Του Γιάννη Σιδέρη
Εντάξει, το ΠΑΣΟΚ παλαιόθεν δεν είχε και μεγάλη σχέση με την εσωκομματική Δημοκρατία. Το πρώτο του συνέδριο άργησε δέκα χρόνια, ενώ οι αποφάσεις των εκάστοτε κομματικών οργάνων εκπέμπονταν εκ της «υπό του πρώτου ανδρός αρχής».
Ιστορικά αποτιμώντας τα, θα μπορούσε να τα δει κανείς με κατανόηση: Μια αιτία ήταν η γοητεία του Αντρέα, ο μαγνητισμός του που ηλέκτριζε τα πλήθη. Δεν είχε απλώς ψηφοφόρους και οπαδούς. Εν υπερβολή - για να αποδώσουμε όμως το κλίμα της εποχής - θα λέγαμε ότι είχε και… πιστούς. Ανθρώπους που ορκίζονταν στο όνομά του. Σε κανένα ΠΑΣΟΚ και σε κανέναν «Σοσιαλισμό».
Ήταν επίσης ο ιδρυτής και αυτό λειτουργούσε ως πανίσχυρη ασπίδα σε όποιες απόπειρες αμφισβήτησής του. Χωρίς αυτόν ΠΑΣΟΚ δεν υπήρχε. Το είχε εκφράσει ανάγλυφα ο Κατσιφάρας «χωρίς τον Αντρέα δεν θα μας ήξερε ο θυρωρός μας».
Τρίτο στοιχείο ήταν η απειρία του νέου «Κινήματος» στις κομματικές διαδικασίες. Ο κόσμος που οργανώθηκε στο ΠΑΣΟΚ προερχόταν από τον ευρύτερο χώρο του Κέντρου, αλλά οργανωτικά βίωνε την άπειρη εφηβεία της οργανωμένης δράσης. Ήξερε από συλλαλητήρια (Κυπριακό, 114 κ.α. ) αλλά δεν είχε εμπειρία στα… κομμουνιστικά (κομματική καθοδήγηση, ανώτερα κομματικά όργανα, κεντρικές Επιτροπές, Νομαρχιακές, Τοπικές Οργανώσεις, εσωκομματικές ψηφοφορίες κ.α). Ως εκ τούτου τους απέδιδε διεκπεραιωτική και μόνο σημασία.
Ωστόσο παρήλθον οι χρόνοι εκείνοι. Τα κόμματα στην πορεία του χρόνου εμπλούτισαν την εσωκομματική δημοκρατία, ή τουλάχιστον κρατούσαν τα προσχήματα εσωκομματικής δημοκρατίας ως σημείο ισορροπίας – όπως ο Αλέξης ας πούμε, που στο τελευταίο συνέδριο έβαλε τους συνέδρους να ξαναψηφίσουν γιατί δεν του άρεσε η απόφασή τους («Σύντροφοι καταλάβατε ότι ψηφίσατε εναντίον της εισήγησής μου;»).
Φευ, τα προσχήματα αυτά δεν κρατήθηκαν στο νέο κόμμα που οργανώνει σήμερα το ιδρυτικό του συνέδριο, στο Κίνημα Αλλαγής. Παρουσιάζεται έτσι το οξύμωρο: Ενώ η πρόεδρός του κα Γεννηματά είναι εκλεγμένη, οι σύνεδροι, η νέα Κεντρική Επιτροπή, η νέα Εκτελεστική Γραμματεία, το νέο πολιτικό Συμβούλιο, θα είναι διορισμένοι! Η αποθέωση της «κοοπτάτσιας» για να θυμηθούμε την παλαιοκομμουνιστική ορολογία που εισήγαγε τη λέξη στη γλώσσα μας, και σημαίνει διορισμός εκ των άνω, αντί της εκλογής, σε ένα κομματικό πόστο.
Το πλέον οξύμωρο είναι ότι αυτή την τακτική δεν την επέλεξε η πρόεδρος του νέου κόμματος (συνήθως οι ηγεσίες τη χρησιμοποιούν επ' ωφελεία των σκοπών τους), αλλά την απαίτησε το - υποτιθέμενο ως - πιο νεωτεριστικό μέλος του νέου κόμματος, το Ποτάμι!
