Ειδικού Συνεργάτη
Την προηγούμενη εβδομάδα, εν μέσω θέρους, ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς κατέθεσε το νέο νομοσχέδιό του για την διανομή της (ιδιωτικής) διαφήμισης στα τηλεοπτικά Μέσα Ενημέρωσης.
Είμαστε βέβαιοι, αν κρίνουμε από την χλιαρή ένταση των αντιδράσεων, ότι κανείς μη εξειδικευμένος, δεν έχει καταλάβει περί τίνος πρόκειται.
Πρόκειται για έναν πρωτοφανή Νόμο που επί της ουσίας καταργεί τον ανταγωνισμό, την επιχειρηματική ελευθερία, τους κανόνες της αγοράς. Πρόκειται για νόμο που θα εκπέσει σε οποιοδήποτε σοβαρό δικαστήριο στην Ελλάδα και την Ε.Ε., όπως άλλωστε και ο προηγούμενος αντίστοιχος νόμος του κ. Παππά.
Τί προβλέπει, λοιπόν, ο περίφημος Νόμος Παππά; Ότι όποιος θέλει να διαφημιστεί στην τηλεόραση, δεν θα επιλέγει εκείνος το κανάλι, την εκπομπή, την ζώνη και τις τιμές, δεν θα συναλλάσσεται απευθείας δηλαδή με το Μέσο που επιθυμεί, αλλά αυτό θα γίνεται μέσω κάποιου συστήματος που προτίθεται να εγκαταστήσει ο κ. Παππάς. Το σύστημα αυτό προβλέπεται να επιλέγει εκείνο το κανάλι, τη ζώνη και το κοινό, βάσει κάποιου αλγορίθμου, που πιθανόν να σκαρφίστηκε κάποιος μετακλητός υπάλληλος του Υπουργού.
Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, αν για παράδειγμα κάποια εταιρεία εμπορίας αυτοκινήτων επιθυμεί να διαφημιστεί στο SURVIVOR, σε συγκεκριμένο διάλειμμα (την ώρα που ξεκινάει το live) προκειμένου να απευθυνθεί στο 70% των τηλεθεατών, όπου ανάμεσά τους θα «βρει» το λεγόμενο δυναμικό κοινό, με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα, μόρφωση και αγοραστική δύναμη, ο κ. Παππάς με τον αλγόριθμό του θα στέλνει αυτόν τον διαφημιζόμενο να προβληθεί ή στην ΕΡΤ όπου εκείνη την ώρα θα παίζεται το αφιέρωμα στον Άρη Βελουχιώτη ή σε όποιο κανάλι τελικώς επιλέξει το σύστημα, προκειμένου να υπάρξει διαφημιστική «ισορροπία»...
Ή για να το κατανοήσουμε με ένα πιο απλό παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι σε ένα τουριστικό μέρος υπάρχουν δέκα ταβέρνες, οι μισές με καταπληκτική κουζίνα, οι άλλες μισές με άθλια κουζίνα, οι μισές ακριβές, ενώ οι άλλες χαμηλού κόστους, οι μισές γεμάτες καθ όλη την διάρκεια της ημέρας, ενώ οι υπόλοιπες βαράνε μύγες. Αντίστοιχα σε αυτό το μέρος επιθυμούν να καθημερινά γευματίσουν 100 τουρίστες. Σύμφωνα με τον «αλγόριθμο» Παππά, οι τουρίστες θα εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους και ο αλγόριθμός του θα τους υποχρεώνει να γευματίσουν εκεί που ο ίδιος θα κρίνει, αγνοώντας τα επιμέρους χαρακτηριστικά που αναλύσαμε παραπάνω. Έτσι, μπορεί μεν οι μισές ταβέρνες να έχουν επενδύσει σε προσωπικό, ποιότητα, ακριβά πιάτα κλπ, αλλά οι άλλες που μέχρι την εφαρμογή του αλγορίθμου «βαρούσαν μύγες» να κάνουν μεγαλύτερο τζίρο από τους ανταγωνιστές τους.
Είναι προφανές, ότι πρόκειται για αστειότητες που δεν πρόκειται και δεν μπορούν ποτέ να εφαρμοστούν σε δημοκρατική, ευρωπαϊκή χώρα. Διότι οι αστειότητες αυτές θα καταπέσουν με την πρώτη προσφυγή, αλλά κυρίως γιατί οι πολυεθνικές εταιρείες θα αποσύρουν τα όποια χρήματά τους από την (ελληνική) τηλεοπτική αγορά, αναζητώντας άλλους προσφορότερους τρόπους προκειμένου να απευθυνθούν στο κοινό τους.
Ο κ. Παππάς υπερασπιζόμενος το Νομοσχέδιό του υποστήριξε ότι με αυτόν τον τρόπο βάζει τέλος στην «ανομία» και στην «φοροδιαφυγή» που προκύπτει μεταξύ διαφημιζόμενου, διαφημιστικών εταιριών και ΜΜΕ. Είναι γεγονός ότι σήμερα υπάρχει ένα καθεστώς ανομίας και φοροαποφυγής, όπου κάθε media shop μπορεί να διεκδικήσει μέρος από τον τζίρο που το ίδιο έφερε στα ΜΜΕ.
