Για το χατίρι του, ο ΣΥΡΙΖΑ κόντεψε την άνοιξη του 2016 να τα σπάσει με ολόκληρο τον καλλιτεχνικό κόσμο. Ο τότε υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς είχε φέρει στην Αθήνα τον Γιαν Φαμπρ για να του αναθέσει τη διεύθυνση του Ελληνικού Φεστιβάλ.
Μέσα σε ελάχιστες μέρες από την ανακοίνωση του προγράμματος είχαν ξεσηκωθεί όλοι εναντίον του, καθώς η «πρότασή» του να φέρει κατά πλειονότητα βελγικές παραγωγές στην Ελλάδα, χαρακτηρίστηκε ως εισαγόμενη αποικιοκρατία.
Δεν ήταν πολλοί, τότε, που είχαν επισημάνει το καλλιτεχνικό του παρελθόν. Την παράσταση με τα όπως ονομάστηκαν «παλλόμενα πέη» επί σκηνής του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (οι χορευτές να περιφέρονται ολόγυμνοι).
Τους βασανισμούς ζώων προκειμένου να βγάλει το επιθυμητό για εκείνον καλλιτεχνικό (;) αποτέλεσμα. Τέλος, τις κατηγορίες πως είχε παρεκκλίνουσα συμπεριφορά.
Μια διετία μετά, το 2018 γύρω στους 20 χορευτές και χορεύτριες, πρώην συνεργάτες του Γιαν Φαμπρ σε θίασο της Αμβέρσας είχαν καταγγείλει με ανοικτή επιστολή «ταπεινώσεις» που υπέστησαν, καθώς και εκβιασμό σεξουαλικού χαρακτήρα.
Στο κείμενό τους, που είχε δημοσιοποιηθεί τον Σεπτέμβριο 2018 στον ιστότοπο του ολλανδόφωνου περιοδικού τέχνης rekto: verso, πρώην συνεργάτες και ασκούμενοι κατήγγειλαν συστηματικές πράξεις «παρενόχλησης» εκ μέρους του φλαμανδού καλλιτέχνη.
Οι είκοσι συνυπογράφοντες, στην πλειονότητά τους γυναίκες υπογράμμιζαν πως «η ταπείνωση ήταν ο επιούσιος άρτος» στους κόλπους του θιάσου Troubleyn.
Ξεκίνησε σχετική έρευνα από την επιθεώρηση εργασίας της βελγικής πόλης. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας αποφασίσθηκε να παραπεμφθεί ο Γιαν Φαμπρ ενώπιον δικαστηρίου.
Ο καλλιτέχνης θα δικασθεί κυρίως για «βία» και «σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία» σε βάρος «δώδεκα εργαζομένων» και για «προσβολή της αιδούς», διευκρινίζεται σε ανακοίνωση της εισαγγελίας.
Μια πρώτη διαδικαστική ακροαματική συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί στο δικαστήριο στις 21 Σεπτεμβρίου. Θα έχει στόχο να ορισθεί ένα χρονοδιάγραμμα για τη δίκη και δεν θα περιλάβει αναγκαστικά εμφάνιση του κατηγορουμένου. Εν πάση περιπτώσει, θα δικαστεί. Κι αυτό είναι σημαντικό.
Ύστερα από τη μεγάλη αναταραχή στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Ελλάδας, ο Φαμπρ χαρακτηρίστηκε Persona non grata και έφυγε, μιλώντας για «εχθρικό καλλιτεχνικό περιβάλλον».
Με τέτοιο παρελθόν, μάλλον δεν έψαξε και πάλι ευκαιρία να φέρει κάποιο «προκλητικό» θέαμα στην χώρα μας. Κι έτσι, σχεδόν τον είχαμε ξεχάσει, μέχρι τώρα, που δημοσιοποιήθηκε η δίωξή του.
Ο Αλέξης Τσίπρας, με τον οποίο είχε συναντηθεί και συζητήσει ο κ. Φαμπρ, έκανε προσπάθειες να συμβιβάσει τα πράγματα, το ίδιο και ο εκ των μεντόρων του τότε πρωθυπουργού. Αρ. Μπαλτάς. Δεν τα κατάφεραν.
Δεν παραδέχτηκαν ποτέ ότι έκαναν λάθος, αν και έκαναν. Για πολύ περισσότερους λόγους από ό,τι τον κατηγορούσε το κομματικό τους ακροατήριο. Τους έδωσε την πρέπουσα σημασία η βελγική Δικαιοσύνη.
Εδώ που τα θυμόμαστε, δεν ήταν η μόνη αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ στον πολιτισμό.
Πρόχειρα έρχεται στον νου ο Άνταμ Σίμιτσεκ, διευθυντής της documenta 14 που επεκτάθηκε το 2017 και στην Αθήνα. Τον «έφυγαν» οι Γερμανοί στο Κάσσελ, όπου και η έδρα της documenta, γιατί κόντεψε να τους χρεωκοπήσει με την μεγάλη υπέρβαση προϋπολογισμού.
Τα γεγονότα είναι παλιά. Δεν κάνει όμως κακό να συντηρείται η μνήμη όταν φέρνει κάτι στην επιφάνεια η επικαιρότητα.