Ο αρχηγός του κ. Στ. Θεοδωράκης, κατά τη διάρκεια εκλογής αρχηγού προέτασσε τις εκλογές του καναπέ μέσω SMS, για να μην πέσει θύμα των «κομματικών μηχανισμών», ενώ τώρα απαίτησε τους μαζικούς διορισμούς των κομματικών οργάνων, φοβούμενος πάλι ότι ο ίδιος και τα κόμμα του θα υποεκπροσωπηθούν. Οι υπόλοιποι, με διαφορετικό βαθμό προθυμίας, το δέχτηκαν εξ ανάγκης, για να μην καταρρεύσει το νέο εγχείρημα!
Ο μαζικός διορισμός συνέδρων και κομματικών οργάνων εισάγει πρωτόγνωρα πολιτικά ήθη. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τέτοιος γιγάντιος διορισμός, ακόμη και σε κόμματα που βρέθηκαν υπό συνθήκες παρανομίας. Οταν γινόταν κάποιος αναγκαστικός διορισμός στη συνέχεια επικυρωνόταν με ψηφοφορία, έστω και για να τηρηθούν τα προσχήματα των τυπικών δημοκρατικών διαδικασιών. Θα πει κανείς και τώρα οι διορισμένοι θα επικυρωθούν από το συνέδριο. Μόνο που και τα μέλη του συνεδρίου είναι διορισμένα. Οπότε οι διορισμένοι θα επικυρώσουν τους διορισμένους!
Επίσης, χαρακτηριστικά πρωτόγνωρο σχεδόν και αυτό, είναι η διόγκωση των κομματικών οργάνων. Η Κεντρική Επιτροπή θα αποτελείται από 351 μέλη και με τους αριστίνδην συμμετέχοντες θα φτάνει τα 400. Παράλληλα θα δημιουργηθεί Εκτελεστική Πολιτική Γραμματεία η οποία θα αριθμεί άνω των 40 μελών. Τα ανωτέρω πολυάριθμα και εξ αυτού πλαδαρά όργανα, θα καταστούν ανενεργά. Είναι κοινή παραδοχή, αποδεδειγμένη από την εμπειρία, ότι αν θες να καταστήσεις ανενεργό ένα συλλογικό όργανο, διόγκωσέ το!
Τελευταίο άλλα όχι έσχατο: Το Πολιτικό Συμβούλιο του νέου κόμματος θα απαρτίζεται από τους αριστίνδην ήδη τοποθετημένους , που είναι κάποιοι εκ των υποψηφίων για την προεδρία και οι αρχηγοί των κομμάτων που συναποτελούν το νέο κόμμα.
Τα ανωτέρω αποτελούν την αποθέωση των κομματικών συμβιβαστικών συσχετισμών, και είναι αποτέλεσμα της κατηγορηματικής άρνησης του κ. Θεοδωράκη να συμμετέχει στις διαδικασίες εκλογής, υπό τον φόβο, λέει, να πέσει θύμα των κομματικών μηχανισμών! Και για να αποδυναμώσουμε τους υποτιθέμενους κομματικούς μηχανισμούς, καταργούμε την εσωκομματική δημοκρατία!
Η κα Γεννηματά το απεδέχθη για να μην πάει στράφι η επίπλαστη εικόνα ενότητας και θαμπώσει η λάμψη της πανηγυρικής εκκίνησης του νέου κόμματος της Κεντροαριστεράς. Η ίδια το ξεκίνησε θέλοντας να αποφορτίσει το ΠΑΣΟΚ από τα αρνητικά – και δυσανεκτικά στον λαό - φορτία του παρελθόντος. Γι'' αυτό άνοιξε τις διαδικασίες εμπλουτισμού και ανανέωσης. Προσωπικά εκτέθηκε - ίσως και εκ του ασφαλούς λόγω ονόματος, πάντως εκτέθηκε - στην ετυμηγορία των πολιτών της Κεντροαριστεράς και εξελέγη σε μια διαδικασία η οποία δεν αμφισβητήθηκε (υπό την εγγύηση του καθηγητή κ. Αλιβιζάτου).
Όμως δέχτηκε τον συμβιβασμό του διορισμένου συνεδρίου και των διορισμένων κομματικών οργάνων - όντας η μόνη εκλεγμένη - χάριν μιας ενότητας που είχε στοιχεία εκβιασμού περί μη συμμετοχής εξ ενός εκ των εταίρων.
Δεν θα το έλεγε κανείς και ως καλή αρχή του νέου κόμματος, ούτε της ίδιας ως αρχηγού.