Και πώς φιλοδοξεί να το αλλάξει αυτό ο κ. Παππάς; Καταργώντας (όπως ισχυρίζεται) μέσω του αλγορίθμου του την απευθείας συναλλαγή μεταξύ διαφημιζομένου, διαφημιστή και ΜΜΕ, καταργώντας δηλαδή με αυτόν τον τρόπο τις περίφημες «επιστροφές» ή τις «επιβραβεύσεις» που προκύπτουν από τον τζίρο που κάνει ένα media shop σε κάθε ένα ΜΜΕ.
Όμως δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα, διότι τελικά ο κ. Παππάς δεν καταργεί την διαμεσολάβηση, που παράγει όφελος, αλλά αλλάζει τον μεσολαβητή, αναλαμβάνοντας ο ίδιος (μέσω του αλγορίθμου του) αυτόν τον ρόλο. Ποιος λοιπόν, μας διαβεβαιώνει ότι ο αλγόριθμος είναι τόσο ασφαλής που δεν θα επιδέχεται οποιαδήποτε παραμετροποίηση προκειμένου να ικανοποιήσει «ειδικές ανάγκες», για «ειδικούς πελάτες» που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον;
Κανείς λοιπόν δεν μπορεί να εγγυηθεί για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα αντίστοιχου αλγορίθμου, μιας και αντίστοιχος αλγόριθμος και αντίστοιχο πρόγραμμα ελέγχου της ιδιωτικής επένδυσης δεν έχει εφαρμοστεί πουθενά και ποτέ στον κόσμο.
Κάποιοι μπορούν να ισχυριστούν ότι οι συνεργάτες του κ. Παππά θα απευθυνθούν σε εξειδικευμένες εταιρείες που διαθέτουν σχετική εμπειρία, προκειμένου να εξασφαλίσουν την «ποιότητα» του αλγορίθμου. Είναι προφανές ότι αντίστοιχες εταιρείες δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο, μιας και αντίστοιχες ανοησίες προφανώς δεν έχουν εφαρμοστεί πουθενά στον κόσμο!
Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η «ανομία», η «φοροδιαφυγή» και οι παράνομες «επιβραβεύσεις» στους μεσάζοντες, είναι αυτός που η ίδια η αριστερά θα ήθελε να δει να εφαρμόζεται σε πολλές πτυχές των εμπορικών συναλλαγών: Η κατάργηση των μεσαζόντων, δηλαδή η απευθείας συναλλαγή διαφημιζόμενου με Μέσο ενημέρωσης και η απευθείας τιμολόγηση της συναλλαγής. Απλό, καθαρό και απολύτως συμβατό με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς.
Κι όμως, ο κ. Παππάς ενώ βρήκε έτοιμο αντίστοιχο νόμο που καταργούσε τους μεσάζοντες (τον περίφημο νόμο Σταμάτη με ισχύ από τον 6ο του 2015) επέλεξε να μην τον εφαρμόσει ποτέ, δίνοντας με τροπολογίες, συνεχείς, ακατανόητες, εξάμηνες παρατάσεις στην υποχρέωση εφαρμογής του!
Γι αυτό και όταν ο υπουργός μιλά για «σπάσιμο του προηγούμενου καθεστώτος της ανομίας και της φοροδιαφυγής» οφείλει να εξηγήσει αν εννοεί την δική του θητεία και τις δικές του τροπολογίες παράτασης αυτού ακριβώς του καθεστώτος!
Συνοψίζοντας, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η απόπειρα του νόμου Παππά, έχει μία και μόνον στόχευση: τον έλεγχο των μέσων Ενημέρωσης. Αυτό θα γίνει μέσω της κατεύθυνσης του διαφημιστικού χρήματος, όπου όμως ο «αλγόριθμος» Παππά επιλέγει. Με αυτό τον τρόπο, κάποια κανάλια θα γίνουν ανταγωνιστικότερα έναντι κάποιων άλλων, ενώ οι υπόλοιποι θα εκλιπαρούν για την εύνοια του αλγορίθμου προκειμένου να επιβιώσουν.
Ο νόμος αυτός έρχεται να ακολουθήσει την πρώτη απόπειρα χειραγώγησης της ενημέρωσης μέσω της μείωσης των τηλεοπτικών σταθμών σε 4, αλλά δυστυχώς είναι και προάγγελος ενός άλλου νόμου που –σύμφωνα με διαρροές- προετοιμάζεται, αυτού της αλλαγής του καθεστώτος μετρήσεων της τηλεθέασης.
Έχοντας αυτά τα «όπλα» στην φαρέτρα της, η όποια κυβέρνηση, είναι πολύ εύκολο να ελέγχει πλέον απολύτως όλα τα ΜΜΕ.
Όμως ευτυχώς που ακόμα αυτές οι υποθέσεις κρίνονται από ευρωπαϊκούς αλλά και από εθνικούς ανεξάρτητους θεσμούς που είναι βέβαιο ότι θα υψώσουν το ανάστημά τους. Εκτός και αν τους πιάσουν στον ύπνο...
