Το 2021 αποτελεί για την Ακαδημία Αθηνών το έτος εξωστρέφειας και εισόδου στην ψηφιακή εποχή. Αυτό ανέφερε ο πρόεδρος της Ακαδημίας, Χρήστος Ζερεφός, στη σημερινή πανηγυρική συνεδρίαση του ιδρύματος. Η Ακαδημία «έλαβε πρωτοβουλίες για να παρακολουθήσει την εξέλιξη μέσω της πλήρους ψηφιοποίησης των αρχείων της, της εύκολης πρόσβασης των εκδόσεών της και κυρίως στην εξωστρέφεια προς την κοινωνία, ξεκινώντας από τα ίδια τα Μέλη της Ακαδημίας Αθηνών.»
Ως προς την ψηφιοποίηση, ήδη βρίσκεται προς κρίση από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, συνολική πρόταση για την ψηφιοποίηση αρχειακών εκδόσεων και άλλων αρχείων της Ακαδημίας Αθηνών. Επίσης, όπως είπε ο κ. Ζερεφός, η Ακαδημία Αθηνών υπήρξε πρωτοπόρος στη σύνδεσή της με θέματα που αφορούν στη Φύση και τις επιπτώσεις των μεταβολών της στην κοινωνία, στο Περιβάλλον και στην Οικονομία, όπως αναφέρονται στον Ιδρυτικό της Νόμο.
Στα πλαίσιο αυτό υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, με σκοπό την έναρξη νέου μεταπτυχιακού προγράμματος Σπουδών διετούς διάρκειας, με τίτλο «Προστασία μνημείων πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», για την περίοδο 2021-2027.
Εχει αναλάβει την επιστημονική υποστήριξη της Συντονιστικής 7 Ομάδας Εργασίας της διεθνούς πρωτοβουλίας της Ελλάδας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν η UNESCO και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Βασικοί πυλώνες της πρωτοβουλίας είναι η Ακαδημία Αθηνών, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις ICOMOS και Europa Nostra καθώς και το Ελληνικό Γραφείο Γεωπαρατήρησης.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Ακαδημία Αθηνών, λαμβάνοντας υπόψη την τρωτότητα των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας με τις σοβαρότατες δασικές πυρκαγιές που αντιμετωπίζουμε, έχει συστήσει, κατά τα πρότυπα της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής της Τραπέζης της Ελλάδος, την ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την Έρευνα της Ανθεκτικότητας των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων (Ε.Α.Δ.Ο.).
To Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο ίδρυσαν ξενόγλωσσο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών με τίτλο “Precision Medicine and Novel Therapies”, το οποίο θα ξεκινήσει να δέχεται φοιτητές το 2022. Ήδη στο ΙΙΒΕΑΑ εκπαιδεύονται 79 μεταδιδακτορικοί ερευνητές, 107 υποψήφιοι για την απόκτηση διδακτορικού τίτλου σπουδών και 74 υποψήφιοι φοιτητές υποψήφιοι για master.
Μεταξύ των πολλών άλλων δραστηριοτήτων του, στο πλαίσιο της εθνικής δράσης για την καταπολέμηση της νόσου COVID-19, το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών έχει ήδη πραγματοποιήσει περισσότερες από 300.000 μοριακές εξετάσεις PCR για την ανίχνευση του κορωνοϊού σε δείγματα που αποστέλλονται από την 1η Υγειονομική Περιφέρεια, τον ΕΟΔΥ και την Πολιτική Προστασία. Στο ΙΙΒΕΑΑ ταυτοποιήθηκαν για πρώτη φορά οι μεταλλάξεις του ιού που επικράτησαν σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους όπως τα στελέχη α, β, γ, δ, «το αθηναϊκό» και το «όμικρον».
Τα βραβεία της Ακαδημίας, φέτος απονέμονται ως εξής:
ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
1. Βραβείο Γ. Αθάνα, απονέμεται στην κυρία Άννα Γρίβα για την συλλογή της «Δαιμόνιοι».
