Έχουν μια σπάνια ομορφιά οι παλιές φωτογραφίες, δέχονται επίσης του σεβασμού των χεριών που τις αγγίζουν, των ματιών που τις παρατηρούν, της ψυχής που συναισθάνεται όσα απαθανάτισε ο φωτογραφικός φακός. Εύθραυστες, αναβρύζουν το άρωμα εποχών με θετικό ή αρνητικό πρόσημο, υπενθυμίζοντάς μας, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία της φωτογραφίας στην καταγραφή της ιστορίας αστικών και επαρχιακών κέντρων και νησιών, όπως και τη συμβολή της οπτικής αυτής μορφής τέχνης στη διατήρηση της μνήμης. Αυτά εξαρτώνται, κάθε φορά, από τη ματιά του φωτογράφου και τη στιγμή που θα επιλέξει να πατήσει το κουμπί της φωτογραφικής του μηχανής, καθιστώντας παντοτινή μια εφήμερη αλλά ουσιαστική στιγμή.
Ο Αμερικανός Robert McCabe (γενν. 1934) συγκαταλέγεται στους φωτογράφους που έχουν χαράξει τη δική τους πορεία στη φωτογραφία, με χαρακτηριστική, θα λέγαμε, «γραφή». Μία από τις δουλειές του είναι η καταγραφή της Ύδρας της δεκαετίας του ’50 και των αρχών του ’60, που παρουσιάζεται (έως 31/10) από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος στην Ιστορική Οικία Λάζαρου Κουντουριώτη, παράρτημα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στην Ύδρα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Μιαούλεια 2022» με τη συνδρομή της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Ύδρας.
Η έκθεση φέρει τον τίτλο «Η Ύδρα του Robert McCabe, 1950s-1960s» και το κοινό μπορεί να τη δει στον κάτω όροφο της Οικίας Κουντουριώτη, αφότου διασχίσει την αίθουσα με τα έργα του Κωνσταντίνου Βυζάντιου. Ο χαμηλός φωτισμός της αίθουσας όπου φιλοξενείται η έκθεση του McCabe συμβάλει στο νοητό ταξίδι των επισκεπτών στην Ύδρα που απαθανάτισε, μια περίοδο που οι αλλαγές στην κοινωνία του νησιού είχαν μόλις αρχίσει να διακρίνονται. Ο φακός του παρουσιάζει το νησί σε δύο διακριτές φάσεις: της παραδοσιακής νησιωτικής κοινωνίας που επιβίωνε λιτοδίαιτα και του κατοπινού μετασχηματισμού του νησιού σε κοσμοπολίτικο κέντρο και τουριστικό προορισμό.
Έχοντας περπατήσει στο λιμάνι και τα σοκάκια του νησιού του Αργοσαρωνικού, το βλέμμα μας αναγνωρίζει αμέσως τις ομορφιές του στις φωτογραφίες του McCabe, με το έγχρωμο φιλμ να έχει τη δική του συμβολή στην αποτύπωση των χρωμάτων, του φωτός του ήλιου και των σκιών στους βράχους, των σπιτιών, των καϊκιών, της θάλασσας, κάθε ώρας της ημέρας. Μεταξύ άλλων, ο φακός του έχει αποτυπώσει άγκυρες, το καμπαναριό του Μοναστηριού της Παναγίας, την προτομή του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, τις πέτρινες μάντρες, τα γερασμένα επιβλητικά σπίτια που μεταφέρουν μια αίσθηση βίωσης γεγονότων, το πλοίο-σύμβολο «Νεράιδα», τις καθημερινές ασχολίες των βιοπαλαιστών, τα δέντρα που ξεφυτρώνουν ανάμεσα στα σπίτια και τους βράχους.
Το βλέμμα των επισκεπτών της έκθεσης ακολουθεί το βλέμμα των μικρών παιδιών τα οποία ο McCabe απαθανάτισε να τριγυρίζουν ελεύθερα στο λιμάνι. Δεν γνωρίζουμε τι αναζητούσαν παρατηρώντας τη θάλασσα και τα καΐκια, μπορούμε όμως να πούμε ότι ταυτίζονται με την επιθυμία πολλών, σαν βρεθούν στο νησί, να ξεκουράσουν τη ματιά τους ακολουθώντας τις κινήσεις της θάλασσας και των πλεούμενων.
Στο σύνολό τους, οι φωτογραφίες αποτυπώνουν το ενδιαφέρον του McCabe για έναν τόπο παρθένο και αυθεντικό, που τον κέρδισε από το 1954, οπότε και επισκέφτηκε πρώτη φορά την Ύδρα. Τα έτη 1955 και 1957 επέστρεψε σε αποστολή από το National Geographic και φωτογράφισε τα νησιά των Κυκλάδων.
