Οι προεκλογικές εκστρατείες των πολιτικών αρχηγών είναι λείψανα των παλαιών «αρχαϊκών» συγκεντρώσεων. Ο λαός δεν συμμετέχει μαζικά και εκστατικά, και δεν μετατρέπει τις ομιλίες των αρχηγών σε ξέφρενο πανηγύρι. Οι σημαίες λιγοστές, δεν ανεμίζουν με πάθος και τα συνθήματα ακούγονται ξέπνοα, σχεδόν από διεκπεραιωτικό καθήκον.
Ίσως οφείλεται στην η ωριμότητα που φέρνει η προϊούσα απογοήτευση, η διάψευση προσδοκιών που μετατρέπεται σε μινιμαλισμό ελπίδων. Ωστόσο αυτά αφορούν τη μεγάλη μάζα, όχι τον μικρό κύκλο των ορκισμένων οπαδών, αυτών που λειτουργούν όχι με ιδεολογική αλλά συναισθηματική πόλωση.
Συναισθηματική πόλωση, όπως την έχει προσδιορίσει ο Ισπανός καθηγητής Μαριάνο Τορθάλ, είναι αυτή που δημιουργείται γύρω από τις ταυτότητες που μπορούν να υπάρχουν σε μια κοινωνία και που διέπονται από τη λογική του ανήκουμε σε ένα στρατόπεδο και πρέπει να κλιμακώσουμε τη σύγκρουση που δημιουργούν». Η συναισθηματική πόλωση, κατά τον καθηγητή δεν βασίζεται σε ιδεολογικές αρχές, αλλά στη λογική της ομάδας: «Εμείς ή αυτοί» (κάτι μας θυμίζει αυτό).
Σε όλα τα κόμματα βεβαίως υπάρχουν πυρήνες που είναι πρώτα οπαδοί και μετά πολίτες. Αλλά στον ΣΥΡΙΖΑ είναι έκδηλη η ύπαρξή τους. Φυσικό είναι να χειροκροτούν το κόμμα τους. Αλλά χειροκροτούν και διακηρύξεις που ακούγονται καταγέλαστες όταν εξέρχονται από έρκος οδόντων του Αλέξη.
Συναντά διάπυρη υποστήριξη ακόμη και σε θέσεις που είναι τόσο έκθετος ώστε δημιουργούν αυθόρμητο γέλωτα. Όπως η παροιμιώδης φράση που ακούστηκε στην προχθεσινή του ομιλία: «Στις 21 Μαΐου λέμε όχι στην εξαφάνιση της μεσαίας τάξης». Αναφέρεται στη ίδια μεσαία τάξη που προσπάθησε να εξοντώσει ο ίδιος με την αβάσταχτη υπερφορολόγηση.
Αυτή για την οποία ο Τσακαλώτος είπε: «Επιλέξαμε την υπερφορολόγηση, γιατί τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή αργούν». Και μόνο έτσι θα στήριζαν τους «κοινωνικά αδύναμους». Για τότε λέμε που ο Γιουκλίντ με τον αέρα της υπουργικής παντοδυναμίας έκανε «χιούμορ» κατά της αξιωματικής αντιπολίτευσης λέγοντας: «Έχετε βάλει τόσο χαμηλά τον πήχη» που «ακόμα και μια φυματική σαρανταποδαρούσα με πρόβλημα μηνίσκου στα 25 από τα 40 της πόδια και κρατώντας τα ψώνια της βδομάδας απ’ το Lidl θα είχε περάσει από πάνω».
Αυτή τη μεσαία τάξη για την οποία ο Χουλιαράκης είχε πει: «Η φορολογική επιβάρυνση που συνεπάγεται ο προϋπολογισμός του 2017 και του 2018 είναι μεγάλη για τους έντιμους και τους συνεπείς φορολογούμενους, για τη μεσαία τάξη και για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Αυτό είναι μια συνειδητή επιλογή».
Τέλος αυτή τη μεσαία τάξη για την οποία ο Πολάκης σε τηλεδιάσκεψη με στελέχη και φίλους του κόμματος, και αναλύοντας τα αίτια της εκλογικής ήττας της 7ης Ιουλίου, κατέληξε στο συμπέρασμα αυτή επήλθε γιατί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ βίασε τη μεσαία τάξη (αλλιώς το είπε, πιο λαϊκότροπα).
Ο Τσίπρας μοιάζει να μην έχει συναίσθηση, ή να μην τον ενδιαφέρει στην περίπτωση που έχει, σε θέματα στα οποία βρίσκεται τόσο εκτεθειμένος, σε σημείο που οι διαβεβαιώσεις του ηχούν ως πρόκληση σε όσους υπέστησαν την φοροληστρική του επιδρομή.
Θα μπορούσε να τους απευθύνει ένα συγγνώμη και να γίνει πιο πιστευτός, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι αν βγει αυτή τη φορά θα επανορθώσει. Αλλά να καταγγέλλει ότι η παρούσα κυβέρνηση, των λιγότερων φόρων και εισφορών, εξαφανίζει τη μεσαία τάξη, και να παρουσιάζεται ο ίδιος ως προστάτης της, του στερεί κάθε σοβαρότητα και αξιοπιστία.
Και εντάξει, αυτός τα λέει. Οι οπαδοί που τα πιστεύουν και επαναλαμβάνουν ενθουσιασμένοι ως σοβαρό επιχείρημα, είναι το πρόβλημα. Λειτουργούν ως ηχεία χωρίς συνείδηση της αστειότητας που παράγει η καταγγελία.
Αντιθέτως στα σόσιαλ μίντια δεν βλέπουμε τους οπαδούς της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να υποστηρίζουν άκριτα κάθε θέση των Μητσοτάκη και Ανδρουλάκη. Κάποιοι τον κριτικάρισαν και για το πρόσφατο 150ρι στους νέους.
Στο ΠΑΣΟΚ δε, είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στηρίζουν το κόμμα αλλά δεν στηρίζουν με ζέση την κεντρική επιλογή του αρχηγού για τον αποκλεισμό των δύο άλλων αρχηγών από την πρωθυπουργία σε περίπτωση συγκυβέρνησης. Ίσως γιατί εκτός από οπαδοί είναι κριτικοί πολίτες.