2. Βραβείο Λάμπρου Πορφύρα, απονέμεται στην κυρία Χρύσα Αλεξοπούλου, για την συλλογή της «Πορείες Κατάδυσης».
3. Βραβείο Αικατερίνης Σταθοπούλου, απονέμεται στην κυρία Χρύσα Κοντογεωργοπούλου, για την συλλογή της «Λύπη Ένα Φτερό».
4. Βραβείο Ελένης Τιμ. Μυκονίου, απονεμόμενο σε αριστούχο διπλωματούχο πιανίστα, απονέμεται στον κ. Νικόλαο Βέννερ.
5. Βραβείο Σπύρου Μοτσενίγου που αθλοθέτησε η σύζυγός του Λίτσα Παπά – Μοτσενίγου, απονέμεται στον ερευνητή, μελετητή και καθηγητή Εθνομουσικολογίας ΕΚΠΑ κ. Λάμπρο Λιάβα.
6. Βραβείο Ελένης & Πάνου Ψημένου, απονέμεται στον κ. Νικόλα Σφήκα, οίκοθεν, για το βιβλίο του με τίτλο «Αλεξάνδρεια, από τον Καβάφη στον Μ. Αλέξανδρο. Ιστορία και Αρχιτεκτονική – Δύο ελληνικά τετράγωνα».
7. Λυκούργειο Βραβείο, απονέμεται στην κυρία Κλεοπάτρα Παπαευαγγέλου -
Γκενάκου, για το βιβλίο της με τίτλο «Εκ Θεμελίων».
8. Βραβείο του Κέντρου Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων – ΙΛΝΕ της Ακαδημίας Αθηνών, απονέμεται κ. Δημήτριο Μακρίδη, για την ανέκδοτη συλλογή του με τίτλο «Το Γλωσσικό Ιδίωμα της Μυστής Καππαδοκίας» και ένδειξη «Λάθε βιώσας».
9. Βραβείο Γεωργίου Π. Οικονόμου απονέμεται οίκοθεν, στην Δέσποινα Παπακωνσταντίνου - Διαμαντούρου (μετά θάνατον) και την κυρία Elena Martín González -Πεφάνη, συντελεστές της έκδοσης του 2ου Τόμου του Συμπληρώματος των Επιγραφών της Θεσσαλονίκης, «Inscriptiones Graecae, IG X 2,1s Supplementum Alterum».
10. Βραβείο Νικολάου και Μαρίας Γεωργίου, απονέμεται στον κύριο Κωνσταντίνο Γ. Σταλίδη για το έργο του «Λεξικό του γλωσσικού πολιτισμού των κατοίκων από τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας».
11. Βραβείο Σίμωνος Σίνα, απονεμόμενο οίκοθεν στον κ. Αναστάσιο Π. Λεβέντη, με την ευκαιρία της έκδοσης του τρίτομου έργου του Ιδρύματος Α. Γ Λεβέντη με τίτλο «Θρησκευτικές εικόνες της Κύπρου».
12. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, στον κ. Φραγκίσκο Μαρτίνο, για την δίγλωσση έκδοση «Άγιον Όρος, Πέτρινα Τοξωτά Γεφύρια και Υδραγωγεία - Holy Mountain, Stone Arched Bridges and Aqueducts» (Αθήνα 2019).
13. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, στην κυρία Ελευθερία Ζέη, για το βιβλίο της «Καλλίνικος Κυριάκος Κριτοβουλίδης, Απομνημονεύματα του περί αυτονομίας της Ελλάδος Πολέμου των Κρητών».
14. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, στον κ. Ιωάννη Βαμβακά, παραγωγό – σκηνοθέτη – σεναριογράφο βραβευμένων ταινιών σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ.
15. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, στον επιγραφολόγο κ. Άγγελο Π. Ματθαίου, θεράποντα της επιγραφικής επιστήμης.
16. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, στην Ετήσια Πολιτιστική Έκδοση «ΕΠΙΛΟΓΟΣ» (1991) που ιδρύθηκε από τον Σπύρο Γαλαίο, διευθύνεται από τον κ. Τάκη Βλαστό και σκοπό έχει σκοπό τον απολογισμό των πεπραγμένων εκάστου παρερχόμενου έτους στις Τέχνες και τα Γράμματα, υπό μορφή καταλόγων τίτλων έργων και συντελεστών κλπ.
ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΣΤΑ & ΕΛΕΝΗΣ ΟΥΡΑΝΗ
1. Βραβείο Ποιήσεως, απονέμεται στην κυρία Ανθή Μαρωνίτη, για την ποιητική της συλλογή «Αναπόδραστη μνήμη».
2. Βραβείο Αφηγηματικού Πεζού Λόγου, απονέμεται στον κ. Γιώργο Δενδρινό για το βιβλίο του «Είδες να μαδάνε την κότα. Ιστορία μιας οικογένειας κι ενός αιώνα».
3. Βραβείο Δοκιμίου, απονέμεται στον κ. Νίκο Κ. Αλιβιζάτο για το βιβλίο του «Δύο βήματα μπρος, ένα πίσω. 8+1 πολυτάραχες δεκαετίες».
4. Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας, απονέμεται στην κυρία Σοφία Ζαραμπούκα για το βιβλίο της «1821, Επανάσταση».
5. Εύφημος μνεία απονέμεται στον ποιητή κ. Σπύρο Κοκκινάκη, ως ένδειξη αναγνώρισης για το σύνολο του έργου του.
ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
1. Βραβείο Κωνσταντίνου Κτενά, απονέμεται στον καθηγητή κ. Σεραφείμ Πούλο, για την εργασία του «Το θαλάσσιο σύστημα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας: Επισκόπηση των φυσικογεωγραφικών και ωκεανογραφικών χαρακτηριστικών».
2. Βραβείο Νικολάου Κ. Αρτεμιάδη, αθλοθετούμενο από τη σύζυγό του Ζαφειρία, απονέμεται στον αριστούχο πτυχιούχο του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Νικόλαο Τσικούρα.
3. Βραβείο Πραξιτέλους Αργυροπούλου, απονέμεται στους κ.κ. Βασίλειο Μπέλλο, Ιωάννη Ναλμπάντη και Γεώργιο Τσακίρη για την εργασία τους «Εκτίμηση τριβών πυθμένα στο πλαίσιο της προσομοίωσης πλημμύρας».
4. Βραβείο της Οικογενείας Λουκά Μούσουλου, απονέμεται στην κυρία Χρυσοθέμιδα Παρασκευοπούλου, για την εργασία της «Ανάλυση της χρονικά εξαρτώμενης συμπεριφοράς (της βραχόμαζας) γύρω από υπόγεια ανοίγματα (σήραγγες) χρησιμοποιώντας την μέθοδο σύγκλισης-αποτόνωσης».
5. Λυκούργειο Βραβείο, απονέμεται στον κ. Κοσμά Τσακμακίδη, για την εργασία του «Κβαντικά καθοδηγούμενη αυτο-οργανωμένη κρισιμότητα και χωρο-εντοπισμός φωτός εκτός ισορροπίας».
6. Βραβείο Γεωργίου Θ. Φωτεινού, απονέμεται στους κ.κ. Βασίλειο Κυριάκου, Ιωάννη Γκαραγκούνη και Μιχαήλ Στουκίδη, για την εργασία τους «Ηλεκτροχημική Διεργασία Haber-Bosch».
7. Βραβείο Χίλδεγαρδ χήρας Λεωνίδα Ζέρβα, απονέμεται στον κ. Πλάτωνα Μαγκριώτη, για την εργασία του «Πρόοδος στην Ασύμμετρη Σύνθεση Υποκατεστημένων σε άνθρακα Πιπεραζινικών Φαρμακοφορικών Ενώσεων και οξειδωτικά σχετιζόμενων Ετεροκυκλικών Ενώσεων».
