Η κομματική στρέβλωση στην χώρα μας περί προσωπικής, ατομικής ευθύνης δεν έχει προηγούμενο παρά μόνο στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Στην μεταπολίτευση έγινε μεγάλη προσπάθεια από τα κόμματα της μείζονος αλλά και της ελάσσονος αριστεράς να αποδίδεται κάθε αστοχία, κάθε αποτυχία στην κοινωνική λειτουργία στο Κράτος.
Ελάχιστοι συζητούσαν εάν οι ενεχόμενοι πολίτες είχαν ευθύνες. Παγιώθηκε η αντίληψη ότι το Κράτος πρέπει να έχει μεριμνήσει για όλα, από τα απλούστερα έως τα πολυπλοκότερα θέματα που αφορούν στις συμπεριφορές και στις δραστηριότητες του πολίτη. Έχει βάση όμως αυτή η θεώρηση;
Η λανθασμένη και επικίνδυνη απόφαση του γιατρού να αναλάβει μια ιατρική πράξη στον ασθενή του που δεν έχει ξανακάνει ποτέ, δεν έχει την απαραίτητη εμπειρία οφείλεται στη λειτουργία του Κράτους; Ο γιατρός του Εθνικού Συστήματος Υγείας που χρηματίζεται οφείλει την παραβατικότητα του στο Κράτος;
Εάν δεν του αρκεί ο μισθός που του δίνει το Κράτος έχει την επιλογή του ιδιωτικού τομέα, πρέπει να χρεώνει παράνομα και ανεύθυνα τον ασθενή του; Εάν οι εκπαιδευτές του ειδικευόμενου γιατρού του δώσουν το ΟΚ άσκησης της ειδικότητας του πρώιμα, δίχως την εμπεριστατωμένη κλινική εμπειρία, αφορά αυτούς η το Κράτος;
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση για το ποιον θεωρούν ως βασικό υπαίτιο της απίστευτης τραγωδίας των Τεμπών μόνο το 8,8% των Ελλήνων πολιτών που ρωτήθηκαν απάντησαν τον ανεκδιήγητο σταθμάρχη! Αντίθετα, το 49% θεωρεί ως κύριο υπαίτιο την σημερινή και τις προηγούμενες κυβερνήσεις, δηλαδή τους επικεφαλής του Κράτους!
Το ότι ο σταθμάρχης δέχθηκε να αναλάβει το πόστο αυτό σε έναν από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς της χώρας δίχως την αναγκαία εμπειρία, το ότι δέχθηκε οι πιο έμπειροι συνάδελφοί του να φύγουν πριν την λήξη του ωραρίου τους, αφήνοντας τον μόνο, το ότι αυτοί οι επίσης σταθμάρχες στην ουσία εγκατέλειψαν πρόωρα το πόστο τους ελάχιστους ενόχλησε.
Τώρα αποδεικνύεται με επίσημα έγγραφα του ΟΣΕ και όχι των κομματικών εγκάθετων, ότι το προστατευτικό σύστημα ηλεκτρονικού προγραμματισμού της κίνησης των αμαξοστοιχιών στην Λάρισα ήταν πλήρως λειτουργικό αλλά ο ανεύθυνος σταθμάρχης το αγνόησε, μάλλον γιατί δεν γνώριζε την λειτουργία του.
Η ευθύνη των εκπαιδευτών του και η απόφαση τους να του δώσουν το ΟΚ διορισμού ως σταθμάρχη δεν αφορά πρώτα και κύρια αυτούς; Αφορά το Κράτος; Μου προκαλεί θλίψη ότι στα παιδικά μου χρόνια στη Λάρισα, όταν δεν υπήρχαν τα σημερινά ηλεκτρονικά συστήματα, κανείς δεν συζητούσε για την ασφάλεια των παλιών τρένων, αντίθετα μου έρχεται στο νου ο αυστηρός και σοβαρός σταθμάρχης να μας ελέγχει με ενδιαφέρον και ευγένεια στην αποβάθρα του σταθμού. Ήταν μια φυσιογνωμία που απέπνεε σε μας τους νέους σεβασμό και θαυμασμό.
Φαίνεται ότι τους Έλληνες πολίτες δεν απασχολεί επίσης πολύ το γεγονός ότι άλλοι Έλληνες πολίτες έκλεβαν βασικά υλικά του ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης της κίνησης των αμαξοστοιχιών, βάζοντας σε καθημερινό κίνδυνο την ζωή χιλιάδων επιβατών. Η εγκληματική αυτή και ανεύθυνη συμπεριφορά συμπολιτών τους ενώ θα έπρεπε να προκαλεί οργή, ελάχιστα απασχόλησε την κοινή γνώμη.
Δυστυχώς στην Μεταπολίτευση όλο το πολιτικό σύστημα συμμετείχε στην εμφανή πλέον συμπεριφορική στρέβλωση των πολιτών όσο αφορά στην προσωπική τους ευθύνη, υπευθυνότητα στην καθημερινή λειτουργία της κοινωνίας. Τα πολιτικά κόμματα, ιδιαίτερα αυτά της μείζονος και ελάσσονος αριστεράς, εκμαύλισαν στην κυριολεξία τους πολίτες ότι έχουν μόνο δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις.
Ότι το Κράτος οφείλει να έχει λύσεις για όλα, δίχως την ευθύνη των πολιτών. Αυτή η νοοτροπία παρέβλεψε ακόμη και τις εμφανείς παραβατικές και παράνομες συμπεριφορές δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών με τους συνδικαλιστές του δημοσίου να τις δικαιολογούν με ευκολία αλλά και να συμμετέχουν σε αυτές. Τα παραδείγματα χιλιάδες πλέον.
Η έλλειψη υπευθυνότητας μεταπολιτευτικά γιγαντώθηκε στα σχολεία και στα πανεπιστήμια και έγινε δευτέρα φύση του νεοέλληνα, αναδεικνύοντας την πλήρη αποτυχία του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η σημερινή εικόνα πολλών βρόμικων και κατεστραμμένων σχολείων και πανεπιστημίων το μαρτυρά περίτρανα.
Η αποφυγή νέων Τεμπών δεν έχει μόνο την ανάγκη σχεδιασμών, σύγχρονων υποδομών και νόμων που αφορούν κυρίως στο Κράτος αλλά και την ριζική αλλαγή των νοοτροπιών μας πως αντιμετωπίζουμε ως πολίτες και επαγγελματίες τις υποχρεώσεις μας προς τον συνάνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο. Έχει ανάγκη μιας επανάστασης στην εκπαίδευση.
* Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτη
