Από ελαφρώς μακρινή οπτικά απόσταση, το λευκό μέρος του κουνουπιδιού παραπέμπει στον ανθρώπινο εγκέφαλο· σε αμφότερα, εάν ένα μέρος τους νοτιστεί με κάποιο υγρό, αυτό θα εξαπλωθεί σταδιακά στο υπόλοιπο. Κάπως έτσι εξαπλώνονται οι ιδέες και οι φόβοι που εμβολιάζονται: αρκεί μία μικρή ποσότητα που θα επεκταθεί, αλλά ικανή να μεταβάλλει τον τρόπο σκέψης, ανάλογα φυσικά και με το κουνουπίδι. Και εκείνοι που θα επιδιώξουν να ρίξουν το «δηλητήριο» έχουν υπ όψιν τους συγκεκριμένα κουνουπίδια, πόσω μάλλον όταν θέλουν να διαδώσουν με απίστευτη ταχύτητα τις ακραίες εθνικιστικά απόψεις τους.
Το κουνουπίδι είναι το λαχανικό στο οποίο θέλουν να ρίξουν πετρέλαιο οι οπαδοί του Αρτούρο Ούι ώστε αυτός να ανέλθει ταχύτερα στην εξουσία. Το κουνουπίδι φιγουράρει κατά το ανέβασμα του θεατρικού έργου «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» (1941) του Μπέρτολτ Μπρεχτ, στο θέατρο «Ark», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη.
Ο σκηνοθέτης εκτυλίσσει την υπόθεση σε μία σκηνή που μοιάζει με διάδρομο και βρίσκεται ανάμεσα στο κοινό. Παραπέμπει επίσης σε αρένα, κι εμείς, από την πλευρά του κοινού, παρακολουθούμε τη διαδικασία μέσω της οποίας στηρίζεται και εκτρέφεται ο φασισμός.
Από την παράσταση «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» © Πάτροκλος Σκαφίδας
Η υπόθεση εκτυλίσσεται την περίοδο του Μεσοπολέμου, στην Αμερική, και λειτουργεί ως παραλληλισμός της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία μέχρι την κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ. Ο Αρτούρο Ούι (Γιώργος Χρυσοστόμου) έχει το χαρακτηριστικό μουστάκι του Χίτλερ, το πρόσωπό του είναι λευκό –δεν το συνδέουμε με τα «επιθυμητά» χαρακτηριστικά της Άριας φυλής, όσο με το ότι οι ακραίες ιδέες του έχουν φτάσει στο σημείο να «μολύνουν» το πρόσωπό του, κάνοντάς τον να το χάσει, να αποβάλει εντελώς την ανθρώπινη πλευρά του.
Ομοίως και οι ακόλουθοι του Ούι, τους παρατηρούμε με λευκά πρόσωπα, να είναι σκυφτοί καθώς περπατούν –περπατούν με αυξημένη ταχύτητα, παρόμοια της έντασης με την οποία μιλούν.
Όπως μας διευκρίνισε ο αφηγητής κατά την έναρξη της παράστασης, πρόκειται για «γκάνγκστερ που κατακτούν την πόλη». Κατά τη διάρκεια της παράστασης, μαθαίνουμε ότι «ορκίζονται στον όρκο του διαβόλου» και αναλαμβάνουν δράση με σκοπό «όλη η πόλη να γονατίσει». «Τώρα θα τους τσακίσουμε, όλη η πόλη θα μυρίζει αίμα», αναφωνούν.
Από την παράσταση «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» © Πάτροκλος Σκαφίδας
Το κόκκινο χρώμα ενίοτε τρομάζει, ο κόκκινος μπρατσοβραχίονας με τα λευκά γράμματα «AU» αποτελεί σημάδι ενός άτυπα ταγμένου στρατού που έχει σκοπό τον αφανισμό των άλλων για την ανέλιξη στην εξουσία. Σταδιακά ο Ούι –ο χαρακτήρας του οποίου δομήθηκε από τον συγγραφέα πάνω στο πρότυπο του σαιξπηρικού «Ριχάρδου Γ΄»– βγάζει από τη μέση κάθε πρόσωπο που κατέχει εξουσία (πολιτικούς, δικαστές, δημοσιογράφους). Και έπειτα από κάθε τέτοια απομάκρυνση, το βάδισμά του, οι κινήσεις του, παραπέμπουν όλο και περισσότερο σε κάποιο θηρίο.
Υπάρχει ένταση στην παράσταση· δεν είναι μόνο οι κινήσεις των ηθοποιών, οι φράσεις αρθρώνονται και διαχέονται στην αίθουσα σαν σφαίρες καθότι αρθρώνουν μια πραγματικότητα που υπήρχε και μια πραγματικότητα που ανασύρουν τα νεοναζιστικά κινήματα. Τονίζοντας κάποιους από τους λόγους για τους οποίους υφίστανται («όλα τα ξέρω και σε έλα συμφώνησα από απληστία για πλούτο και από φόβο»), όπως και την πικρή πραγματικότητα ότι «δεν υπάρχει φωνή ενάντια στην τρομοκρατία και τη βία».
Με μια λέξη, θα τις βαπτίζαμε (σ.σ την τρομοκρατία και τη βία) «βαρβαρότητα» απέναντι στην οποία ο διάλογος καθίσταται αδύναμος. Συνεπώς, μπορεί ο πολιτισμός να αντισταθεί απέναντι στην βαρβαρότητα;
Από την παράσταση «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» © Πάτροκλος Σκαφίδας
Το θεατρικό έργο «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» ανεβαίνει έως τις 30 Απριλίου στο θέατρο «Ark» και επαναλαμβάνεται εκ νέου από τη νέα θεατρική σεζόν (φθινόπωρο 2023).
Την μετάφραση υπογράφει ο Κ. Παλαιολόγος, στην απόδοση κειμένου και δραματουργική επεξεργασία οι Έλενα Τριανταφυλλοπούλου και Άρης Μπινιάρης, τη μουσική συνέθεσε ο Αλέξανδρος Κτιστάκης, τα σκηνικά - κοστούμια: επιμελήθηκε ο Πάρις Μέξης, στην κινησιολογία - χορογραφίες η Χαρά Κότσαλη, τους φωτισμούς σχεδίασε η Στέλλα Κάλτσου.
Εκτός από τον Γιώργο Χρυσοστόμου στον ρόλο του Αρτούρο Ούι, τον θίασο συμπληρώνουν οι ηθοποιοί Γιάννης Αναστασάκης, Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Άρης Κασαπίδης, Τάσος Κορκός, Κώστας Κορωναίος, Δαυίδ Μαλτέζε, Ερρίκος Μηλιάρης, Μαρία Παρασύρη, Αλεξία Σαπρανίδου και Φοίβος Συμεωνίδης.
Θέατρο Ark, Δροσοπούλου 197, 210 2113269
