Πολιτιστική ατζέντα εβδομάδας: Ολοκαύτωμα, κλασική μουσική, κλιματική αλλαγή και έκθεση φωτογραφίας

Πολιτιστική ατζέντα εβδομάδας: Ολοκαύτωμα, κλασική μουσική, κλιματική αλλαγή και έκθεση φωτογραφίας

Εκδηλώσεις στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου πρωταγωνιστούν και την ερχόμενη εβδομάδα στην πολιτιστική ατζέντα. Πρόκειται για διάλεξη αναφορικά με την έννοια της ελευθερίας, παραστάσεις για το Ολοκαύτωμα, τις γυναίκες στην Ιστορία, τον έρωτα, συναυλίες κλασικής μουσικής και γκαλά με άριες που είχε ερμηνεύσει η Μαρία Κάλλας.

Το ενδιαφέρον μας κεντρίζει και έκθεση της φωτογράφου αρχιτεκτονικής και τοπίου Εριέτα Αττάλη με φωτογραφίες οικοδομημάτων που σχεδίασε ο Ιάπωνας αρχιτέκτων Κένγκο Σούμα.

Διάλεξη - Παρουσιάσεις βιβλίων

Συζήτηση για την έννοια της ελευθερίας και δύο παρουσιάσεις βιβλίων αναφέρουμε στην προκειμένη ενότητα.

«Η Ελλάδα των Άλλων» είναι το θέμα της συζήτησης που γίνεται στο πλαίσιο του κύκλου συζητήσεων «Η Ελευθερία των Άλλων», καθότι μία εκ των δύο θεματικών του εφετινού Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου είναι η ελευθερία· η εν λόγω θεματική, με αφορμή την διακοσιετηρίδα από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού.

Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί (14/6, 18:45) στην Πειραιώς 260 (Κτίριο Β'), ανάμεσα στους Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Λεωνίδα Εμπειρίκο, Κατερίνα Μάτσα και Παναγή Παναγιωτόπουλο, οι οποίοι θα συνδιαλεγούν για το πόσο ελεύθεροι είναι ή υπήρξαν όσοι δεν συμπεριελήφθησαν ή δεν συμπεριλαμβάνονται αυτονόητα και αυτοδίκαια στο εκάστοτε εθνικό «εμείς», για το πώς μιλούν οι Έλληνες πολίτες (αλλόγλωσσοι ή ετερόθρησκοι: Σλάβοι, Εβραίοι, Μουσουλμάνοι) για τη δική τους ελευθερία και πώς μπορούμε να τους (ή μας) ακούσουμε.

Συντονίζει ο Διονύσης Καψάλης ο οποίος επίσης επιμελείται τον κύκλο συζητήσεων. Είσοδος ελεύθερη.

Ευκαιρία για επίσκεψη στην εικαστική έκθεση «Raft» του Αντώνη Καπνίση η παρουσίαση του συνοδευτικού της καταλόγου που θα πραγματοποιηθεί (10/6, 12:00-16:00) στον χώρο της «DL gallery» (Μεσολογγίου 55, Πειραιάς). Εκκινώντας από τη φράση του «οι χαρακιές πληγώνουν το χαρτί, το φως το επουλώνει», ο εικαστικός ξετυλίγει το τελευταίο σώμα δουλειάς του όπου κυριαρχεί η αμφισημία και η αμφιθυμία, η γεωμετρικότητα και η αρχιτεκτονική, όπως αναφέρουμε- μεταξύ άλλων – στο σημείωμά μας «Η ''Σχεδία'' του Αντώνη Καπνίση προσάραξε στον Πειραιά».

Πηγή φωτ.: Facebook / ΔΛ gallery

Μία ολοκληρωμένη πραγματεία ανάδειξης νέας θεσμικής συγκρότησης των ανθρώπινων σχέσεων στον σύγχρονο κόσμο του κράτους αποτελεί η έκδοση «Σύγχρονη Ελληνική Πολιτεία» (εκδ. «Νόηση») του Δημήτρη Π. Παναγιωτόπουλου.

