Του Γιάννη Σιδέρη
Έχουν μια συνέπεια, μάλλον τη μοναδική. Όλα τα κάνουν με πόνο καρδιάς, είτε υπογράφουν μνημόνια, είτε υποθηκεύουν τη δημόσια περιουσία, είτε κάνουν δεκτές τις παραιτήσεις υπουργών. Όμως πέραν της πλάκας, έχει και το Μακεδονικό μια άλλη μοιραία συνέπεια: Τρώει υπουργούς Εξωτερικών και καταστρέφει κυβερνήσεις.
Αυτό το ιστορικό βάρος δεν κατανόησε ο πρωθυπουργός, λόγω απειρίας και πολιτικής προπέτειας. Ευπειθής στους Δυτικούς, και εμπιστευθείς τον αυταρχικό οιηματία, πλην ικανό, Νίκο Κοτζιά, ξεκίνησε να λύσει τον νέο γόρδιο δεσμό, ενώ ως επινίκια φλάμπουρα φανταζόταν τα ιμάτια της διασπασμένης ΝΔ.
Ήταν Απρίλης του 1992, όταν ο Κωνταντίνος Μητσοτάκης μετά το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών απέπεμψε τον Αντώνη Σαμαρά και ανέλαβε ο ίδιος το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εξωτερικών: «ενόψει των δυσχερών περιστάσεων που αντιμετωπίζει η χώρα, για να μπορέσει η Ελλάς να ακολουθήσει αποτελεσματικά και υπεύθυνα την πολιτική την οποία ο λαός σήμερα ζητεί».
Ο κ. Τσίπρας που θεωρήθηκε ως ο Χουντίνι της πολιτικής επειδή φλόμωσε με υποσχέσεις ένα λαό σαστισμένο, είχε τρεις εκλογικές επιτυχίες, και έτερον ουδέν. Δεν έσκισε τα μνημόνια, δεν είχε καθαρή έξοδο και δεν διέσπασε τη ΝΔ. Τώρα θα υποστεί και τις συνέπειες της τελευταίας κρίσης, η οποία δεν θα τελειώσει με την αποπομπή του πρώην ΥΠΕΞ. Η υπενθύμιση από τον Κοτζιά του στίχου ότι τον έθαψαν βαθιά αλλά ξέχασαν πως είναι σπόρος, προεικάζει ότι σύντομα θα δούμε και τους καρπούς του, πικρούς για την κυβέρνηση.
Το λιγότερο επώδυνο είναι η κοινοβουλευτική πτυχή, παρότι η μηδαμινής εμβέλειας κίνηση «Πράττω» διαθέτει τρεις βουλευτές, το ίδιο, τον κ. Τόσκα, και την κα Γενιά.
Τα επιφαινόμενα της κρίσης μάλλον έχουν σχέση με το γεγονός των μυστικών κονδυλίων των υπουργείων. Ο πρώην ΥΠΕΞ είχε αναλάβει πρωτοβουλία νόμου προκειμένου η Βουλή να ελέγχει τα μυστικά (και αρκούντως αμαρτωλά) κονδύλια των υπουργείων. Προς ώρας και προς τιμήν του, υπό τον έλεγχο του Κοινοβουλίου ετίθεντο μόνο τα κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών, με βάση νόμο που ο ίδιος προώθησε το 2017. Ο κ. Κοτζιάς ζήτησε στο υπουργικό να ακολουθηθεί η ίδια οδός και για τα υπόλοιπα υπουργεία που διαθέτουν τέτοια κονδύλια. Η πρόταση, σε συνδυασμό και με τις κατηγορίες Κοτζιά ότι ο Πάνος βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα της χώρας, προκάλεσε την μήνιν του κ. Καμμένου ο οποίος εξερράγη και του επιτέθηκε με ανοίκειες εκφράσεις, κατηγορώντας τον για επωφελή εκμετάλλευση των κονδυλίων.
