Χαμηλών τόνων, υπάκουος και κυρίως ακατάλυτα πιστός στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: ο διάδοχος του τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβουτογλου, ο οποίος αναγκάστηκε να αποχωρήσει έπειτα από διαφωνίες με τον ισχυρό άνδρα της χώρας, θα επιλεγεί σύντομα μεταξύ των πιστών στον πρόεδρο.
Ο Ερντογάν, που επιθυμεί τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την εγκαθίδρυση του προεδρικού συστήματος στη θέση του κοινοβουλευτικού συστήματος το οποίο χαρακτηρίζει «ξεπερασμένο και ακατάλληλο για τις ανάγκες της Τουρκίας», ψάχνει να βρει πάνω απ΄ όλα έναν επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας που δεν θα τον επισκιάζει.
Ήδη τα φαβορί έχουν κάνει την εμφάνισή τους και έχουν ένα κοινό σημείο: είναι πιστοί στον πρόεδρο.
Ακόμη και πριν από την παραίτηση του Αχμέτ Νταβούτογλου, κυκλοφορούσαν πολλά ονόματα.
Κατ΄αρχάς αυτό του Μπιναλί Γιλντιρίμ, νυν υπουργού Μεταφορών, ο οποίος ξεκίνησε τα φαραωνικά έργα υποδομής που αγαπά ο Ερντογάν, του οποίου είναι συνοδοιπόρος στην πολιτική εδώ και πολλά χρόνια.
Στη συνέχεια το όνομα του Μπεκίρ Μποζντάγ, του πολύ πιστού αλλά καθόλου χαρισματικού υπουργού Δικαιοσύνης, αρχιτέκτονα της μάχης κατά του ορκισμένου εχθρού του Ερντογάν, του Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην συμμάχου του και ηγέτη μιας αδελφότητας.
Ακούγεται τέλος το όνομα του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, του δυναμικού υπουργού Ενέργειας και γαμπρού του προέδρου. Η απειρία του στην πολιτική είναι ένα μειονέκτημά του.
Μία εβδομάδα μετά την ανακοίνωση της αποχώρησης του Νταβούτογλου στη διάρκεια ενός έκτακτου συνεδρίου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), ο νέος ηγέτης του οποίου θα γίνει αυτόματα πρωθυπουργός, καθώς τα δύο αξιώματα συνδέονται, τα προγνωστικά καλά κρατούν.
Διεξάγονται «διαβουλεύσεις», δήλωσε χθες ο εκπρόσωπος του AKP Ομέρ Τσελίκ.
«Κατά τη γνώμη μου, ο υποψήφιος για την προεδρία του AKP θα ανακοινωθεί μία ή δύο ημέρες πριν από το έκτακτο συνέδριο» του κόμματος, δήλωσε ο αντιπρόεδρος του AKP Μουσταφά Ατάς, επιβεβαιώνοντας πως η διαδοχή στην ηγεσία του κόμματος και της κυβέρνησης θα είναι μια τυπική διαδικασία.
Ωστόσο το διακύβευμα είναι μεγάλο: ο επικεφαλής της κυβέρνησης, επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας σύμφωνα με το Σύνταγμα, συγκεντρώνει τις περισσότερες εξουσίες στην Τουρκία. Τα καθήκοντα του προέδρου είναι κυρίως εθιμοτυπικά.
Όμως στην πραγματικότητα, ο Ερντογάν, που είναι ο πρώτος πρόεδρος στην Τουρκία ο οποίος εξελέγη με άμεση ψηφοφορία, είναι πανταχού παρών σε όλα τα πεδία, είτε πρόκειται για την εξωτερική πολιτική, είτε για την εσωτερική πολιτική, είτε για την οικονομία. Ο επόμενος πρωθυπουργός θα πρέπει συνεπώς να είναι συμβατός με έναν ισχυρό πρόεδρο.
Αναγκασμένος να αποσυρθεί λόγω των διαφωνιών με τον πρόεδρο, κυρίως κατά τις επίπονες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το μεταναστευτικό, ο Νταβούτογλου δεν θα είναι υποψήφιος.
«Δεν ήταν αρκετά πειθήνιος όπως προβλεπόταν και έγινε πολύ ανεξάρτητος», υπογράμμισε ο Άντονι Σκίνερ, διευθυντής της εταιρίας εκτίμησης κινδύνων Verisk Maplecroft με έδρα τη Βρετανία, ο οποίος προσθέτει πως ένας «πρωθυπουργός που τα σπάει με τον Ερντογάν για ένα θέμα κινδυνεύει να του δείξουν την πόρτα».
Όποιος κι αν εκλεγεί, η κύρια αποστολή του θα είναι να φέρει σε πέρας το σχέδιο για την εγκαθίδρυση προεδρικού συστήματος που επιθυμεί ο Ερντογάν. «Το προεδρικό σύστημα θα έρθει αργά ή γρήγορα», επέμεινε την Παρασκευή ο τούρκος πρόεδρος.
Η αντιπολίτευση ανησυχεί ότι ο Ερντογάν, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους του, θα ενισχύσει περαιτέρω τις εξουσίες του, την ώρα που κατηγορείται για απολυταρχισμό και για ακραία πόλωση της χώρας και αντιμετωπίζει την αναζωπύρωση της κουρδικής διένεξης και μια επέκταση στο τουρκικό έδαφος του πολέμου στη Συρία.
Ο Ερντογάν ωστόσο ενδεχομένως να χρειαστεί να περιμένει. «Ελλείψει κοινοβουλευτικής και κοινωνικής συναίνεσης για τη μετάβαση σε μια ισχυρή προεδρία, το AKP δεν αναμένεται να περάσει αμέσως στη δράση», εκτιμά ο Ναζ Μασράφ του ομίλου Eurasia. «Μια εκτελεστική προεδρία είναι πολύ λίγο πιθανή το 2016», σύμφωνα με αυτόν τον αναλυτή.
Ο επικεφαλής της κοσμικής αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δεν μάσησε τα λόγια του λέγοντας χθες πως η μετάβαση στο προεδρικό σύστημα την οποία απαιτεί ο Ερντογάν «δεν θα γίνει χωρίς να χυθεί αίμα» στην Τουρκία.
Το AKP, που διαθέτει 317 βουλευτές σε σύνολο 550, χρειάζεται τουλάχιστον 330 ψήφους προκειμένου να προκηρύξει δημοψήφισμα για να εγκριθούν αυτές τις αλλαγές στο Σύνταγμα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
