Σε ιδιότυπο αγώνα με τον χρόνο εξελίσσεται το ανακαινιστικό έργο στην Παναγία των Παρισίων. Μετά την καταστροφή που υπέστη το μνημείο από την τεράστια πυρκαγιά τον Απρίλιο του 2019, οι Γάλλοι έχουν θέσει χρονιά - ορόσημο για την επαναλειτουργία του το 2024. Πριν από λίγες ημέρες η υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Ρίμα Αμπντούλ-Μαλάκ ήταν σαφής: ο καθεδρικός πρέπει να ανοίξει ξανά το 2024 για να συμπέσει με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, γεγονός που θα συγκεντρώσει τα βλέμματα όλου του κόσμου στην πόλη του Φωτός.
Θα δούμε, λοιπόν, το παρισινό τοπόσημο, όπως το ξέραμε; Αν δεν υπάρξει άλλη κακοτυχία, η Νοτρ Νταμ θα ανοίξει πράγματι τις πόρτες της στους πιστούς τον προβλεπόμενο χρόνο, μα οι εργασίες θα συνεχίσουν σε μέρη όπου δεν εμποδίζεται η λειτουργία του ναού. «Είμαστε βέβαιοι πως το 2024 θα είναι το έτος ολοκλήρωσης μεγάλου μέρους του καθεδρικού για τους πιστούς και το κοινό, αν και θα υπάρχει περισσότερη δουλειά να γίνει μετά» εξήγησε η υπουργός στους δημοσιογράφους, κατά την επίσκεψή της στους χώρους των εργασιών.
Το ενδιαφέρον των Γάλλων για το ιστορικό μνημείο παραμένει αμείωτο, γι' αυτό και ο πρόεδρος Μακρόν διόρισε τον αρχηγό του στρατού, στρατηγό Jean-Louis Georgelin, να επιβλέπει προσωπικά την ανοικοδόμηση σε στενή συνεργασία με τον Philippe Villeneuve, τον αρχιτέκτονα των εθνικών μνημείων της Γαλλίας.
Πρόκειται για διαδικασία που μόνο εύκολη δεν υπήρξε. Το πρώτο που μπορεί να επισημάνει κανείς είναι τα διόλου ευκαταφρόνητα ποσά που απαιτεί το ανακαινιστικό έργο: 846 εκατομμύρια ευρώ - έως τώρα - έχουν υπολογιστεί, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη έκτακτες ανάγκες, όπως για παράδειγμα ο καθαρισμός του περίφημου οργάνου της εκκλησίας και των 8.000 σωλήνων του (περιλαμβάνεται στο τσουχτερό τίμημα).
Ο στρατηγός αποκάλυψε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα σε συνέντευξή του στη Figaro ότι το κόστος ανοικοδόμησης θα ανέλθει σε 550 εκατομμύρια ευρώ, με τα υπόλοιπα χρήματα να διατίθενται για μη επείγουσες επισκευές μετά την επαναλειτουργία του ναού. «Από τις 15 Απριλίου 2019, περισσότερα από 846 εκατομμύρια ευρώ έχουν ληφθεί από περισσότερους από 340.000 δωρητές από 150 χώρες», δήλωσε ο Georgelin.
Το σύνολο περιλαμβάνει 200 εκατ. ευρώ από τον Bernard Arnault της Louis Vuitton - Moët Hennessy, και 100 εκατ. ευρώ από τον François Pinault, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Kering και ιδιοκτήτη του Christie’s. Το πρώτο στάδιο των εργασιών, το οποίο περιλάμβανε την ανοικοδόμηση και στερέωση του ναού, ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο της περσινής χρονιάς και κόστισε 150 εκατομμύρια ευρώ.
Το δεύτερο στάδιο της αποκατάστασης εκτιμάται ότι θα κοστίσει 550 εκατ. ευρώ. Το βαρύ τίμημα αφορά τον καθαρισμό στο εσωτερικό του καθεδρικού, του μοναδικού οργάνου που αναφέραμε, της τοιχοποιίας, των θόλων, και του κωδωνοστασίου, μεταξύ άλλων. Τα υπόλοιπα 146 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για την εξωτερική αποκατάσταση του ναού, αν και δεν έχει καθοριστεί χρονοδιάγραμμα. Εξειδικευμένες εταιρείες σε όλη τη χώρα έχουν υπογράψεις συμφωνίες για διάφορες πτυχές της αποκατάστασης. Τον περασμένο Οκτώβριο, 22 πίνακες μνημειακού μεγέθους που χρονολογούνται από τον 17ο και τον 18ο αιώνα αποκαταστάθηκαν σε εξειδικευμένο εργαστήριο στην Εσόν κοντά στο Παρίσι.
Η επανεγκατάσταση του κωδωνοστασίου 315 ποδιών είναι το επόμενο μεγάλο βήμα. Για τον σκοπό αυτό, θα ανεγερθούν τον Σεπτέμβριο σκαλωσιές βάρους 600 τόνων. Τα 2.000 κομμάτια από 1.300 βελανιδιές που απαιτούνται για την αποκατάσταση του κωδωνοστασίου, του εγκάρσιου ανοίγματος και των παρακείμενων ανοιγμάτων θα συναρμολογηθούν σε εργαστήρια ξυλουργών προτού μεταφερθούν στη Notre-Dame στις αρχές του 2023.
Την ίδια περίοδο θα πρέπει να ολοκληρωθεί η βάση που θα χρησιμεύσει ως στήριγμα για το κωδωνοστάσιο. Πρόκειται για «εξαιρετικά πολύπλοκη επιχείρηση» που απαιτεί στενό συντονισμό όλων των εμπλεκομένων. Αν μάλιστα αναλογιστούμε ότι την ανοικοδόμηση καθυστέρησε ο κίνδυνος μόλυνσης από μόλυβδο λόγω της σκόνης που άφησε η πυρκαγιά, αλλά και απρόσμενους παράγοντες όπως η πανδημία, βλέπουμε ένα ανακαινιστικό έργο που όμοιό του δύσκολα θα υπάρξει στον αιώνα. Πέρα όμως από τις τεχνολογικές καινοτομίες, τον ανθρώπινο μόχθο και τα κόστη που απαιτήθηκαν, η Παναγία των Παρισίων έχει έναν άσβεστο συμβολισμό.
Θυμόμαστε τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο στο μνημειώδες έργο του «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος». Μιλώντας για τον γοτθικό ρυθμό και τη Νοτρ Νταμ, αποτυπώνει όχι απλώς το μοναδικό αίσθημα της ανόδου στο νοητό ύψος που μας υποβάλλουν οι μεγάλες καθεδράλες. Στην κορυφή του γοτθικού μνημείου δείχνει το αξιακό πλαίσιο που έθεσε ο Ευρωπαίος όλους αυτούς τους αιώνες: ο πολιτισμός δεν είναι το σύστημα ώστε να το γκρεμίσεις. Είναι το μόνιμο αίτημα του Ευρωπαίου στον βαθμό που μπορούμε να πούμε ότι δεν εκφράζει η Ένωση τον πολιτισμό μας, αλλά ο πολιτισμός μας την Ένωση.