Με την υπουργοποίηση… Τσίπρα από τον Τσίπρα, οι εκκρεμότητες της εξωτερικής πολιτικής μπαίνουν σε αυτόματο πιλότο. Η θητεία του μάλλον δεν θα μακροημερεύσει καθώς από την πλευρά των Σκοπιανών δεν υπάρχει ευνοϊκή προσέγγιση στην συμφωνία. Εφόσον αυτή καταρρεύσει, οι εκλογές που θα έρθουν στη γειτονική χώρα δεν είναι σίγουρο ότι θα ευνοήσουν τον Ζάεφ. Σε αυτή την περίπτωση ο ΥΠΕΞ Τσίπρας δεν θα έχει λόγο να παραμείνει στον υπουργικό θώκο, εφ΄όσον το… μεγαλούργημά του, η ανισομερής συμφωνία θα έχει εκπνεύσει.
Επί θητείας του επίσης, θα παραμείνουν ως έχουν οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, καθώς ήταν επιλογή του να προσδέσει τη χώρα υπό την ασφυκτική προστασία τους. Εκκρεμείς θα παραμείνουν οι επιχειρούμενες διευθετήσεις με την Αλβανία (πάλι με την ελληνική πλευρά υποχωρούσα στις αναθεωρημένες αλβανικές επιδιώξεις), ενώ είναι αμφίβολο εάν μπορεί να ανασκευάσει τις σχέσεις με την Ρωσία, μετά την δυσαρμονία που εμφύτευσε ο Κοτζιάς. Και φυσικά το μέγα πρόβλημα με την Τουρκία. Σε αυτό πρέπει να θεωρείται δεδομένη η αδυναμία του Μαξίμου να το διαχειριστεί, εάν δεν συγκροτήσει άμεσα ένα παράλληλο δοκιμασμένο επιτελείο. Το ερώτημα είναι αν τα διαθέτει τα κατάλληλα πρόσωπα και την ευθυκρισία να τα επιλέξει.
Μία θετική πτυχή, η μόνη, είναι πως ίσως οι διεργασίες στην εξωτερική πολιτική γίνουν περισσότερο διαφανείς, καθότι ο πρώην υπουργός ήταν υπέρ του δέοντος συγκεντρωτικός, σε σημείο που να διαμορφώνει και να παγιώνει συνθήκες, για τις οποίες εκ των υστέρων ενημέρωνε τον πρωθυπουργό – και ο οποίος παθητικά τις αποδεχόταν. Χαρακτηριστική είναι η πρόσκληση Ερντογάν καθώς φέρεται την πρόσκληση να την έχει κάνει με δική του πρωτοβουλία ο κ. Κοτζιάς (Τα αποτελέσματα γνωστά).
Επί εσωτερικού πεδίου, είναι αναμενόμενο ότι θα λειανθεί η επιθετικότητα Καμμένου. Ως τώρα είχε προνομιακό στόχο τον Νίκο Κοτζιά. Τώρα θα έχει απέναντί του τον Πρωθυπουργό. Αν συνεχίσει έτσι, απλώς θα πάμε γρηγορότερα για εκλογές.
Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ επικρατεί δυσαρέσκεια γιατί ο Πρωθυπουργός μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων, επέλεξε τον «ακροδεξιό Καμμένο» (ενώ πολύ είχαν πληγωθεί οι σύντροφοι γιατί ο Καμμένος είχε υπερισχύσει και στην διένεξη με Φίλη). Θεωρούμε τη δυσαρέσκεια προσχηματική και θεατρική, ή αν είναι αληθινή, είναι ανεπίγνωστη. Ο Καμμένος δεν έγινε τώρα αυτό που καταγγέλλουν. Ήταν και τον ήξεραν. Αλλά τον δέχτηκαν αναντιρρήτως, χωρίς τότε να προβάλουν ιδεολογικούς δισταγμούς, γιατί χάρις σε αυτόν απολαμβάνουν την εξουσία.
Όλα τα ανωτέρω, που εκτέθησαν εν συντομία, συμπυκνώνουν πέριξ της κυβέρνησης μια ατμόσφαιρα ελαφρότητας, ερασιτεχνισμού, και ρευστοποίησης στα τελευταία εναπομείναντα ίχνη κύρους της. Σε αυτές τις συνθήκες έργο πλέον δεν μπορεί να παραγάγει. Δίνει την αίσθηση της προσωρινότητας - μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης που απλώς ροκανίζει τον χρόνο έως ότου κηρύξει εκλογές.
