Θα μπορούσε το μπαλέτο «Η λίμνη των κύκνων» να ιδωθεί ως μία ιστορία - ανησυχία για το περιβάλλον και τυχόν μόλυνσή του; Καταφατικά απαντά ο Γάλλος χορογράφος Ανζελέν Πρελζοκάζ (γενν. 1957) έχοντας παρουσιάσει τη δική του, μοντέρνα εκδοχή του δημοφιλούς μπαλέτου, συνδυάζοντας το κλασικό με το σύγχρονο δίχως να προδίδει την αυθεντική εκδοχή, αλλά δίνει μια πιο –υποθετική– «γκρίζα» πλευρά του παραμυθιού.
Παρακολουθήσαμε την χορογραφική του εκδοχή στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου παρουσιάστηκε από 26 χορευτές του Μπαλέτου Πρελζοκάζ, στο πλαίσιο του προσφάτως ολοκληρωθέντος Φεστιβάλ της Άνοιξης. Η χορογραφία –όπως και η αυθεντική του κλασικού μπαλέτου– ενσαρκώνει την γκάμα των ανθρωπίνων συναισθημάτων, υπενθυμίζει ότι το σύγχρονο «πατά» στο κλασικό, και ότι ο χορός αποτελεί μέσο έκφρασης της κάθε φορά συναισθηματικής κατάστασης.
Για τους μη έχοντες γνώση της υπόθεσης της κλασικής εκδοχής του μπαλέτου, αφηγείται τις αισθηματικές περιπέτειες ενός νέου πρίγκιπα (Ζήγκφρηντ) και μιας όμορφης κοπέλας (Οντέτ), την οποία ένας κακόβουλος μάγος (Ρόθμπαρτ) μεταμορφώνει σε λευκό κύκνο. Μεγάλο μέρος της υπόθεσης εκτυλίσσεται στις όχθες της λίμνης, μόνη λύση για να μεταμορφωθεί ξανά η Οντέτ από κύκνος σε άνθρωπο, είναι η ρομαντική αγάπη.
Πηγή: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Ο Πρελζοκάζ μεταφέρει την ιστορία στη σημερινή κοινωνία και ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η εκμετάλλευση των ορυκτών στις όχθες της λίμνης και η ανέγερση εργοστασίου σε αυτές, μολύνοντας τα νερά της, ρυπαίνοντας τον ουρανό και καταστρέφοντας κάθε ομορφιά του φυσικού τοπίου.
Το βίντεο που κάθε φορά προβαλλόταν στο βάθος της σκηνής έδινε χωροταξικές πληροφορίες για την εκτύλιξη της υπόθεσης. Αρχικά εστίαζε στις όχθες της λίμνης με κύκνους να πετούν στον ουρανό, κατόπιν σε εσωτερικό ενός εκ των τελευταίων ορόφων ουρανοξύστη ενώ έβρεχε, με τους μετέχοντες να χορεύουν.
Έπειτα στη λίμνη, όπου η Οντέτ προσπαθεί να εμποδίσει τον Ρόθμπαρτ να κάνει πράξη τα σχέδιά του και εκείνος τη μεταμορφώνει σε κύκνο, ενώ ο Ζήγκφρηντ συγκρούεται με τον πατέρα του καθώς ο τελευταίος θέλει να συνεργαστεί με τον Ρόθμπαρτ.
Πηγή: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Η πρωτότυπη αριστουργηματική μουσική του Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι εμπλουτίζεται με νέες ενορχηστρώσεις, όπως με μία ποπ εκδοχή στους ρυθμούς της οποίας κινούνται οι μετέχοντες στο πάρτυ εντός του ουρανοξύστη, ενώ ο ρυθμός της εν λόγω μουσικής αποδίδεται με ένα τρόπον τινά ηλεκτροκαρδιογράφημα στο βάθος της σκηνής.
Η ιστορία διαμοιράζεται ανάμεσα σε ό,τι εκκολάπτεται μεταξύ Οντέτ και Ζήγκφρηντ, και των μοχθηρών σχεδίων του Ρόθμπαρτ, με αντίστοιχες μουσικές και χρωματικές εκδηλώσεις: μουσική ένταση που προϊδεάζει τρόμο και γκρίζα χρώματα στο βίντεο κατά την παρουσία του Ρόθμπαρτ, χαμηλός φωτισμός και ρομαντισμός όταν την σκηνή καταλαμβάνουν οι Οντέτ και Ζήγκφρηντ.
Η κατάληξη της εκδοχής του Πρελζοκάζ δεν είναι αισιόδοξη, η χορογραφία κλείνει με κύκνους - χορευτές που σπαρταρούν επί σκηνής, «μολυσμένοι» από όσα «γεννά» η ανέγερση βιομηχανικής μονάδας στις όχθες της λίμνης.
Ενδεχομένως να αποτελεί σχόλιο του δημιουργού για το τι γέρνει στη ζυγαριά ανάμεσα στον ρομαντισμό και το κέρδος με όποιο κόστος για τη μόλυνση του περιβάλλοντος αλλά και όμορφων πλασμάτων, όπως των κύκνων. Και μία ακόμη υπενθύμιση για το πόσο κινδυνεύει το περιβάλλον, πόσω μάλλον η ομορφιά της φύσης.
Πηγή: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Όσο για τη σύγχρονη ανάγνωση του διάσημου κλασικού μπαλέτου από τον Ανζελέν Πρελζοκάζ, είναι δημιούργημα του 2020, εμπλουτίστηκε με την αυθεντική μουσική του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι και σύγχρονες ενορχηστρώσεις από το 79D Music Studio, και «ενδύθηκε» εικαστικά με βίντεο που σχεδίασε ο Μπορίς Λαμπέ.