8. Βραβείο Ευτυχίας Ευταξιοπούλου, στη μνήμη του Αντιπλοιάρχου Κων. Ν. Ευταξιοπούλου, απονέμεται στον κ. Αδάμ Γ. Στεφανάδη, για το δίτομο έργο του «Το Ελληνικό Κράτος της Θάλασσας – Η ιστορία του Σύγχρονου Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, Τόμος Α΄1897-1941, Τόμος Β΄ 1941-2017».
9. Βραβείο Αντιναυάρχου Δημητρίου Φωκά και της συζύγου του Έλλης Φωκά, απονέμεται στον κ. Δημήτριο Γκαλών, για το βιβλίο του «Διαβαίνοντας τις ατραπούς του θρύλου. Η δράση και η βύθιση του υποβρυχίου Β.Π. ΚΑΤΣΩΝΗΣ (Υ1) ιδωμένη μέσα από τα ιστορικά αρχεία και τα ημερολόγια πολέμου όλων των επιχειρησιακά εμπλεκομένων μερών».
10. Βραβείο της Ακαδημίας, απονέμεται στους κ.κ. Γεώργιο Ζάκκα (προϊστάμενο), Σπυρίδωνα Πετράκο, Κωνσταντίνο Σαμαρτζή, Νικόλαο Σουρλή και Κωνσταντίνο Τσαγκαρούλη, για την προσφορά τους στα ερευνητικά προγράμματα του Κέντρου Ερευνών Αστρονομίας και Εφηρμοσμένων Μαθηματικών (ΚΕΑΕΜ).
11. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, απονέμεται στον Δρα Ραφαήλ Μωυσή, σε αναγνώριση της προσφοράς του στη διαμόρφωση και εφαρμογή της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής, στην εφαρμογή επιχειρηματικών καινοτομιών, σε εκπαιδευτικές, ερευνητικές και φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και την εν γένει συμβολή του στην ενεργειακή και οικονομική αναβάθμιση της Ελλάδας.
12. Βραβείο της Ακαδημίας, απονέμεται στον αρχιτέκτονα, ιστορικό βιβλιοθηκών και εκδότη κ. Κωνσταντίνο Στάικο, για το σύνολο του διακεκριμένου εκδοτικού του έργου.
13. Βραβείο της Ακαδημίας, απονέμεται στον ομότιμο καθηγητή Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Χρήστο (Κίτσο) Λούη, για το βιβλίο του «Ιστορίες Γενετικής (στην……..καθομιλουμένη)».
14. Βραβείο της Ακαδημίας, απονέμεται στον Σύλλογο Εθελοντών Αιμοδοτών Νήσου Θήρας, σε επιβράβευση της 30ετούς και συνεχώς αυξανόμενης πολύτιμης συνεισφοράς τους στον τομέα της ανιδιοτελούς προσφοράς αίματος, της υγείας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.
15. Βραβείο της Ακαδημίας απονέμεται στην συγγραφέα - ερευνήτρια κυρία Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου, για το βιβλίο της «Η ζωή στα ελληνικά υποβρύχια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».
ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΗΘΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
1. Βραβείο Αργυρίου και Πολυξένης Αγγελετοπούλου, για επιστημονική μελέτη, δημοσιευμένη ή αδημοσίευτη, με θέμα «O θεσμός της “τριμοιρίας” στο Μεταβυζαντινό Δίκαιο», απονέμεται στον κ. Βασίλειο - Αλέξανδρο Κόλλια, για ομότιτλη μελέτη του.
2. Βραβείο Νικολάου Καρόλου, για σύγγραμμα αναφερόμενο σε πρωτότυπη έρευνα ή συνθετική εργασία με θέμα «Ο δανεισμός με ενέχυρο το σώμα στην Αρχαιότητα - Αθήνα, Ρώμη, Γόρτυνα», απονέμεται στον κ. Αθανάσιο Δέλιο, για ομότιτλη μελέτη του.
3. Βραβείο Νικολάου Καρόλου, απονέμεται στον Σύλλογο Συνδρόμου Down Ελλάδος (1990), που έχει ως αποστολή την προσέγγιση και υποστήριξη των ατόμων με σύνδρομο Down.
4. Βραβείο Ευθυμίας- Μιμίκας Μιχαηλίδου-Νουάρου, εις μνήμην του συζύγου της ακαδημαϊκού Γεωργίου Μιχαηλίδου - Νουάρου, για πρωτότυπη αδημοσίευτη επιστημονική-νομική μελέτη με θέμα «Η άσκηση συνεπιμέλειας του τέκνου από τους γονείς - Ισχύον δίκαιο και συγκριτική εξέταση», απονέμεται στον κ. Ανδρέα -Νικόλαο Κουκούλη, για ομότιτλη μελέτη του.
5. Βραβείο Αικατερίνης Π. Οικονόμου, απονέμεται στον Φιλανθρωπικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Παραδεισίου - Ρόδου «Αγία Μαρίνα» (2007) για την προσφορά του σε ακριτικές περιοχές της χώρας καθώς και σε στρατιωτικά νοσοκομεία, με την αρωγή της σουηδικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Human Bridge.
6. Βραβείο Παναγιώτου Π. Οικονόμου, σύμφωνα με τους όρους της διαθήκης Γεωργίου Π. Οικονόμου, απονέμεται στον κ. Παναγιώτη Ι. Ηλιόπουλο, για τη μονογραφία του «Η Ειμαρμένη στην Αρχαία Φιλοσοφία».
7. Βραβείο Ιωάννη-Ίωνος Τσατσαρώνη, για πρωτότυπη αδημοσίευτη επιστημονική μελέτη με θέμα «Η ελεύθερη συμβίωση (εκτός γάμου και συμφώνου συμβίωσης) σε συγκριτική εξέταση», απονέμεται στον κ. Βασίλειο Α. Σωτηρόπουλο, για ομότιτλη μελέτη του.
8. Βραβείο Ιωάννη-Ίωνος Τσατσαρώνη, απονέμεται στον κ. Ηλία Κουβαρά, για την μελέτη του «Το παραδεκτό στη διοικητική δίκη - Η πρόσβαση στο δικαστή υπό το φως των άρθρων 20 παρ.1 του Συντάγματος και 6 παρ.1 της ΕΣΔΑ».
9. Βραβείο Κωνσταντίνου Φουρκιώτη, για επιστημονική μελέτη, δημοσιευμένη ή αδημοσίευτη, με θέμα «Η ικανοποίηση της ηθικής βλάβης σε συγκριτική εξέταση», απονέμεται στον κ. Γεώργιο Τσουλούφα, για ομότιτλη μελέτη του.
10. Βραβείο της Ακαδημίας, άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως, στο Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» (2005) και την Πρόεδρό του κυρία Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, για το εξαιρετικό έργο που επιτελούν με σκοπό την ευαισθητοποίηση πολιτών και αρμόδιων φορέων σε θέματα κυκλοφοριακής αγωγής,.
11. Εύφημος μνεία της Ακαδημίας, στους κ.κ. Εμμανουήλ Μαρκόπουλο και Εμμανουήλ Γάτη, που υπηρετούν αντίστοιχα στην Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα της Μεγίστης Καστελορίζου, για πράξη υψηλής ανθρωπιστικής αξίας.
12. Εύφημος μνεία της Ακαδημίας, στον κ. Βασίλειο Ν. Πάππα, Πρόεδρο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Χαλκιδικής, για την εν γένει προσφορά του στην μελέτη και προώθηση των αριστοτελικών ερευνών.