Του Τάσου Ευαγγελίου
Αυτό που συμβαίνει στη Γαλλία με τα «κίτρινα γιλέκα» και τις καταστροφές αποτελεί την κορύφωση του λαϊκισμού που πλανάται πάνω από τη Γηραιά Ήπειρο, η οποία χωρίς ηγεσία αδυνατεί να αντιμετωπίσει την έξαρση φαινομένων προερχόμενων από την άκρα δεξιά και την αριστερά. Η Ελλάδα, πρώτη διδάξασα, έδειξε ότι ακραίες λαϊκίστικες φωνές μπορούν να φτάσουν στην εξουσία. Μετά όμως…
Χιλιάδες άνθρωποι στη Γαλλία διαδηλώνουν (και καταστρέφουν) ζητώντας να λαμβάνουν περισσότερα από το κράτος και να πληρώνουν λιγότερους φόρους. Περισσότερα επιδόματα, περισσότερη κοινωνική πολιτική, κάλυψη δανείων κυρίως στεγαστικών με παράλληλη μείωση των φόρων, άμεσων και έμμεσων. Ζητούν, όπως ζητούσαν στην Ελλάδα, πριν το 2015 να λαμβάνουν περισσότερα ωφελήματα από το κράτος και να αποδίδουν όσο το δυνατόν λιγότερου φόρους.
Μόνο που αυτό δεν γίνεται. Τουλάχιστον δεν γίνεται πια. Η Ευρώπη με τις χώρες μέλη που κυριαρχούσαν στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής (δηλαδή της διανομής ενός μερίσματος που ουσιαστικά δεν διέθετε) δεν υπάρχει πια. Έχει χάσει τη δύναμη που διέθετε, έναν πλούτο που δεν της ανήκε.
Η παγκοσμιοποίηση ανέδειξε το πρόβλημα που υπέβοσκε δεκαετίες. Το άνοιγμα των αγορών ωφέλησε μεν ως προς τις εξαγωγές ορισμένες χώρες όπως η Γερμανία αλλά ταυτόχρονα επέτρεψε την εισαγωγή προβλημάτων. Φθηνά εργατικά χέρια και κυρίως φθηνά προϊόντα.
Ταυτόχρονα ανέδειξε νέες υπερδυνάμεις. Η Κίνα διεκδικεί όλο και μεγαλύτερο μερίδιο από την παγκόσμια πίτα. Εξαπλώνεται παντού και κυριαρχεί στις αγορές επενδύοντας ποσά που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τόσο η Ευρώπη όσο και η Αμερική. Άλλωστε για αυτό ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κηρύξει και εμπορικό πόλεμο εντάσσοντας σε αυτόν και την Γηραιά Ήπειρο.
Σε κάθε περίπτωση η Ευρώπη γερνά. Οικονομικά και δημογραφικά και έχει πάψει να είναι και ανταγωνιστική και ελκυστική. Η έλλειψη ηγεσίας κεντρικά και σε κάθε χώρα μέλος χωριστά είναι εμφανής. Η οικονομική κρίση στην αρχή και το μεταναστευτικό προσφυγικό ανέδειξαν την έλλειψη συνοχής και την απουσία κεντρικού σχεδιασμού.
Και τα δύο από κοινού όμως (κρίση και προσφυγικό) έφεραν τον λαϊκισμό. Ακροδεξιό και αριστερό. Η κατάσταση στην Ελλάδα, η ανάδειξη μέσα από τις άκρατες εύηχες στα αφτιά των πολιτών υποσχέσεις, έφεραν στην εξουσία τον Αλέξη Τσίπρα και τον Πάνο Καμμένο, που όμως εφάρμοσαν τη σκληρότερη μορφή λιτότητας τινάζοντας στον αέρα την πραγματική οικονομία.
Λίγο πριν φύγουν δε από την εξουσία ετοιμάζονται να αφήσουν πίσω τους καμένη γη ώστε να μην μπορεί η επόμενη κυβέρνηση να παρέμβει και να εφαρμόσει μέτρα προς την ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Στη Γαλλία όπου τα πράγματα δεν είναι τόσο δραματικά ο Μακρόν βρίσκεται μπροστά σε ένα αδιέξοδο πριν προλάβει να εφαρμόσει σχέδιο αλλαγής της κατάστασης που δημιούργησε και εκεί η σοσιαλδημοκρατία (Ολάντ) πριν αποχωρήσει από την εξουσία.
Πολιτική επιδομάτων διανομής χρημάτων που δεν υπάρχουν, όπως έγινε και σε πολλές άλλες χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ήταν το αποτέλεσμα της επικράτησης μιας νοοτροπίας που, επί δεκαετίες, μετέτρεπε το κράτος σε ιδιοκτήτη και αφεντικό. Η σοσιαλδημοκρατία με το λεφτά υπάρχουν κυριάρχησε και τώρα η Ευρώπη βιώνει τα επίχειρα.
Ο λαϊκισμός είναι το αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών. Και δείχνει να κυριαρχεί, με την Ευρώπη πλέον να εκτιμά πως στις Ευρωεκλογές το φαινόμενο θα αποτυπωθεί και σε ποσοστά. Αν αυτό συμβεί η ευκαιρία που υπάρχει για μια αλλαγή σελίδας συνολικά στην Ευρώπη θα χαθεί.
Όπως χάνεται στην Ελλάδα, όπου τα «κίτρινα γιλέκα» κυβερνούν εδώ και 4 χρόνια έχοντας ανέλθει στην εξουσία μέσα από τις πλατείες των αγανακτισμένων και τάζοντας σεισάχθεια, κατάργηση φόρων αλλά και επιδόματα μερίσματα κλπ.
Αν οι Ευρωπαίοι πολίτες δουν τι συνέβη στην Ελλάδα από την άνοδο του λαϊκισμού, η παρακολουθήσουν τις εξελίξεις στην Ιταλία όπου ανάλογα αριστερά και άκρα δεξιά έχουν συμπράξει, θα συνειδητοποιήσουν πως το μόνο που έχουν να κερδίσουν είναι μια απώλεια σημαντικού χρόνου και κυρίως μια ακραία πολιτική λιτότητας που εφαρμόζεται όμως στο όνομα του… λαού.
