Στεκούμενο το ενήλικο σώμα μπροστά από τη βιβλιοθήκη, ενίοτε ανακαλεί βιβλία των παιδικών και εφηβικών του χρόνων, βιβλία που ξεδιπλώνουν νέους κόσμους και εγείρουν τη φαντασία του αναγνώστη. Κάνοντάς τον, στη συνέχεια, να πλάσει τις δικές του ιστορίες.
Ενδόμυχα, ίσως να γνωρίζουμε το λόγο που το ενήλικο χέρι μας τράβηξε από το ράφι τον «Ροβινσώνα Κρούσο» (1719) του Ντάνιελ Ντεφόε. Αυθόρμητα, φέραμε στα ρουθούνια μας το βιβλίο και έπειτα το ξεφυλλίσαμε –η μυρωδιά του χαρτιού ήταν αρκετή για να ανακαλέσει στη μνήμη τα όσα, τα παιδικά τότε χέρια μας έπλασαν με τον πηλό και ζωγράφισαν στο χαρτί, με αφορμή τον Ροβινσώνα που σάλπαρε να εξερευνήσει, αναζητώντας την περιπέτεια.
Σαν κάποιος που αναζητά το μονοπάτι του, και προκειμένου να το βρει θα χαθεί στην πορεία, ώστε να επαληθεύσει όσα αναζητούσε. Και αναζητώντας διέξοδο, θα «σκύψει» στον εαυτό του, θα συμφιλιωθεί με τις ατέλειές του, ώσπου να επιβιώσει. Καθότι, ένα από όσα μας δίδαξε ο Ροβινσώνας, ήταν να συνεχίζουμε την προσπάθεια να βρούμε το δρόμο μας. Και σε αυτή την προσπάθεια θα έρθουν στο δρόμο μας κι άλλοι άνθρωποι. Είτε θα μείνουν, είτε θα είναι παροδικοί· κάτι αντίστοιχο των δέντρων, αειθαλών και φυλλοβόλων.
Τα κεφάλαια που διαβάζουμε ξεφυλλίζοντας την έκδοση μας υπενθυμίζουν την υπόθεση του Σκωτσέζου Ροβινσώνα που ναυάγησε σε ένα ερημονήσι στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ είχε υποσχεθεί στην αγαπημένη του Φίνα ότι θα επιστρέψει αμέσως.
Ο Ντεφόε μας έμαθε ότι ο Ροβινσώνας επιβίωσε επί 28 χρόνια στην άγρια φύση –ολομόναχος στην αρχή, με τον Παρασκευά στην πορεία– με μοναδικά εφόδια τις γνώσεις και την εφευρετικότητά του. Καλλιέργησε τη γη, ασχολήθηκε με τα ζώα, έφτιαξε εργαλεία, ψωμί, πήλινα πιάτα, κατασκεύασε σπίτι και βάρκα. Και όλα αυτά, με τα χέρια του που καθοδηγούνταν από το ένστικτο της επιβίωσης.
Με αυτό το ένστικτο και υπό ένα ψύχραιμο σκεπτικό, αντιμετώπισε άγριους κανίβαλους και αδίστακτους κουρσάρους, διατηρώντας άσβεστη την ελπίδα ότι θα γυρίσει στην πατρίδα και την αγαπημένη του.
Έκδοση του μυθιστορήματος του Ντάνιελ Ντεφόε, σε δημοπρασία του οίκου Sotheby's. Ιούλιος 2019. Πηγή: AP / Natasha Livingstone
Στην ίδια βάρκα είμαστε όλοι, καθένας τραβά διαφορετικό κουπί, θα έλεγε κανείς. Και σε αυτή τη βάρκα της πορείας του, της ζωής του, ο Ροβινσώνας τράβηξε ένα κουπί που τον παρέκκλινε παροδικά από το στόχο του αλλά εν τέλει έφτασε στον προορισμό του. Θαυμάζουμε την εφευρετικότητά του, θαυμάζουμε επίσης την επινοητικότητα του Ντεφόε να πλάσει έναν τέτοιο ήρωα.
Όσο για τη θάλασσα, το ναυάγιο, δέχονται επίσης πολλών ερμηνειών κατά την ενήλικη ματιά μας. Κι αν σε αυτή φαντάζει δύσκολο έως αδύνατο ένας, μόνος, ναυαγός να αντιμετωπίσει την απεραντοσύνη της θάλασσας και της άγριας φύσης, κατά την παλαιότερη ανάγνωσή μας, η στάση του Ροβινσώνα ισούται με το θάρρος και το πείσμα για την αντιμετώπιση όποιων δυσκολιών.
Ας μη λησμονούμε, ότι ο «Ροβινσώνας Κρούσος», ένα από τα πιο αγαπημένα αναγνώσματα των παιδικών και εφηβικών μας χρόνων, γράφθηκε αρχικά για ενήλικες. Και παρότι φέτος κλείνει 303 χρόνια «ζωής», συνεχίζει να γοητεύει γενιές και γενιές παιδιών σε πολλές χώρες του κόσμου.
Το ταξίδι αυτό του Ροβινσώνα Κρούσου παρουσιάζεται (έως 9/4) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (210 7282333), σε μουσικοθεατρική μεταφορά του έργου υπό τη διασκευή του Γιώργου Γαλίτη. Διανθίζεται με πολλά και διαφορετικά μουσικά ακούσματα σε πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Μηνά Αλεξιάδη, με ορχήστρα επί σκηνής και τραγούδια, προβολές, σκηνικά και κοστούμια που μεταφέρουν το κοινό –παιδιά και ενήλικες– στην εποχή και το ερημικό «περιβάλλον του «Νησιού της Απόγνωσης»· όπως ονομάζει ο αγαπημένος ήρωας το μικρό νησί όπου ναυαγεί.
Πηγή: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών @ akriviadis
Η μουσικοθεατρική παράσταση είναι συμπαραγωγή των Αrcadia Media και Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Τατιάνα Λύγαρη, τα σκηνικά-κοστούμια ο Γιάννης Μετζικώφ, τις χορογραφίες επιμελήθηκε η Φαίδρα Σούτου, τους φωτισμούς σχεδίασε ο Σάκης Μπιρμπίλης. Μουσική διδασκαλία η Άλκηστις Ραυτοπούλου.
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Έλενα Βακάλη, Γιάννης Βαρβαρέσος, Λεωνίδας Καλφαγιάννης, Σταύρος Μπέκας, Λάμπρος Παπαγεωργίου, Μάρθα Τομπουλίδου, Δημήτρης Τσολάκης, Σαμψών Φύτρος, Χρυσαλένα Χριστοπούλου, και οι μουσικοί Σπύρος Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Παπαλάμπρου, Άλκηστις Ραυτοπούλου, Εβελίνα Χαρκοφτάκη.
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Shutterstock
