«Μη με απειλείτε. Τίποτα δε φοβάμαι, τίποτα δεν έχω να χάσω». Πρόκειται για μία από τις πιο ειλικρινείς φράσεις που αρθρώνει ο Σαχίμπ (τον υποδύεται ο Μόχσεν Ταναμπάντε) απευθυνόμενος στους παραγωγούς της ταινίας στην οποία πρωταγωνιστεί και έχοντας γνώση του εγκλήματος που έχει διαπραχθεί. Διότι μόνον εκείνος γνώριζε για την κωφάλαλη αγαπημένη του που έγινε στάχτη αναζητώντας καταφύγιο στα θεμέλια ενός σπιτιού για να αποφύγει τη βίαιη στάση εκείνων με τους οποίους μέχρι πρότινος διέμενε.
Διαπράχθηκε έτσι ένα «σύγχρονο» Ολοκαύτωμα για το οποίο έχει συντελέσει η απόκρυψη της αλήθειας από όλες τις πλευρές. Αυτό συνέβη εκτός της υπόθεσης της ταινίας που πρωταγωνιστεί ο Σαχίμπ, με την επιλογή μας της λέξης «Ολοκαύτωμα» να έχει άμεση σχέση με αυτή (σ.σ την υπόθεση της ταινίας): η ταινία στην οποία συμμετέχει αναφέρεται στις φρικαλεότητες του Χίτλερ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Ο Σαχίμπ –φτωχός και άστεγος εργάτης– κλήθηκε να υποδυθεί τον Χίτλερ (δίχως να γνωρίζει ποιος ήταν) παρότι προσλήφθηκε για την κατασκευή των σκηνικών της ταινίας.
Τα παραπάνω συνθέτουν την υπόθεση της ταινίας «Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος» (2022) του Ιρανού σκηνοθέτη Χουμάν Σεγιεντί, που παρακολουθήσαμε κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Νοέμβριος 2022) και την ανακαλέσαμε με αφορμή τη διανομή της από τις 16 Φεβρουαρίου, στους κινηματογράφους.
Μία ταινία που παρουσιάζει μία παραλλαγή ενός πολέμου μεταξύ λίγων ανθρώπων. Με υπαινιγμούς για την αντίδραση εκείνου που το καθεστώς θα του στερήσει ό,τι πολυτιμότερο έχει στη ζωή, όπως και τις παρομοιώσεις που μπορεί να έχει η Ιστορία με την πάροδο του χρόνου.
Οι συνθήκες εργασίας του Σαχίμπ πριν την ανάληψη του πρωταγωνιστικού ρόλου, η ικανοποίηση των επιθυμιών του αφότου του ανατέθηκε, η συμπλοκή της πραγματικότητας της ταινίας και της πραγματικής ζωής καθώς και ο τρόπος με τον οποίο ο Σαχίμπ αποφασίζει να εκδικηθεί ενώ νιώθει ότι μέσα του στερείται ζωής, είναι ορισμένα από τα σημεία «κλειδιά» του «Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου».
Προστίθενται η αλλαγή της στάσης των παραγωγών της ταινίας: θέλουν να καυτηριάσουν το χιτλερικό καθεστώς αλλά μετά την αποκάλυψη του εγκλήματος φέρονται οι ίδιοι ως δικτάτορες στον Σαχίμπ. Η στάση τους αυτή θα μπορούσε να παραλληλιστεί με το καθεστώς στο Ιράν σήμερα.
Screengrab / YouTube
Ένα σημείο στο οποίο επίσης στεκόμαστε είναι οι συνθήκες εργασίας του Σαχίμπ –προτού του ανατεθεί ο ρόλος του Χίτλερ– και των υπολοίπων εργατών στα σκηνικά. Οι παραγωγοί τους βάζουν να κοιμούνται σε χώρους όπου στάζει νερό, να κουβαλούν τα σκηνικά και να γίνονται ένα με τις λάσπες, να συμμετέχουν ως κομπάρσοι χωρίς να ερωτηθούν: φορούν ασπρόμαυρες ριγέ στολές όμοιες με εκείνες που φορούσαν οι Εβραίοι, στοιβάζονται γυμνοί στο ψύχος.
Και όλα αυτά, για τις ανάγκες της παραγωγής που δεν επιθυμεί να δώσει χρήματα για επαγγελματίες ηθοποιούς, αλλά δίνει μεγάλα ποσά για να κλείσουν τα στόματα όσων γνωρίζουν ότι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων διαπράχθηκε ένα έγκλημα.
Σαν η ζωή τους να είναι αναγκαία –αλλά όχι σημαντική– όταν υπολείπονται εργατικά χέρια, αντιμετωπίζοντάς τους μόνο ως εργατικά χέρια για το χρονικό διάστημα που επιθυμούν.
Πηγή: Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης / filmfestival.gr
*Η ταινία «Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος» ήταν η επίσημη πρόταση του Ιράν για τα Όσκαρ, που ωστόσο δεν περιλήφθηκε στην τελική πεντάδα. Τιμήθηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας με τα βραβεία καλύτερης ταινίας και αντρικού ρόλου στο τμήμα «Ορίζοντες».
Κεντρική φωτογραφία: Facebook / myfilm.gr
