Του Νίκου Μελέτη
Ένα σκληρό παιχνίδι που φέρνει τις ΗΠΑ και τη Ρωσία αντιμέτωπες στην Ανατολική Μεσόγειο είναι σε εξέλιξη, ενώ η Ουάσιγκτον σε ανώτατο επίπεδο δηλώνει ρητά ότι η ανάσχεση της ρωσικής επιρροής είναι και πάλι στην κορυφή των στρατηγικών στόχων της και στο πλαίσιο αυτό εντάσσει την στρατηγική σχέση με την Ελλάδα, αλλά και την πρόθεση της για εμπλοκή στο σχήμα της Τριμερούς Συνεργασίας με το Ισραήλ.
Καθώς σήμερα πραγματοποιείται στο Ισραήλ μια ακόμη Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ με την συμμετοχή των Αλ. Τσιπρα, Ν. Αναστασιάδη και Μ. Νετανιάχου, σύμφωνα με πληροφορίες καταβάλλεται προσπάθεια να κλείσει η παρουσία ανώτατου Αμερικανού αξιωματούχου στην επόμενη τριμερή Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ όταν πιθανότατα θα είναι έτοιμη για υπογραφή η διακρατική συμφωνία για τον αγωγό East Med.
Την περασμένη εβδομάδα η Ισραηλινή Δημόσια Τηλεόραση μετέδωσε την πληροφορία ότι υπάρχουν σε εξέλιξη προχωρημένες συζητήσεις ώστε ο ίδιος ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών Μ. Πομπεο να δώσει το «παρών» σε τετραμερή συνάντηση Κορυφής με την Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρο. Επίσης εξετάζεται η αμερικανική συμμετοχή σε τετραμερείς στρατιωτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με πληροφορίες στην Τριμερή του Ισραήλ στις 20 Δεκεμβρίου είχε βολιδοσκοπηθεί να συμμετάσχει ο κ. Πομπέο αλλά είχε προκύψει πρόβλημα με το πρόγραμμα του και έτσι η Ουάσιγκτον πρότεινε να παραστεί ο Υπουργός Ενέργειας Ρικ Πέρρυ. Από ελληνικής πλευράς θεωρήθηκε ότι θα ήταν λάθος μήνυμα η υποβαθμισμένη αμερικανική παρουσία και έτσι τελικά συμφωνήθηκε να επιδιωχθεί η αμερικανική παρουσία σε επόμενη Τριμερή, ώστε να εξασφαλισθεί η συμμετοχή είτε του αντιπροέδρου Μ. Πεινς είτε του κ. Πομπέο είτε του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Τ. Μπολτον (αυτό θα ήταν και ένα επικοινωνιακό αλλά και ουσιαστικό αβαντάζ στην ελληνική κυβέρνηση σε μια προεκλογική χρονιά).
Κανονικά επόμενη τριμερής θα είναι μετά από έξι μήνες, αλλά μπορεί να συγκληθεί και εκτάκτως και τότε θα περιλαμβάνει και την υπογραφή συμφωνίας για τον East Med.
Ο East Med είναι στρατηγικής σημασίας έργο, στο οποίο ήδη γίνονται αναφορές και από την Ευρώπη αλλά και την Ουάσιγκτον ως ένα από τα ενεργειακά σχέδια που μπορούν να καλύψουν ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης και να περιορίσει έτσι την ενεργειακή εξάρτηση από την Ρωσία.
Το σχέδιο του αγωγού μετά την πρώτη Συμφωνία των ενδιαφερόμενων χωρών έχει υποβληθεί στην Κομισιόν, η οποία ήδη έχει εγκρίνει την χρηματοδότηση της εξέτασης του έργου και συμπερίληψης του στα έργα ενεργειακού ενδιαφέροντος της Ευρώπης
Ο East Med, αφού υπογραφεί η Συμφωνία, θα χρειαστεί περισσότερο από έναν χρόνο για να εξασφαλισθεί χρηματοδότηση και κατόπιν τουλάχιστον 5 χρόνια για την κατασκευή του,
Το κόστος θα φθάσει τα 7 δις δολάρια θα τοποθετηθεί σε βάθη εως και 3,5 χιλιόμετρα και θα έχει μήκος 2.200 χιλιόμετρα μέχρι την κατάληξη του στο Οτράντο της Ιταλίας. Ο αγωγός θα μεταφέρει εως 20bcm φυσικού αερίου τον χρόνο με τις προβλεπόμενες ανάγκες της Ε.Ε. το 2030 να φθάνουν τα 100bcm
Ανταγωνιστικά του αγωγού αυτού είναι το LNG που απαιτεί φθηνότερες υποδομές αλλά και οι τοπικές αγορές καθώς η Αίγυπτος επιδιώκει πρώτα να καλύψει πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες της και μετά να εξετάσει εξαγωγές που μαλλόν όμως θα διατίθενται από δυο αιγυπτιακούς σταθμούς LNG Idku και Damietta
Όμως είναι σαφές ότι η υλοποίηση του έργου θα κριθεί από τις μελέτες βιωσιμότητάς του αγωγού και την εκδήλωση επιχειρηματικού ενδιαφέροντος για ένα τόσο περίπλοκο τεχνικά έργο. Σημαντική παράμετρος είναι φυσικά και οι ποσότητες φυσικού αερίου που θα εντοπισθούν στην περιοχή και για τον λόγο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η επιτυχής κατάληξη των γεωτρήσεων της Exxon Mobil.
Παράλληλα με αυτόν τον ενεργειακό διάδρομο όμως οι Αμερικανοί προσβλέπουν και στην διαμόρφωση διάδρομου ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο που εκ των πραγμάτων αποτελεί κρίσιμη θαλάσσια οδό μεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη . Το ενδιαφέρον των Αμερικανών αυξάνεται ολο και περισσότερο μετά τον σαφή προσανατολισμό της Ρωσίας προς την περιοχή, αλλά και τον περιφερειακό ρόλο που διεκδικεί η ίδια η Τουρκία σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. Θα πρέπει να αναμένεται το αμέσως προσεχές διάστημα πύκνωση των κοινών ασκήσεων των δυνάμεων των τεσσάρων χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο
Η διοργάνωση της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής στην Μπερ Σεβά, όπου οι ηγέτες αναμένεται να επισκεφθούν το κέντρο της ομάδας πληροφορικής για αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθεσεων δείχνει σύμφωνα με ισραηλινά δημοσιεύματα την δέσμευση των τριών χωρών να εμβαθύνουν την συνεργασία τους και σε τομείς εξαιρετικά ευαίσθητους όπως οι απειλές στον κυβερνοχώρο, τομέα στον οποίο το Ισραήλ είναι πρωτοπόρο.