Στην έκδοση περιλαμβάνονται θέματα περί θεσμών, ελευθερίας, ανθρωπισμού, συγκέντρωσης εξουσίας των πολιτών, δημοκρατίας, κράτους ΜΚΟ - Κοινωνία σε αποσύνδεση, Νέας Τάξης πραγμάτων και διεθνούς Ελίτ, επαναπροσδιορισμού των διεθνών Σχέσεων, και περί της ορθής πλευράς της ιστορίας.

Η παρουσίαση θα γίνει (14/6, 20:30) στο βιβλιοπωλείο «Ianos» (Σταδίου 24). Όσοι αδυνατούν να παρευρεθούν, μπορούν να την παρακολουθήσουν ζωντανά από το κανάλι του Ianos στο Youtube και στη σελίδα του στο Facebook.

Θέατρο - Χορός

Πολυαναμενόμενο και sold out το νέο έργο του παγκοσμίου φήμης χορογράφου και χορευτή, Άκραμ Καν, «Jungle Book reimagined (Το βιβλίο της ζούγκλας όπως το φανταζόμαστε από την αρχή)», για το οποίο έχει βασιστεί στο «Βιβλίο της ζούγκλας» του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ. Η διαφορά είναι ότι ο Άκραμ Καν δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο (Μόγλης) σε ένα κορίτσι, το οποίο αιχμαλωτίζεται σε έναν κόσμο κατεστραμμένο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

«Επανέκδωσα το βιβλίο της ζούγκλας, γιατί ήθελα να επανορθώσω τις ιστορίες του παρελθόντος, αλλά το πιο σημαντικό, ήθελα να δώσω τη δυνατότητα της "αλλαγής" και της "ελπίδας" στα σημερινά παιδιά» είχε αναφέρει για τη νέα του δουλειά, όπως σημειώνουμε – μεταξύ άλλων – στο σημείωμά μας «Το Βιβλίο της ζούγκλας» του Άκραμ Καν για την κλιματική αλλαγή.

Το έργο ανεβαίνει στις 14 και 15 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, θα αναφερθούμε εκ νέου αφότου το παρακολουθήσουμε.

Από την παράσταση «Jungle Book reimagined (Το βιβλίο της ζούγκλας όπως το φανταζόμαστε από την αρχή)» © Ambra Vernuccio. Πηγή φωτ.: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Τη νιότη, τον έρωτα, το Ολοκαύτωμα και τις γυναίκες πραγματεύονται οι θεατρικές παραστάσεις που παρουσιάζονται έως το επόμενο Σάββατο στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.

Η παράσταση «Καζανόβα / Δον Ζουάν – Ερωτική περιπλάνηση» (14-16/6, 21:00, 17-18/6, 20:00, Πειραιώς 260, κτίριο Δ) είναι αυτή με την οποία ο Στάθης Λιβαθινός (σκηνοθεσία, δραματουργική επεξεργασία) επιστρέφει φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Ο σκηνοθέτης αναμετριέται με δυο κλασικά λογοτεχνικά έργα, που περιστρέφονται γύρω από τη μυθική μορφή του Δον Ζουάν και την ιστορική προσωπικότητα του Καζανόβα. Πρόκειται για τον «Δον Ζουάν» του Λόρδου Μπάιρον και το «Τέλος του Καζανόβα» της Μαρίνα Τσβετάγεβα.

«Είναι δύο πολύ ιδιαίτερα κείμενα που παρουσιάζονται πρώτη φορά στα ελληνικά σε έμμετρο ομοιοκατάληκτο στίχο. Το ένα μιλάει για τη νιότη, την ερωτική αρχή. Το άλλο για τον απολογισμό του έρωτα και της ζωής» λέει ο Στάθης Λιβαθινός, ο οποίος συμπράττει με τη δραματολόγο και μεταφράστρια Έλσα Ανδριανού για τη μετάφραση του έργου της Τσβετάγεβα και τον ποιητή και μεταφραστή Γιώργο Κοροπούλη για το έργο του Μπάιρον.

Παίζουν οι Βασίλης Ανδρέου, Γιώργος Δάμπασης, Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόικας, Ειρήνη Λαφαζάνη, Λίλλυ Μελεμέ, Πολυξένη Παπακωνσταντίνου, Μαρία Σαββίδου, Θεόβη Στύλλου, Άρης Τρουπάκης και Δημήτρης Φιλιππίδης. Τα σκηνικά - κοστούμια είναι της Ελένης Μανωλοπούλου, η μουσική του Θοδωρή Αμπαζή, οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου.

