«23.142 αρμοδιότητες έχει το κεντρικό κράτος και 543 η τοπική αυτοδιοίκηση! Σε αυτούς τους δύο αριθμούς κρύβεται όλη η παθογένεια του κράτους μας Σε αυτούς τους δύο αριθμούς καθρεφτίζεται το δράμα της χώρας. Είμαστε η τελευταία χώρα στον κόσμο ως προς τις αρμοδιότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης, παρά τα όσα λέει το Σύνταγμα και παρά τα όσα λένε όλοι αυτοί οι αρχηγοί που κυβέρνησαν τις προηγούμενες δεκαετίες που δεν δόθηκαν οι αρμοδιότητες» ανέφερε ο Σταύρος Θεοδωράκης μιλώντας στο 3ο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ.
Ο επικεφαλής του Ποταμιού εστίασε στους δύο πυλώνες που θα οδηγήσουν στην πραγματική αυτοδιοίκηση λέγοντας ότι αυτοί είναι η αυτοχρηματοδότηση και ο αυτοέλεγχος. «Αυτοχρηματοδότηση σημαίνει ότι πρέπει, τολμηρά, να αποφασίσει και η κεντρική διοίκηση αλλά και οι Δήμοι και τα κεντρικά τους όργανα ότι θα πρέπει να υπάρξει ένας εξορθολογισμένος φόρος επί των ακινήτων, με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και ο οποίος θα εισπράττεται από τους δήμους για να μπορούν να καλύπτουν τις δαπάνες τους. Αυτό βέβαια σημαίνει διαφανή λειτουργία της αυτοδιοικητικής δομής, αξιολόγηση αποτελεσμάτων και απόδοση ευθυνών αλλά και ευσήμων όπου αναλογούν» ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ στη τόνισε ότι είναι απαραίτητη η εξειδίκευση της κάθε πόλης ώστε να μπορεί να είναι βιώσιμη, δημιουργική και να μπορεί παράλληλα να εξασφαλίζει και τη χρηματοδότηση της.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης στάθηκε στο απαρχαιωμένο σύστημα των αλληλοσυγκρουόμενων και επικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων αναφέροντας ότι αυτό πρέπει να αντικατασταθεί από ένα ορθολογικό σύστημα «πεδίων πολιτικής» όπως ισχύει σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. «Το ζητούμενο είναι η πραγματική αποκέντρωση πόρων και αρμοδιοτήτων και όχι η μεταφορά “χάρτινων” αρμοδιοτήτων» τόνισε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο Σταύρος Θεοδωράκης κατέθεσε και μια πρόταση ειδικά για τους Δήμους που σηκώνουν μεγαλύτερο βάρος λόγω του προσφυγικού αναφέροντας: «Το 50% των δαπανών που έρχονται για να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων και των μεταναστών θα πρέπει να απορροφηθεί από την τοπική κοινωνία, από τους τοπικούς επιχειρηματίες. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει», τονίζοντας στη συνέχεια όμως ότι αυτό είναι μια ακόμη υπόσχεση που δεν υλοποιούν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Ολόκληρη η ομιλία του Στ. Θεοδωράκη:
Έρχομαι από το Κιλκίς, όπου είχα μια συνάντηση στο Δήμο, και θα μου επιτρέψετε να θίξω ένα επιμέρους πρόβλημα –που είναι παρανυχίδα ίσως στα όσα αντιμετωπίζεται αλλά είναι ενδεικτικό του πώς βλέπει το κεντρικό κράτος την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ο δήμος Κιλκίς έχει 116 χωριά και 122 κοιμητήρια. Τα περισσότερα φτιαγμένα πολλές δεκαετίες πριν –το 1920, το 1930, το 1940. Και τώρα το κράτος για όλα αυτά τα προπολεμικά κοιμητήρια ζητάει γεωργικές και περιβαλλοντικές μελέτες. Λεφτά για μελέτες υπάρχουν.
Κάποιος όμως πρέπει να μιλήσει στην Κεντρική Διοίκηση για το Google Earth, γιατί αν είναι να χωροθετηθεί βέβαια ένα ένα νέο κοιμητήριο, προφανώς θα χρειαστούν μελέτες και πρέπει να γίνουν, αλλά για τα προπολεμικά κοιμητήρια που θα βοηθήσουν οι μελέτες; Είναι ένα μικρό, ενδεικτικό πρόβλημα που δείχνει τον ανορθολογισμό τον οποίο αντιμετωπίζουμε και πώς κινείται η δημόσια ζωή.
