«Είναι αδύνατο να ξέρει την ιατρική αυτός που δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος» είχε πει ο Πατέρας της Ιατρικής, Ιπποκράτης (460-370 π.Χ.), κάνοντάς μας σαφές –κατά την προσωπική ανάγνωσή μας– ότι πρώτιστο καθήκον του ιατρού είναι να «δει» τον κάθε άνθρωπο εις βάθος και σε συνάρτηση με το περιβάλλον που διαβιεί, για να συναισθανθεί και να θεραπεύσει την όποια ασθένεια, να επουλώσει ή να απαλύνει τον όποιο πόνο. Κάθε τέτοιες φορές αφήνει στην άκρη τον δικό του εαυτό, προσφέρει απλόχερα το χέρι του για να φροντίσει τον άνθρωπο που βρίσκεται μπροστά του –πράξη που μας «ταξιδεύει» συνειρμικά στους στίχους του ποιήματος «Αν μπορώ» της Αμερικανίδας ποιήτριας Έμιλυ Ντίκινσον: «Δεν θα ζήσω μάταια./ Αν μπορώ να απαλύνω/ μιας ζωής την Οδύνη/ Ή να ηρεμήσω άλλου τον Πόνο».
Οδύνη και πόνος είναι δύο συναισθηματικές καταστάσεις τις οποίες αντικρίζουν οι ιατροί, συνεπώς και εκείνοι που ασκούν εθελοντική ιατρική στους ιθαγενείς της Αφρικής· εκείνοι που τόλμησαν να αφήσουν την ασφάλεια της Ευρώπης και να διακινδυνεύσουν τη ζωή και την υγεία τους στον Τρίτο Κόσμο, ασκώντας το λειτούργημα της ιατρικής.
Ένας από αυτούς ο ομότιμος καθηγητής της χειρουργικής, πρώην συντονιστής διευθυντής της Β’ Χειρουργικής Κλινικής του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», Γιώργος Παπαγεωργίου, ο οποίος την τελευταία 25ετία προσφέρει στο έργο της εθελοντικής ιατρικής στην Αφρική με τον Σύλλογο ΚΕΔΑΣ στην Ουγκάντα και την Τανζανία. Συνεχίζοντας το έργο ιατρών που ταξίδεψαν στην Αφρική με την επιθυμία να προσφέρουν τις ιατρικές τους υπηρεσίες στον άνθρωπο.
Αναμονή για εξέταση στο ιατρείο
Τη συμβολή εκείνων των ιατρών –οι οποίοι ταξίδεψαν στην Αφρική από τα τέλη του 19ου μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα– καθώς και ένα μεστό ιστορικό της ιατρικής που μετέφεραν οι ιατροί εκείνης της περιόδου, καταγράφει στο νέο του εκδοτικό πόνημα ο Γιώργος Παπαγεωργίου, με τίτλο «Αυτοί που τόλμησαν. Η ιστορία των γιατρών και της ιατρικής στην Αφρική κατά την περίοδο της Αποικιοκρατίας 1885-1960» (εκδ. «Peak Publishing»).
Η ιστορική αναδρομή ξεκινά το 1885, όταν οι ισχυρές χώρες της Ευρώπης «διεμερίσαντο τα ιμάτια» της πολύπαθης ηπείρου σε αποικίες και προτεκτοράτα, και τελειώνει το 1960, όταν σχεδόν όλες οι αποικίες απελευθερώθηκαν. «Ο συγγραφέας έχει κατά νου τούτο το απλό: η ιστορία δεν είναι συρροή γεγονότων∙ είναι πρωτίστως η παρουσία του ανθρώπου» όπως τονίζει ο ιστορικός τέχνης Γιώργος Μυλωνάς.
Ένας ασθενής που έρχεται στο Μένγκο
Γι' αυτό και ο Παπαγεωργίου δίνει μέσα από το βιβλίο του τον λόγο στους μεγάλους πρωτοπόρους της ιατρικής που άσκησαν το λειτούργημά τους στην Αφρική, παρουσιάζοντας το έργο τους σε πρώτο πρόσωπο, σαν να απευθύνονται εκείνοι στον αναγνώστη. Πρόκειται για τους Άλμπερτ Ράσκιν Κουκ (1870-1951), Φρειδερίκο Κλάινε (1869-1951), Ευγένιο Ζαμό (1879-1937) και Άλμπερτ Σβάιτσερ (1875-1965), οι οποίοι άσκησαν με αυταπάρνηση υπηρεσία, περιγράφοντας με το αίσθημα του περιηγητή όσα έζησαν. Μεταξύ άλλων, έσκυψαν σε ένα σώμα που σπαράζει και και το φρόντισαν με συμπόνια.
Εκτός αυτών, το βιβλίο περιλαμβάνει μια σύντομη παρουσίαση της ιστορίας του αποικισμού και της παραδοσιακής ιατρικής της Αφρικής, της πολιτικής που εφάρμοσαν οι διάφορες χώρες στα θέματα της παιδείας και της υγείας. Γίνεται επίσης μια αξιολόγηση της ιατρικής των αποικιών με τα θετικά και τα αρνητικά της, πάλι δια στόματος των ιατρών που συμμετείχαν σε αυτήν και των ιστορικών που τη μελέτησαν, και παρατίθεται ενδεικτική βιβλιογραφία για όσους θελήσουν να βρουν περισσότερες πληροφορίες.
Η παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Παπαγεωργίου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου (19.00) στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη (Βασιλίσσης Σοφίας 9 &, Μέρλιν 1, τηλ. 21 0361 1206). Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι π. Βασίλειος Θερμός (παιδοψυχίατρος, επ. καθηγητής Ποιμαντικής), Μαρία Σαββάκη (ιατρός, ψυχογλωσσολόγος - εκπαιδευτικός), Πέτρος Σμαχλίου (οφθαλμίατρος, λέκτωρ Πανεπιστημίου Οξφόρδης) και Γιάννης Δαής, (οικονομολόγος, πρόεδρος του συλλόγου ΚΕΔΑΣ). Συντονίζει ο ιστορικός τέχνης Γιώργος Μυλωνάς.
Η έκδοση κυκλοφόρησε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη και του κ. Νικολάου Σταμπουλή. Τα έσοδα από την πώληση του βιβλίου θα ενισχύσουν το ιεραποστολικό έργο του Συλλόγου ΚΕΔΑΣ στην Ουγκάντα και την Τανζανία.
Εκτός από την προαναφερθείσα έκδοση, ο Γιώργος Παπαγεωργίου έχει συγγράψει τα εξής βιβλία: «Ο Άγιος Λουκάς της Κριμαίας και ο Αλβέρτος Σβάιτσερ», «Δήμος Ονείρων – Αναμνήσεις ενός χειρουργού» και «Σαιντ Εξυπερύ – Ο τελευταίος ιππότης του ουρανού».