«Καζανόβα / Δον Ζουάν – Ερωτική περιπλάνηση» @ Ελίνα Γουνανλή. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Από την «πραγματική ιστορία» του Σίμον Φρανκ, ενός Πολωνοεβραίου και τελευταίου επιζώντα του Ολοκαυτώματος από την οικογένειά του εκκινεί η παράσταση «Το θεατρικό έργο (La obra)» του διεθνώς αναγνωρισμένου πρωτοποριακού Αργεντίνου σκηνοθέτη Μαριάνο Πενσότι (κείμενο – σκηνοθεσία).

Στη συνέχεια, ο Σίμον Φρανκ μετακομίζει σε ένα χωριό της Αργεντινής τη δεκαετία του 1960, αρχίζει να χτίζει μεγάλων διαστάσεων θεατρικά σκηνικά, που αναπαριστούν σκηνές από τη μικρή πόλη όπου μεγάλωσε αλλά και από το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο οποίο δολοφονήθηκαν οι γονείς του. Χρόνια αργότερα, αποκαλύπτεται ότι ο Πολωνοεβραίος δεν ήταν αυτός που ισχυριζόταν ότι είναι.

Διεθνής συμπαραγωγής, το έργο ανεβαίνει στην Πειραιώς 260 (Κτίριο Η), στις 14 και 15 Ιουνίου (21:00).

Από «Το θεατρικό έργο (La obra)» @ Nurith, Wagner-Strauss. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Μια παράσταση για μια ιστορία ηρωισμού, οράματος, ελπίδας, συνεργασίας, για ένα επικό κατόρθωμα που σβήστηκε από τη συλλογική μας μνήμη, υποβαθμίστηκε και ξεχάστηκε είναι «Οι γυναίκες επιστρέφουν» των Νέδης Αντωνιάδη και Μαγδαλένας Ζήρα, με την τελευταία να υπογράφει τη σκηνοθεσία.

Η παράσταση δανείζεται τον τίτλο της από το κίνημα των δεκαετιών 1970 και 1980, που είχε διοργανώσει αντικατοχικές ειρηνικές πορείες στην Κύπρο, με στόχο να σπάσουν τη γραμμή αντιπαράταξης στην Κύπρο καθώς και να διεθνοποιηθεί το Κυπριακό.

Είναι βασισμένη σε αυθεντικές μαρτυρίες και καλεί το κοινό να σταθεί με κριτική ματιά απέναντι στην επίσημη ιστορία και να εστιάσει στο διαχρονικό θέμα της διαγραφής της γυναικείας εμπειρίας από την ιστορία και την απουσία της γυναικείας οπτικής από τον δημόσιο βίο.

Ανεβαίνει (15-16/6, 21:00) στην Πειραιώς 260 (Κτίριο Ε'), με τις Νέδη Αντωνιάδη, Σοφία Καλλή, Γιόλα Κλείτου, Ζωή Κυπριανού, Ιωάννα Παπαμιχαλοπούλου και Μαρία Χατζηχριστοδούλου. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Έλενας Κατσούρη, η μουσική σύνθεση και επιμέλεια του Αντώνη Αντωνίου, το βίντεο της Έλενας Αλωνεύτη, οι φωτισμοί του Βασίλη Πετεινάρη.

«Οι γυναίκες επιστρέφουν» @ Σωκράτης Σωκράτους. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Πληροφορίες εισιτηρίων εδώ.

Συναυλίες - Μουσική

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου πρωταγωνιστεί και στην προκειμένη ενότητα, από κοινού με τις μουσικές εκδηλώσεις στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ δίνονται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού δύο συναυλίες κλασικής μουσικής και ένα γκαλά όπερας. H βασίλισσα του βιολιού Άννε-Ζοφί Μούτερ και το σύνολο εγχόρδων Mutter’s Virtuosi ερμηνεύουν (12/6: 21:00) έργα των Βιβάλντι, Μπαχ, Πρέβιν και Μπολόν ντε Σεν-Ζορζ (περισσότερα για τη συναυλία και την  Άννε-Ζοφί Μούτερ εδώ).

