«Η Αυλή των θαυμάτων» και των ματαιώσεων
Θέατρο

«Η Αυλή των θαυμάτων» και των ματαιώσεων

Η Όλγα (Κατερίνα Παπουτσάκη) βγήκε στο μπαλκόνι –το σκηνικό και οι φωτισμοί πρόδιδαν ότι ήταν νύχτα– και άρχισε να μοιράζεται τις σκέψεις της, με τη χρονική στιγμή να έχει τη δική της συμβολή, καθότι τη νύχτα οι σκέψεις προσπαθούν να απεκδυθούν της προσδοκίας, να γίνουν πραγματικότητα. Τη θυμόμαστε να τραγουδά: «Εκεί που αποφασίζω σίγουρα να φύγω, εκεί ξαναγυρίζω και μουδιάζω ακόμα λίγο, εκεί που κάθε βράδυ πακετάρω όσα έχω, αδειάζω τη βαλίτσα μου και πίσω πάλι τρέχω. Και δεν πάω πουθενά», συνοψίζοντας την αέναη προσπάθεια να ξεπεραστεί κάποιο πλαίσιο, κάποιο όριο. Οι στίχοι αυτοί θα λέγαμε ότι συνοψίζουν την υπόθεση του έργου «Η Αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη (1921-2011), ένα έργο-ύμνος στην αέναη προσπάθεια του Έλληνα να ξεπεράσει τα στενά γεωγραφικά πλαίσια, να αποτινάξει τη διαρκή φτώχεια, να αντιμετωπίσει την έλλειψη σταθερότητας και να ριζώσει σε έναν τόπο όπου μπορεί να ευημερήσει.

Το έργο είχε παρουσιαστεί πρώτη φορά στις 18 Ιανουαρίου 1957 από το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία του ιδίου του συγγραφέα, και η πλοκή του εκτυλίσσεται σε μια λαϊκή γειτονιά στο Βύρωνα (κατεξοχήν συνοικία φιλοξενίας προσφύγων), στη δεκαετία του 1950. Στα δωμάτια μιας αυλής, κατοικούν άτομα και οικογένειες που ανήκουν στη λαϊκή τάξη, έχουν όμως διαφορετική προέλευση και καταγωγή, μπορούν να συναισθανθούν τις έγνοιες του άλλου και ενίοτε το προσωπικό γίνεται συλλογικό, αναδύεται το συναίσθημα.

Το συναίσθημα –κατ' εμάς– κυριάρχησε στο ανέβασμα του έργου του Καμπανέλλη, την περυσινή σεζόν, σε μορφή μιούζικαλ, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών· το μιούζικαλ επιστρέφει αυτή τη σεζόν και μεταφέρεται στο Θέατρο «Παλλάς» για δέκα μόνο παραστάσεις (9-20 Νοεμβρίου). Ο θίασος μένει ο ίδιος, ομοίως και οι συντελεστές – η σκηνοθεσία είναι του τιμημένου με βραβείο «Κάρολος Κουν» Χρήστου Σουγάρη, η πρωτότυπη μουσική και ενορχήστρωση του διεθνώς καταξιωμένου σολίστ και συνθέτη Στέφανου Κορκολή, οι στίχοι του Γεράσιμου Ευαγγελάτου. 

Στιγμιότυπο από το μιούζικαλ «Η Αυλή των θαυμάτων»

Η μουσική είναι από τα πιο δυνατά σημεία της παράστασης, από κοινού με ερμηνείες, σκηνικά-κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου και σχεδιασμό φωτισμών του Αλέκου Αναστασίου. Όσο για τις χορογραφίες, τις επιμελήθηκε ο Φωκάς Ευαγγελινός, η δραματουργία είναι της Μαρίσσας Τριανταφυλλίδου.

Επιστρέφουμε στην «τραγουδιστική εξομολόγηση» της Όλγας, που συνεχίστηκε με τους στίχους «Ανάμεσα σε δυο σκιές, μια μικρή και μια μεγάλη. Η μια είναι απ' το μέρος της καρδιάς, η άλλη στο κεφάλι. […] Ανάμεσα σε δυο σκιές, καμιά από τις δυο δε με δροσίζει, εκεί που η μια με στέλνει στο καλό, η άλλη με γυρίζει» καθότι η ιστορία της αποτελεί ίσως την πιο κύρια στο μιούζικαλ –παράλληλα με εκείνες των υπολοίπων ενοίκων– όπως και ένα αισθηματικό τέλμα στη μικρή αυλή. 

Στιγμιότυπο από το μιούζικαλ «Η Αυλή των θαυμάτων»

Οι στίχοι συνοψίζουν το δίλημμα του προσώπου, μας μεταφέρουν τη μοναξιά και το αδιέξοδο που συναισθάνεται, καταστάσεις που διακρίνουμε και σε άλλους ενοίκους. Όπως το ζευγάρι που σχεδιάζει να μεταναστεύσει στην Αυστραλία για ένα καλύτερο αύριο αλλά πέφτει θύμα απάτης μένοντας με ελάχιστα ή και καθόλου χρήματα, μια γυναίκα ναυτικού που βασανίζεται από μοναξιά.

Η παράσταση υπαινίσσεται το υπαρξιακό αδιέξοδο των προσώπων· «βασίλευε η ανασφάλεια κι η καταφυγή στο μικροσυναισθηματισμό και στην ονειροπόληση. Οι άνθρωποι της αυλής του έργου που θα δείτε είχαν ξεμείνει ανυπεράσπιστοι ακόμη και απ΄ τον ίδιο τον εαυτό τους, ξεχασμένοι μέσα σε συνήθειες και τρόπο ζωής που δεν τους βοηθούσε να δούνε Θεού πρόσωπο», όπως είχε αναφέρει στο σημείωμά του για την παράσταση του έργου, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. 

Κι η αυλή εκείνη μεταφέρεται σε κάθε παρόν, καθώς σε κάθε παρόν υπάρχουν ανησυχίες των ανθρώπων, αισθηματικές καταστάσεις, προσδοκίες και ματαιώσεις. Εκείνο που ενδεχομένως να αμφισβητείται είναι η αυλή –είτε υπάρχει είτε όχι.

Στιγμιότυπο από το μιούζικαλ «Η Αυλή των θαυμάτων»

*Το έργο «Η Αυλή των θαυμάτων» σε μορφή μιούζικαλ αποτελεί παραγωγή του πολιτιστικού οργανισμού Λυκόφως σε συνεργασία με τις Θεατρικές Σκηνές, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ιάκωβου Καμπανέλλη, και επιστρέφει μεταξύ 9 και 20 Νοεμβρίου (θέατρο «Παλλάς»).

Εκτός από την Κατερίνα Παπουτσάκη, τον θίασο συμπληρώνουν οι Φιλαρέτη Κομνηνού, Δημήτρης Πιατάς, Γιώργος Γάλλος, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Ρούλα Πατεράκη, Μάνος Βακούσης, Ειρήνη Καράγιαννη, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Μαρίζα Τσάρη, Γιώργος Τσιαντούλας, Ηλέκτρα Σαρρή, Γιώργος Ντάβος, Γιάννης Βασιλώττος και Ντίνος Γκελαμέρης. 

Την ορχήστρα διευθύνει ο Αναστάσιος Συμεωνίδης. Παίζουν οι μουσικοί Ρόλη Γιαμοπούλου (ντραμς), Βασίλης Δεφίγγος (σαξόφωνο-φλάουτο-κλαρινέτο), Δημήτρης Κουζής (βιολί), Βίκτωρ Κουλουμπής (ηλεκτρικό και ακουστικό μπάσο), Μαριλίζα Παπαδούρη (βιολοντσέλο), Αγγελική Πουλημένου (κόρνο), Κώστας Πυρένης (κιθάρα ), Σάββας Ρακιντζάκης (πλήκτρα), Χρήστος Σπηλιόπουλος (τρομπόνι).

Εισιτήρια στον ιστότοπο της viva, εδώ