντα Βίντσι, που πωλήθηκε για 450 εκατ. δολάρια στον Christie''s τον περασμένο Νοέμβριο. Συνολικά, πάντως, η τύχη 1.200 πινάκων από τη συλλογή του Καρόλου Α'' αγνοείται.
Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται χαρακτηριστικά έργα, όπως τα βασιλικά πορτραίτα από τον Βαν Ντάικ και κορυφαία έργα της Ιταλικής Αναγέννησης. Από αυτά, 90 πίνακες ανήκουν στη Βασιλική Συλλογή και 60 σε άλλες συλλογές, από τις οποίες τα δανείστηκε η Royal Academy για τις ανάγκες της έκθεσης. Ανάμεσα σε αυτά, δε θα είναι το διάσημο πλέον Salvator Mundi, καθώς οι επιμελητές δεν κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία με τον αγοραστή για να εκθέσουν το έργο.
Το δάνειο έργο που ξεχωρίζει είναι το ολόσωμο πορτραίτο του Καρόλου Α'' στο Κυνήγι (περ. 1636) του Βαν Ντάικ από το Λούβρο, καθώς είναι η πρώτη φορά μετά την εκτέλεση του βασιλιά που το έργο αυτό επιστρέφει στην Αγγλία. Άλλα δάνεια από το μουσείο είναι τα Δείπνο στην Εμμαούς (περ. 1534) και Συζυγική Αλληγορία (περ. 1530-35) του Τιτσιάνο, ενώ το Μουσείο Πράδο έστειλε το Ο Κάρολος Α'' με ένα Σκύλο (1533). Βρετανικά μουσεία που έχουν δανείσει έργα είναι η Tate με την Αποθέωση του Ιακώβου Α'' (περ. 1628-30) του Ρούμπενς, την οποία αγόρασε το 2008 για 5,7 εκατομμύρια λίρες, και η National Portrait Gallery με την τελευταία αυτοπροσωπογραφία του Βαν Ντάικ (περ. 1640), την οποία αγόρασε το 2014 για 10 εκατομμύρια δολάρια.
Ένα ακόμη από τα highlights της έκθεση στη Royal Academy είναι ότι οι επιμελητές κατάφεραν να φέρουν και τους εννέα καμβάδες της σειράς «Ο Θρίαμβος του Καίσαρα» (περ. 1485-1506) του Αντρέα Μαντένια, η οποία βρίσκεται κανονικά στο Hampton Court. Ένα από τα πιο μικρά δάνεια της έκθεσης είναι ένας κατάλογος του 1639 της συλλογής του Καρόλου Α'' από τη Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν (Bodleian) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, την οποία συνέταξε ο πρώτος Επιβλέπων των Πινάκων του Βασιλιά, Abraham van der Doort. Είναι ίσως το πιο σημαντικό έκθεμα, καθώς, χωρίς αυτό, οι επιμελητές Per Rumberg (Royal Academy) και Desmond Shawe-Taylor (Βασιλική Συλλογή) δε θα μπορούσαν να έχουν συγκεντρώσει όλα αυτά τα έργα για να γίνει η έκθεση.
Charles I: King and Collector, Royal Academy of Arts, Λονδίνο, 27 Ιανουαρίου-15 Απριλίου 2018
Πηγή: The Art Newspaper