Η Άννε-Ζοφί Μούτερ και το σύνολο εγχόρδων Mutter’s Virtuosi @ Ansgar Klostermann. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Ο σταρ του πόντιουμ, Θεόδωρος Κουρεντζής, διευθύνει (15/6, 21:00) την Utopia –ένα διεθνές σύνολο αποτελούμενο από κορυφαίους σολίστες του κόσμου– στην «Τρίτη συμφωνία» του Γκούσταβ Μάλερ· τον μέγα ύμνο του Μάλερ στη Φύση και στις στοιχειακές δυνάμεις των όντων, που αγωνίζονται να ενωθούν με τον Θεό.

Ο διεθνούς φήμης τενόρος Ρομπέρτο Αλάνια και η σοπράνο Αλεξάντρα Κούζακ ερμηνεύουν (17/6, 21:00) άριες και ντουέτα από δημοφιλείς όπερες που σφράγισε η φωνή της Μαρίας Κάλλας. Η συναυλία διοργανώνεται από τον Ελληνικό Σύλλογο Μαρία Κάλλας, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από τη γέννηση της κορυφαίας υψιφώνου του 20ου αιώνα. Υπενθυμίζουμε ότι το 2023 έχει κηρυχτεί από την UNESCO Έτος Μαρίας Κάλλας.

Συμμετέχει ο Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Νάιντεν Τόντοροφ, διευθυντή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Σόφιας. Τα έσοδα θα διατεθούν για την ολοκλήρωση του Μουσείου «Μαρία Κάλλας».

Η Αλεξάντρα Κούζακ και ο Ρομπέρτο Αλάνια @Gregor Hohenberg. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (210 7282333) δίνουν οι Χάρης Δημαράς και Κωστής Μαραβέγιας.

Ο πιανίστας Χάρης Δημαράς, καθηγητής πιάνου και μουσικής δωματίου στο πανεπιστήμιο Ithaca College (Νέα Υόρκη) ερμηνεύει (13/6, 21:00, Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος) ορισμένα από τα ωραιότερα έργα του Σεργκέι Ραχμάνινοφ (1873-1943). Η συναυλία δίνεται επ ευκαιρία συμπλήρωσης 150 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου Ρώσου μουσουργού, με τον Δημαρά συμπράττουν οι γιοι του Άλεξ και Πάνος.

Οι συναυλίες του Κωστή Μαραβέγια δίνονται (16 & 17/6, 21:00) στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, όπου ο δημοφιλής καλλιτέχνης θα ερμηνεύσει κομμάτια από την προσωπική του δισκογραφία. Μαζί του η Ξένια Ντάνια, επί σκηνής, οι μουσικοί Νίκος Αγγλούπας (ηλεκτρικό μπάσο), Άγγελος Αγγελίδης (ηλεκτρική κιθάρα), Jim Staridas (τρομπόνι), Χρήστος Καλκάνης (κλαρινέτο, πλήκτρα) και Demian Gómez (κρουστά, τύμπανα).

Εκθέσεις

Τα ονόματα της διεθνούς αναγνωρισμένης και πολυβραβευμένης Ελληνοϊσραηλινής φωτογράφου αρχιτεκτονικής και τοπίου Εριέτα Αττάλη και του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Κένγκο Σούμα συνθέτουν την έκθεση «Woodscapes / Erieta Attali on Kengo Kuma» η οποία παρουσιάζεται στο Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο (Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 22) από τις 16 Ιουνίου έως τις 31 Οκτωβρίου.

Εριέτα Αττάλη, «Γέφυρα στο Minaminsarikou, Ιαπωνία». Πηγή φωτ.: Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο

Η Αττάλη εστιάζει στα ξύλινα αρχιτεκτονικά έργα του Κένγκο Σούμα που βρίσκονται από τα πιο απόμακρα σημεία της Ιαπωνίας μέχρι το κέντρο της πόλης του Παρισιού. Μέσα από 15 φωτογραφίες καταδεικνύεται η αρχιτεκτονική προσέγγιση του Κούμα· συνδυάζει το μηχανικό και κατασκευαστικό άθλο των αδιάκοπων, τεράστιων γυάλινων επιφανειών με καινοτόμες ερμηνείες της παραδοσιακής ιαπωνικής ξύλινης αρχιτεκτονικής, και έτσι συνθέτει χώρους που αναφέρονται στις μεταβαλλόμενες αξίες του φυσικού περιβάλλοντος.

Χρησιμοποιώντας αναλογικές φωτογραφικές μηχανές, η Αττάλη αναζητά και αποτυπώνει τη διαπερατότητα του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, συγχωνεύοντας τις σκληρές και αντανακλαστικές επιφάνειες σε πολυεπίπεδες εικόνες γεμάτες από την ατμόσφαιρα της καθαυτής ουσίας της αρχιτεκτονικής τέχνης του Κούμα.

Εριέτα Αττάλη, «Γέφυρα στο Minaminsarikou, Ιαπωνία». Πηγή φωτ.: Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο

Μυθικά πλάσματα, Κένταυροι, αναγεννησιακές γυναίκες, παγώνια, κοράκια, μονόκεροι, ιππότες, νεκροκεφαλές κ.ά. συνθέτουν τον μυθικό και ρομαντικό κόσμο της Ιφιγένειας Σδούκου, φιλοτεχνημένο με την παραδοσιακή τεχνική του κεντήματος. Ο κόσμος της αυτός ξετυλίγεται στην έκθεση «Threads of fantasy», η οποία παρουσιάζεται (15/6-21/7, εγκαίνια: 15/6, 19:00-22:00) στην αίθουσα τέχνης «έκφραση - γιάννα γραμματοπούλου» (Βαλαωρίτου 9α).

«Οι συνθέσεις της παραπέμπουν σε μεσαιωνικές ταπισερί και εικονογραφημένα χειρόγραφα-κώδικες με τη διάχυτη μυστικιστική ατμόσφαιρα, την αισθητική και τον έντονα διακοσμητικό τους χαρακτήρα» παρατηρεί ο ιστορικός τέχνης Γιάννης Μπόλης και συνεχίζει: «Εικόνες —προαιώνια και διαχρονικά σύμβολα που διατρέχουν εποχές και πολιτισμούς— εμφανίζονται στις λευκές επιφάνειες των υφασμάτων για να ''αφηγηθούν'' πρωτότυπες ιστορίες μέσα από αναπάντεχες συναντήσεις και απρόσμενους συνδυασμούς».

Ιφιγένεια Σδούκου, «Πρόσωπα» (2023, κέντημα στο χέρι, 15,3 x 8,3 εκ)

Κινηματογράφος

Με την κωμωδία «Η Μέρα της Μαρμότας» (Groundhog Day, 1993) του Χάρολντ Ράμις συνεχίζεται (11/6, 21:00) η σειρά υπαίθριων κινηματογραφικών προβολών του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ, Λεωφ. Συγγρού 364) Park your Cinema, στο Ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος, με ελεύθερη είσοδο.

Κεντρικό πρόσωπο ένας μετεωρολόγος ο οποίος καλείται –για τέταρτη χρονιά– να καλύψει ένα τοπικό έθιμο για μια μαρμότα που μπορεί να προβλέψει τις καιρικές συνθήκες. Την επόμενη ημέρα ανακαλύπτει ότι έχει εγκλωβιστεί στην ίδια μέρα, η οποία επαναλαμβάνεται.

Στην αρχή χρησιμοποιεί αυτή την πληροφορία προς όφελός του ώσπου συνειδητοποιεί ότι είναι καταδικασμένος να ζει για την υπόλοιπη αιωνιότητα στο ίδιο μέρος, βλέποντας τους ίδιους ανθρώπους και κάνοντας τα ίδια πράγματα. Έως ότου βρίσκει πώς μπορεί να λυτρωθεί.

Από την ταινία «Η μέρα της Μαρμότας». Πηγή φωτ.: ΚΠΙΣΝ

Το σενάριο υπογράφουν οι Ντάνι Ρούμπιν και Χάρολντ Ράμις, πρωταγωνιστούν οι Μπιλ Μάρεϊ και Άντι ΜακΝτάουελ.

Κεντρική φωτ.: Από «Το θεατρικό έργο (La obra)» @ Nurith, Wagner-Strauss. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου