Τα έργα στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης, που σταμάτησαν λόγω της πανδημίας, θα συνεχιστούν με ταχείς ρυθμούς και ο χρόνος που χάθηκε θα κερδηθεί. Την πεποίθηση αυτή εξέφρασε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μετά την αυτοψία που έκανε σήμερα το μεσημέρι στον αρχαιολογικό χώρο.
Το μνημείο, όλο αυτό τον καιρό, δεν δέχθηκε φροντίδες, αλλά έγιναν και πολλές μελέτες και πολλές έρευνες. Το σημαντικότερο που αποκαλύφθηκε από τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή, επικεφαλής των εργασιών, είναι πως το άγαλμα του λέοντος στεκόταν στην κορυφή του τύμβου. Το τετράπλευρο οικοδόμημα που βρέθηκε εκεί αποτελούσε κατά την αρχαιότητα «πέδιλο» για τη βάση του αγάλματος.
Οι πρώτες εκτιμήσεις, κατά τον περασμένο αιώνα, ήταν πως επρόκειτο για ανεξάρτητο τετράπλευρο οικοδόμημα. Όπως όμως έχει πει ο κ. Λεφαντζής στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ήταν ένας τετράπλευρος κύβος- θεμέλιο γεμισμένος με χώμα.
Μόνο μια τέτοια κατασκευή θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος του βάθρου και του αγάλματος. Ο κύβος ήταν καταχωσμένος ώστε να επιτελέσει το έργο του. Γι’ αυτό και δεν φαινόταν να έχει θεμέλια. Επειδή ο ίδιος ήταν το θεμέλιο.
Το νέο μετέφερε στους παριστάμενους ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων Δημοσθένης Σβολόπουλος Ο κ. Σβολόπουλος παρουσίασε και τα επόμενα βήματα.
Από διάφορες χωματουργικές εργασίες που έχουν γίνει, ο κ. Λεφαντζής συνάγει το συμπέρασμα ότι ο Καστάς δεν ήταν λόφος, αλλά σε μεγάλο ποσοστό φέρει επιχωματώσεις. Προστέθηκαν, δηλαδή, επιχώματα για την τυμβοποίηση. Αυτά είχαν αφαιρεθεί κατά τις ανασκαφές Λαζαρίδη και τώρα με τις εργασίες μεταφέρονται και πάλι στις αρχικές τους θέσεις.
Πρόκειται για την πρώτη αποκατάσταση τύμβου με αυθεντικό υλικό. Τα πρανή δείχνουν όμως πως δεν πρόκειται για λόφο.
Εν τω μεταξύ, ο διαγωνισμός για τις γεωτεχνικές εργασίες έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται πως μέχρι τον Δεκέμβριο θα έχουν ολοκληρωθεί και οι άλλες εργασίες που απαιτούνται και θα ξεκινήσουν οι αναστηλώσεις στο ταφικό μνημείο.
Επίσης, γίνονται έργα στην περίμετρο ενώ θα γίνει αποκατάσταση των περιμετρικών τειχών με πρωτοποριακό τρόπο και με τη χρήση ελαφροβαρούς υλικού (κυρίως ελαφρόπετρας).
Τέλος, η όψη του ταφικού μνημείου θα αλλάξει και αυτή με ειδικό στέγαστρο επάνω στο προστώο της εισόδου. Ένα στέγαστρο που θα έχει ίδιες διαστάσεις και ίδια εμφάνιση με το αρχαίο, και το οποίο ο κ. Λεφαντζής έχει παρουσιάσει επανειλημμένα.
Η Λίνα Μενδώνη συνοδευόταν από τον αντιπεριφερειάρχη Σερρών, το γενικό γραμματέα του υπουργείου, και στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού. Είχε εκτενή ενημέρωση για την πορεία των εργασιών και είδε από κοντά τα τεχνικά έργα, που εκτελούνται στον εξωτερικό περίβολο.
Με την εφαρμογή μελετών που έχουν εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το μνημείο θα είναι επισκέψιμο από συγκεκριμένες ομάδες ειδικού κοινού (ερευνητές, επιστήμονες, δημοσιογράφους) στα μέσα του 2022, λόγω των καθυστερήσεων που υπήρξαν, σύμφωνα με τη Λίνα Μενδώνη.
Η υπουργός υπογράμμισε ότι το μνημείο θα μπορεί να ανοίξει στο ευρύ κοινό μέσα στο 2025. Διαβεβαίωσε, ταυτοχρόνως, πως όλο αυτό το διάστημα δεν υπήρξε κανένας απολύτως κίνδυνος για την ασφάλεια του μνημείου. «Μεριμνά μας», σημείωσε, «είναι η εξωτερική αποκατάσταση και προστασία του μνημείου. Θέλουμε να το στεγανώσουμε εξωτερικά, ώστε να μην υπάρχουν διαρροές και διαβρώσεις.
Ακολουθούμε μάλιστα τεχνικές που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι. Θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στο μνημείο να μπορεί να σταθεί μόνο του, να είναι δομικά αυτόνομο. Όταν επιτευχθεί αυτό τότε σταδιακά θα ξεκινήσει και η απομάκρυνση όλων των υποστυλωμάτων στο εσωτερικό του».
Η Λίνα Μενδώνη επανέλαβε πολλές φορές πως οι δεσμεύσεις του υπουργείου και των στελεχών του «απέναντι στο μνημείο, στους ανθρώπους που το στήριξαν και ενδιαφέρθηκαν γι’ αυτό αλλά και προς την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, που ακόμα και όταν μόνη της στήριξε το έργο της αποκατάστασης, θα τηρηθούν όπως όριζε το χρηματοδοτικό πρόγραμμα και θα ολοκληρωθούν στα τέλη του 2023».
Η Λ. Μενδώνη, έκανε ιδιαίτερη αναφορά και σε όλα τα έργα που υλοποιούνται αυτό το διάστημα στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης, τονίζοντας με έμφαση, ότι η Αμφίπολη «αποτελεί μείζονα αρχαιολογικό χώρο για ολόκληρη την Ελλάδα. Ο τύμβος Καστά αποτελεί μια ψηφίδα αυτού του σημαντικού ψηφιδωτού.
Η Αμφίπολη έχει να παρουσιάσει ένα μεγάλο πολιτιστικό απόθεμα και για το λόγο αυτό δίνουμε ιδιαίτερη μέριμνα και προσοχή. Σε αυτό το πλαίσιο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και η αποκατάσταση της αρχαίας ξύλινης γέφυρας, ενώ εκπονούνται μελέτες για έργα που μπορούν να χρηματοδοτηθούν την επόμενη προγραμματική περίοδο».
