Του Γιάννη Σιδέρη
Λαβύρινθος έχει γίνει το πρόβλημα με τα Σκόπια, και ματαίως η ελληνική πλευρά ψάχνει το μίτο της Αριάδνης, το οποίο έχασε από δική της ευθύνη, στην προσπάθειά της να δρέψει πρόωρες δάφνες και να επιδείξει ότι είναι η μόνη ικανή να επιλύει χρονίζοντα εθνικά προβλήματα.
Σήμερα συναντώνται ο Έλληνας ΥΠΕΞ με τον Σκοπιανό ομόλογό του Νίκολα Ντιμιτρώφ, την στιγμή που ο πρωθυπουργός της γείτονος Ζόραν Ζάεφ δεν συμμερίστηκε την αισιοδοξία του αρμόδιου Επιτρόπου Διεύρυνσης της Ε.Ε. Γιοχάνες Χαν, για επίλυση του ονοματολογικού σε δύο εβδομάδες, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της χώρας του με την Ε.Ε.
Εν τω μεταξύ ο πρωθυπουργός Ζάεφ προέβη σε μια αριστοτεχνική κίνηση, η οποία υπερκερνά τη χώρα μας σε επίπεδο εντυπώσεων αλλά και σε δύναμη διπλωματικού «πυρός». Συγκρότησε την ομάδα «Οχρίδα», με σκοπό την προώθηση της ευρωπαϊκής και ευρωατλαντικής προοπτικής της ΠΓΔΜ.
Σε αυτή συμμετέχουν γνωστές προσωπικότητες της διεθνούς διπλωματίας όπως ο πρώην Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Τζόρτζ Ρόμπερτσον, ο πρώην ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας Χαβιέ Σολάνα, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλγαρίας Ρόσεν Πλεβνέλιεφ, ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας Κάρλ Μπίλντ, και άλλοι δυτικοί διπλωμάτες και αξιωματούχοι.
Ακόμη και η ονομασία της Ομάδας ακτινοβολεί ευνοϊκό συμβολισμό. Όπως είπε ο Τζόρτζ Ρόμπερτσον, η ονομασία «Οχρίδα» την οποία φέρει αυτή η άτυπη ομάδα έχει συμβολική σημασία, γιατί στην πόλη αυτή υπογράφηκε το 2002 η ειρηνευτική συμφωνία και περιλαμβάνεται στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα μέλη της ναι μεν είναι όλοι τους «πρώην», άρα μειωμένης επιρροής, αλλά αυτό δεν σημαίνει και μηδαμινής. Διαθέτουν αρμόζουσα εμπειρία και ακτινοβολία στη διεθνή σκηνή, γνωρίζουν τις διπλωματικές διαδικασίες, ξέρουν από διπλωματικούς «διαδρόμους», ενώ έχουν και τις κατάλληλες γνωριμίες ώστε να ασκήσουν αποτελεσματικό lobbing υπέρ των Σκοπίων!
Απέναντί τους θα έχουν την ομάδα… του ενός ατόμου, τον αυτάρκη - και πολιτικώς αυτάρεσκο - Ελληνα ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά, ο οποίος συνειδητοποιεί, από κοινού πλέον με το μέγαρο Μαξίμου, ότι η πρωτοβουλία τους που με τόση μεγαλοστομία και οίηση ξεκίνησαν, οδηγείται σε αποτυχία. Εξ αυτού ο κ. Κοτζιάς, βλέποντας την επερχόμενη αποτυχία, εξεδήλωσε εμμέσως την πρόταση να υπάρξει παράταση στις διαπραγματεύσεις και πέραν της καλοκαιρινής περιόδου.
Όμως ο Ζάεφ δήλωσε χθες ότι αυτό που περιμένει σε γενικές γραμμές, είναι «να καταβάλουμε μέγιστες προσπάθειες μέχρι την διεξαγωγή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, διότι είμαστε σίγουροι πως αν έχουμε λύσει το θέμα του ονόματος μέχρι τότε, θα έχουμε οριστικές και ισχυρότατες εγγυήσεις ότι θα λάβουμε ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων», ενώ για το ΝΑΤΟ υπενθύμισε ότι η πρόσκληση για ένταξη σε αυτό είναι αυτόματη. Αν το θέμα του ονόματος λυθεί σε δυο βδομάδες η χώρα του θα λάβει αυτόματη πρόσκληση την Τρίτη εβδομάδα μέσω της κύρωσης από τα κράτη-μέλη.
Στο μόνο που ελπίζει η ελληνική κυβέρνηση είναι η συμπαράσταση από τη Γερμανία και τη Γαλλία στις οποίες έχει ατύπως προσφύγει, προκειμένου να πιέσουν τα Σκόπια να αποδεχτούν την αλλαγή στο Σύνταγμα, καθώς μόνο υπό αυτή την προϋπόθεση η Ελλάδα θα συναινέσει στην ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Όμως η αλλαγή του Συντάγματος αφενός είναι μακροπρόθεσμη διαδικασία, ξεπερνάει τον Ιούλιο που θα γίνει η συνέλευση του ΝΑΤΟ, αφετέρου τόσο ο Ζάεφ όσο και ο Ντιμητρώφ έχουν αποκλείσει τέτοια προοπτική.
Ακόμα και στην Ε.Ε., επειδή διαδικασία ένταξης έχει διαφορετικά στάδια τα οποία θα εξελίσσονται σε βάθος χρόνου, η θέση μας εκκινά από σημείο αδυναμίας. Ήδη Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παρουσιάζονται ικανοποιημένοι για την σύσταση της επιτροπής προκειμένου να δοθεί ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στη ΠΓΔΜ και την Αλβανία.
Η όποια δυνατότητα της χώρας μας να αναστείλει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα φανεί στην σύνοδο ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στις 17 Μαΐου, εάν ο πρωθυπουργός θα μπορέσει να παρέμβει δραστικά.
Ούτως η άλλως το θέμα των Σκοπίων το αντιμετώπισε με δυναμισμό μόνο ο λαός στα συλλαλητήρια, και ποτέ η κυβέρνηση. Για την αλλαγή του αεροδρομίου και του δρόμου που έφεραν το όνομα του Αλέξανδρου, η Ελλάδα παρείχε ως αντάλλαγμα την στήριξη στην υποψηφιότητα της ΠΓΔΜ στην Πρωτοβουλία Αδριατικής – Ιονίου και την κύρωση από την ελληνική Βουλή της δεύτερης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης της χώρας με την Ε.Ε.
Παράλληλα η κυβέρνηση αποδέχτηκε στην επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων Κρατών Μελών της Ε.Ε. (ΚΟΡΕΠΕΡ) την σύσταση επιτροπής για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων Σκοπίων και Αλβανίας.
Ως τώρα δεν υπάρχει κάποιο κομβικό σημείο στην ιστορία των σχέσεων Ελλάδας – Σκοπίων (και Αλβανίας) επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κατά το οποίο η κυβέρνηση να όρθωσε ανάστημα. Το κρατάει για το εσωτερικό σκηνικό, όπου ο φραστικός τσαμπουκάς είναι εύκολος και ανέξοδος.