Πάμε λοιπόν στην μεγάλη εικόνα. Θα σας πω δύο αριθμούς:
23.142 αρμοδιότητες έχει το κεντρικό κράτος
543 αρμοδιότητες έχει η τοπική αυτοδιοίκηση.
Σε αυτούς τους δύο αριθμούς καθρεφτίζεται το δράμα της χώρας. Είμαστε η τελευταία χώρα στον κόσμο ως προς τις αρμοδιότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης, παρά τα όσα λέει το Σύνταγμα και παρά τα όσα λένε όλοι αυτοί οι αρχηγοί που κυβέρνησαν τις προηγούμενες δεκαετίες που δεν δόθηκαν οι αρμοδιότητες.
Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει στη χώρα μας, όπως έχει συμβεί σε όλη την Ευρώπη να υπάρξει ένα ορθολογικό σύστημα «πεδίων πολιτικής». Αυτό σημαίνει αρμοδιότητες χωρίς αστερίσκους. Σημαίνει επίσης όχι «χάρτινες» αρμοδιότητες, δηλαδή όχι αρμοδιότητες που δεν συνοδεύονται με ποσά.
Αυτοχρηματοδότηση, Αυτοέλεγχος , Αυτοδιοίκηση- λοιπόν.
Αυτοχρηματοδότηση σημαίνει ότι πρέπει, τολμηρά, να αποφασίσει και η κεντρική διοίκηση αλλά και οι Δήμοι και τα κεντρικά τους όργανα ότι θα πρέπει να υπάρξει ένας εξορθολογισμένος φόρος επί των ακινήτων, με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και ο οποίος θα εισπράττεται από τους δήμους για να μπορούν να καλύπτουν τις δαπάνες τους. Και αυτό βέβαια σημαίνει διαφανή λειτουργία της αυτοδιοικητικής δομής, αξιολόγηση αποτελεσμάτων και απόδοση ευθυνών αλλά και ευσήμων όπου αναλογούν. Αυτά θα οδηγήσουν σε μια καινούρια αυτοδιοίκηση.
Χρειαζόμαστε να αναπτύξουμε όλες αυτές τις μορφές εξειδίκευσης που και στην Ευρώπη οδηγούν σε περαιτέρω χρηματοδοτήσεις –και τις ξέρετε καλά: Ανοιχτή πόλη, έξυπνη πόλη, βιώσιμη πόλη, δημιουργική πόλη. Και πρέπει κυρίως να πειστεί η κεντρική διοίκηση και το πολιτικό σύστημα στην Αθήνα ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς την ανάπτυξη.
Η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να αποτελέσει το κύτταρο της δημοκρατίας που τη βασανίζουμε, και το κίνητρο για τοπική ανάπτυξη –πράγμα που δεν υπάρχει.
Και παρεμπιπτόντως, θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρένθεση, καθώς αυτή την περίοδο ζούμε το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, και έρχονται κονδύλια για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες στέγασης και να δημιουργηθούν υποδομές, θα πρέπει να πάρουμε μια απόφαση ότι το 50% των δαπανών που έρχονται για να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων και των μεταναστών θα πρέπει να απορροφηθεί από την τοπική κοινωνία, από τους τοπικούς επιχειρηματίες. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει. Αλλά όπως δείχνει και η απόφαση της π.χ. στη Μυτιλήνη οι διαγωνισμοί που για τη σίτιση των μεταναστών και των προσφύγουν, είναι τέτοιοι που δεν επιτρέπουν σε τοπικούς επιχειρηματίες -στην τοπική οικονομία δηλαδή- να συμμετάσχουν σε αυτά τα έργα. Πιστεύουμε ότι το 50% των χρημάτων πρέπει να μένουν στις τοπικές κοινωνίες.
Η δημοκρατία και η ανάπτυξη θα βοηθηθούν από μια ανεπτυγμένη τοπική αυτοδιοίκηση. Θα το κάνουν αυτοί που δεν το έκαναν όταν είχαν την εξουσία; Έχω πολλές αμφιβολίες. Η μήπως θα το κάνουν αυτοί που πιστεύουν σε ένα κρατικίστικο μοντέλο -εννοώ κυρίως τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που σήμερα κυβερνούν. Η δική μας άποψη είναι ότι δεν θα το κάνουν. Και για να επιτευχθούν όλα αυτά χρειάζονται συγκρούσεις και κυρίως χρειάζεται τόλμη από την μεριά σας. Και εμείς το Ποτάμι θα είμαστε παρόντες για να ενισχύσουμε τους τολμηρούς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
