Κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή το νομοσχέδιο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της δημόσιας διαβούλευσης. Την επόμενη εβδομάδα θα εισαχθεί προς συζήτηση στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής και θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής μετά τις θερινές διακοπές.
Όπως τονίζει ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης το νομοσχέδιο είναι μια αναγκαία παρέμβαση που απαντά στις ανάγκες των νέων και τις ανισορροπίες του ασφαλιστικού συστήματος, «κεφαλαιοποιώντας» την επιτυχημένη εμπειρία των ευρωπαϊκών χωρών.
Σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εργασίας σημειώνει ότι είναι μια μεταρρύθμιση για τους νέους, που επιχειρεί να ανατρέψει την πεποίθηση των περισσοτέρων ότι «δεν θα πάρουν ποτέ σύνταξη».
Τι προβλέπει το Νομοσχέδιο
Κεντρική ιδέα του νέου συστήματος είναι η εισαγωγή στοιχείων κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές συντάξεις για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας (από 1/1/2022) και εθελοντικά για μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους έως 35 ετών. Στηρίζεται στη λογική της υιοθέτησης του «ατομικού κουμπαρά». Αντί δηλαδή οι εισφορές των νέων να μπαίνουν σε έναν γενικό «κορβανά» και να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, «χτίζοντας» ένα αποθεματικό από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις.
Το αποθεματικό αυτό το θα το διαχειρίζεται το νέο δημόσιο ταμείο (ΤΕΚΑ). Το εν λόγω ταμείο το οποίο θα υπόκειται σε αυστηρή κρατική εποπτεία θα επενδύει τις αποταμιεύσεις. Οι νέοι ασφαλισμένοι θα μπορούν να επιλέξουν μεταξύ τριών επενδυτικών προφίλ, του «συντηρητικού», του «ισορροπημένου» και του «επιθετικού», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται συμπληρωματικά από κάποιο κεφαλαιοποιητικό πρόγραμμα ασφάλισης. Σε χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Δανία, το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά προγράμματα υπερβαίνει το 80%. Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση το Υπουργείο Εργασίας, από τις μελέτες και προβολές που έχουν πραγματοποιηθεί προέκυψε ότι το νέο σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες επικουρικές συντάξεις.
Για παράδειγμα: η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ. Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, υπό προϋποθέσεις. Μπορεί μάλιστα να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, στα 257 ευρώ (+68% σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα) εάν επιτευχθούν αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφαλαίο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.
Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης περιλαμβάνει σύμφωνα με τους αρμόδιους διπλή δικλείδα ασφαλείας. Το χρηματοδοτικό κενό που τυχόν προκύψει, θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό. Το καθαρό κόστος που προκύπτει αν συνυπολογιστεί το κόστος της μεταρρύθμισης (56 δισ. ευρώ για το διάστημα 2022-2050) και το όφελος της μεταρρύθμισης (50 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο) είναι 6 δισ. ευρώ για μια περίοδο σχεδόν 50 χρόνων. Δηλαδή το λεγόμενο «κόστος μετάβασης» ανέρχεται σε 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο, τη στιγμή που η κρατική δαπάνη για συντάξεις κάθε χρόνο ανέρχεται στα 15 δισ. ευρώ.
Για τους νέους ασφαλισμένους, υπάρχει η εγγύηση του Δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης. Πιο συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο θα προβλέπει ρητά ότι κανείς δεν θα πάρει επικουρική σύνταξη χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε συν τον πληθωρισμό, ακόμα και στην περίπτωση που οι επενδύσεις στις διεθνείς αγορές δεν πάνε καλά. Πάντως, η εμπειρία χωρών όπου κεφαλαιοποιητικά ασφαλιστικά συστήματα λειτουργούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα δείχνει ότι η εγγύηση αυτή δεν θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί.
Σύμφωνα με αρμόδιους, το νομοσχέδιο βασίζεται σε μοντέλα που εφαρμόζονται εδώ και δεκαετίες σε πληθώρα ευρωπαϊκών χωρών και εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες επικουρικές συντάξεις για τους νέους ασφαλισμένους, χωρίς να επηρεάζονται οι παλιοί ασφαλισμένοι και οι σημερινοί συνταξιούχοι.
«Μετά από επισταμένη μελέτη και εργασία δέκα και πλέον μηνών σε νομοτεχνικό, αναλογιστικό και οικονομοτεχνικό επίπεδο, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καταθέτει σήμερα στη Βουλή το νομοσχέδιο "Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά". Με αυτό αλλάζει την αρχιτεκτονική της επικουρικής ασφάλισης προκειμένου το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας να προσαρμοστεί κατάλληλα για την αντιμετώπιση των σοβαρών προκλήσεων που θέτουν η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, το μέγεθος της αδήλωτης εργασίας και το μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας» αναφέρει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου και συνεχίζει: «Πρόκειται να συσταθεί ένα νέο δημόσιο ταμείο που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες που θα επιλέγονται με αυστηρά αξιοκρατικά κριτήρια και ανοιχτές διαδικασίες επιλογής».
